به گزارش ایران اکونومیست، به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، این بازرس که استاد حقوق ایرلندی است، روز دوشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی درباره ارائه گزارش ۲۳ صفحه‌ای خود به شورای حقوق بشر سازمان ملل گفت که استفاده ایالات متحده از شکنجه علیه مجرمان و همدستان آنها و انتقال‌های غیرقانونی آنها در سال‌های بعد از حملات ۲۰۰۱، قوانین بین‌المللی حقوق بشر را نقض کرد و در بسیاری از موارد، قربانیان و بازماندگان را از عدالت محروم کرد چون اطلاعات به دست‌آمده از طریق شکنجه نمی‌تواند در محاکمه مورد استفاده قرار گیرد.
خانم «فیونولا نی اولاین» در ادامه همچنین گفت که حملات سال ۲۰۰۱ در نیویورک، واشنگتن و پنسیلوانیا که منجر به کشته شدن نزدیک به ۳۰۰۰ تن شد، «جنایت علیه بشریت» بود.
به گفته این بازرس، این اولین باری است که یک دولت ایالات متحده به یک مقام سازمان ملل اجازه بازدید از این مرکز را می‌دهد که در سال ۲۰۰۲ افتتاح شد.
این مقام سازمان ملل از دولت بایدن به خاطر راه دادن او به گوآنتانامو و «آماده شدن برای رسیدگی به سخت‌ترین مسائل حقوق بشر» تقدیر کرده و از دیگر کشورهایی که دسترسی سازمان ملل به بازداشتگاه‌ها را ممنوع کرده‌اند، خواست تا از این روش پیروی کنند. او همچنین گفت که به همه چیزهایی که درخواست کرده بود، دسترسی پیدا کرد، از جمله برگزاری جلساتی در این تاسیسات نظامی در کوبا با زندانیان «با ارزش بالا» و «غیر ارزش بالا».
در مقابل، ایالات متحده با ارسال یادداشتی به شورای حقوق بشر در مورد این گزارش گفت که یافته‌های این بازرس ویژه «صرفا متعلق به خودش است» و «ایالات متحده از جنبه‌های مهمی با بسیاری از ادعاهای مبتنی بر واقعیات و امور حقوقی در گزارش او مخالف است.»
نی اولاین گفت که «پیشرفت‌های قابل توجهی» در مورد حبس زندانیان ایجاد شده، اما او «نگرانی‌های جدی» در مورد ادامه بازداشت ۳۰ مرد زندانی که به گفته او با ناامنی شدید، رنج و اضطراب روبرو هستند، ابراز کرد. او به نمونه‌هایی از جمله نظارت تقریباً مداوم، انتقال اجباری از سلول‌ها و استفاده ناعادلانه از محدودیت‌ها اشاره کرد.
این گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه ارتقاء و حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی در مقابله با تروریسم گفت: من مشاهده کردم که پس از دو دهه حبس، درد و رنج افراد زندانی عمیق است و همچنان ادامه دارد. تک‌تک زندانیانی که با آنها ملاقات کردم، با آسیب‌های بی‌امان ناشی از شیوه‌های سیستماتیک انتقال به کشورهای دیگر برای بازجویی، شکنجه و بازداشت خودسرانه زندگی می‌کنند.
فیونولا نی اولاین که استاد دانشگاه مینه‌سوتا و دانشگاه کوئینز در بلفاست ایرلند شمالی است، گفت که بسیاری از زندانیان با دیدن فردی که نه وکیل بود و نه به مقامات بازداشتگاه مرتبط می‌شد، واکنش مثبت نشان دادند و برای اولین بار در ۲۰ سال گذشته بود که چنین اتفاقی رخ داده است. او گفت که در جریان این بازدید به همراه تیمش تمام جنبه‌های گوآنتانامو را مورد بررسی قرار داد.
نی اولاین گفت بسیاری از زندانیانی که با آنها ملاقات داشته، شواهدی از «آسیب و پریشانی روانی عمیق، از جمله اضطراب عمیق، درماندگی، ناامیدی، استرس و افسردگی و وابستگی» نشان می‌دهند.
او نگرانی شدید خود را از عدم موفقیت دولت ایالات متحده در ارائه برنامه‌های بازپروری شکنجه برای زندانیان ابراز کرد و گفت که مراقبت‌های تخصصی و امکانات در گوآنتانامو «برای پاسخگویی به مسائل پیچیده و فوری سلامت روانی و جسمی زندانیان» در برابر «ناتوانی‌های دائمی و آسیب‌های مغزی ناشی از درد مزمن، مشکلات گوارشی و ادراری کافی نیست.»
مامور ویژه سازمان ملل همچنین گفت که بسیاری از زندانیان هم از محرومیت از حمایت خانواده و جامعه رنج می‌برند، «در حالی که برخی دیگر در محیط زندان بدون محاکمه مانده و برخی بدون آنکه متهم شوند، آن هم برای ۲۱ سال در آنجا باقی مانده‌اند و دست به اعتصاب غذا زده و از تغذیه اجباری، آسیب رساندن به خود و افکار و ایده‌های خودکشی و پیری زودهنگام رنج می‌برند.
به گفته این مقام، ۱۹ تن از ۳۰ زندانی باقیمانده در گوآنتانامو حتی با یک مورد اتهام هم مواجه نشدند، آن هم با گذشت ۲۰ سال از حضورشان در این زندان آمریکایی. همچنین ادامه بازداشت برخی از آنان، «بابت عدم تمایل مقامات برای رویارویی با تبعات شکنجه و سوءرفتارهای دیگرشان با این زندانیان است، نه اینکه آنها را تهدید به حساب آورند.»
او بارها تاکید کرد که استفاده از اطلاعات به دست آمده از طریق شکنجه در دادگاه ممنوع است و گفت که ایالات متحده متعهد شده است که از چنین اطلاعاتی استفاده نکند. نی اولاین همچنین «نقص‌های اساسی محاکمه عادلانه و روند عادلانه در سیستم کمیسیون نظامی» را یافته، نسبت به میزان محرمانه بودن در تمام مراحل قضایی و اداری ابراز نگرانی کرده و نتیجه گرفت که ایالات متحده در ترویج تضمین‌های اساسی دادرسی عادلانه شکست خورده است.
فیونولا نی اولاین، مجموعه‌ای طولانی از توصیه‌ها را ارائه کرده و گفت که زندان گوآنتانامو باید فورا بسته شود. این هدفی است که چند دولت دموکرات در آمریکا از جمله دولت بایدن به آن اشاره کرده و در اجرای آن ناکام مانده‌اند.
از جمله توصیه‌های کلیدی او به دولت ایالات متحده، ارائه توانبخشی تخصصی، از شکنجه گرفته تا آسیب روانی تروما به زندانیان، اطمینان یافتن از اینکه همه زندانیان اعم از زندانیان «با ارزش» یا «غیر ارزشمند» حداقل هر ماه یک تماس تلفنی با خانواده‌هایشان داشته باشند و تضمین دسترسی برابر به مشاور حقوقی برای همه زندانیان بود.
این کارشناس ویژه سازمان ملل همچنین از دولت آمریکا خواست تا بابت رفتارهایش در قبال زندانیان گوآنتانامو عذرخواهی کرده و جبران خسارت کند. این نماینده سازمان ملل گفت: دولت ایالات متحده باید فورا راه‌حل قضایی ارائه کرده، عذرخواهی کند و تضمین عدم تکرار ارائه دهد.
پنتاگون هنوز به این گزارش واکنشی نشان نداده است.
در همین حال میشل تیلور، نماینده آمریکا در شورای حقوق بشر در تبیین موضع آمریکا گفت که فیونولا نی اولاین اولین مخبر ویژه سازمان ملل بوده که اجازه بازدید از گوآنتانامو با «دسترسی بی‌سابقه» را داشته، با این اطمینان که «شرایط حبس در خلیج گوآنتانامو انسانی است و نشان‌دهنده احترام و حمایت ایالات متحده از حقوق بشر برای همه کسانی است که در بازداشت ما هستند.»
در بیانیه ایالات متحده آمده است: زندانیان به صورت جمعی زندگی می‌کنند و با هم غذا درست می‌کنند، دریافت مراقبت‌های پزشکی و روانپزشکی تخصصی دارند و همچنین دسترسی کامل به مشاور حقوقی داده می‌شود و به طور منظم با اعضای خانواده خودشان ارتباط برقرار می‌کنند. با این وجود، ما توصیه‌های گزارشگر ویژه را به دقت بررسی می‌کنیم و هرگونه اقدام مناسب را، همانطور که لازم باشد، انجام خواهیم داد.
این گزارش همچنین حقوق قربانیان ۱۱ سپتامبر و حقوق زندانیان آزاد شده از گوآنتانامو را که به کشور خود بازگردانده یا دوباره اسکان داده شده‌اند، پوشش می‌دهد.
نی اولاین تاکید کرد که قربانیان تروریسم حق دارند به عدالت برسند و اینکه ایالات متحده از شکنجه استفاده کند و نگذارد عاملان جرم و همکاران آنها به دادگاه بروند، «خیانت‌آمیز» است. او همچنین گفت کودکانی که خانواده‌هایشان بلافاصله پس از حادثه ۱۱ سپتامبر غرامت را پذیرفتند و از حقوق خود چشم‌پوشی کردند، باید بتوانند از غرامت استفاده کرده و مراقبت‌های بهداشتی را دنبال کنند.
او گفت که در مورد ۷۴۱ زندانی مرد که از گوآنتانامو آزاد شده‌اند، بسیاری از آنها به حال خود رها شده، فاقد هویت قانونی، تحصیلات و آموزش شغلی، مراقبت‌های بهداشتی جسمی و روانی کافی هستند و همچنان «نقض مداوم حقوق بشر، فقر، طرد اجتماعی و لکه ننگ» را تجربه می‌کنند.
این گزارشگر ویژه سازمان ملل تاکید کرد که ایالات متحده تعهداتی طبق حقوق بین‌الملل، در قبل، حین و پس از انتقال زندانیان دارد و باید «غرامت عادلانه و کافی و تا حد امکان توانبخشی کامل را برای مردانی که در گوآنتانامو زندانی بودند، فراهم کند.»
