َخدیجه ملامیرزایی درباره وضعیت ثبت آثار تاریخی همدان در سال ۱۴۰۲ به ایران اکونومیست گفت: ما هر سال برای ثبت آثار، شاخصهای داریم که در حوزه میراث منقول بین ۵ تا ۷ اثر است، بنابراین موظفیم طبق این شاخص آثاری را هر سال برای ثبت ارائه دهیم که خوشبختانه هر سال بیشتر آنها ثبت میشود. امسال نیز دستکند «وسمق» در شهرستان درگزین و دستکند «دهبُنه» شهرستان تویسرکان در دستور کار ثبت استان همدان هستند. در کنار آن یکی دو حمام قدیمی در شهرستان نهاوند و یکی دو خانه تاریخی مدنظر داریم که به واسطه اینکه مالک خصوصی دارند، نمیتوانیم فعلا اسامی آنها را مطرح کنیم تا فرآیند حقوقی آن انجام شود و ثبت آن به مالک ابلاغ شود.
مسؤول ثبت و حریم و بافتهای تاریخی استان همدان بیان کرد: خوشبختانه در دو سه سال گذشته یک پایش کلی در استان همدان انجام دادیم و بر اساس آن توانستیم حداقل ۹۰ تا ۹۵ درصد بناها و آثار مهم را شناسایی کنیم و فعلا آنها را در فهرست اولیه ثبت و ضبط کردیم که در مراحل بعدی با تکمیل اطلاعات، پرونده نهایی آنها برای ثبت آماده خواهد شد.
او یادآور شد: تا کنون در استان همدان حدود یک هزار و ۱۸۳ اثر به ثبت رساندهایم که از این تعداد یک هزار و ۳۰ اثر غیرمنقول شامل بنا، محوطه و قلعه بوده و ۲۹ اثر طبیعی، ۲۷ اثر منقول و ۹۶ اثر ناملموس است. سال گذشته نیز ۱۲ اثر منقول، ۶ اثر ناملموس، ۲ اثر طبیعی و ۴ اثر منقول در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
ملامیرزایی افزود: در حوزه میراث ناملموس نیز آیین برداشت «رازیانه» شهرستان رزن را در دستور کار داریم، تقریبا ۹۰ درصد رازیانه کل کشور از شهرستان رزن تأمین میشود.
مسؤول ثبت و حریم و بافتهای تاریخی استان همدان درباره وضعیت تعیین حریم آثار تاریخی همدان بیان کرد: شاخص ما در حوزه تعیین حریم بین دو تا چهار اثر است که در حال رایزنی هستیم این تعداد شاخص کاهش یابد، چون اعتبار کافی برای آن وجود ندارد و اینکه تعداد آثار ثبتی در حال تکمیل است. سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در حوزه تعیین حریم برای استان همدان پربار بوده است؛ حریم محور فرهنگی همدان و ۱۳۷ اثر به صورت مجموعهای در قالب یک پهنه ۲۰۰ هکتاری ثبت و ابلاغ شد که از لحاظ ضوابط ارتفاعی در حال کنترل است که همه این مسائل در راستای ثبت جهانی هگمتانه رخ داده است.
او با اشاره به تعیین حریم «بازار ملایر»، گفت: با توجه به اینکه تمرکز استان روی ثبت جهانی است، از وزارتخانه فرصت گرفتیم که پروندههای تعیین حریم استان را در شش ماهه دوم سال به شورای حریم ارائه دهیم.
ملامیرزایی به وضعیت کاوشهای باستانشناسی در همدان اشاره کرد و افزود: امسال کاوش تپه «بهرامآباد» با همکاری دانشگاه بوعلی همدان انجام شد. تپه «قروه» در جزین نیز تپه کوچکی در محدوده شهری است که باید کاوش شود تا تکلیف پلاکهای ثبتی که در محدوده آن قرار دارد، مشخص شود. احتمالا ادامه کاوش تپه نهاوند را خواهیم داشت و اگر برای «تپه علی بابا» بودجهای از فرمانداری تأمین شود، کاوش این تپه جزو اولویتهای استان است.
مسؤول ثبت و حریم و بافتهای تاریخی استان همدان تاکید کرد: در حوزه مرمت، امسال بر بناهای محدوده ثبت جهانی متمرکز هستیم. کاروانسرای جلدی، گلشن، شریفالملک، میرزا کاظم، تهدید (زغالیها) و کنیسه یهودیها از جمله آثاری هستند که امسال مرمت میشوند. همچنین در کوچه اَستر هم اقداماتی در حال انجام است. در شهرستانها نیز بناها و آثاری که در موقعیت اضطراری هستند، مرمت خواهند شد.