ایران اکونومیست پلاس: روز گذشته خبر درگذشت فردی منتشر شد که روزی آرزوی بسیاری از کودکان و نوجوانان ایرانی را که کار در «ناسا» بود، زندگی کرده بود؛ «فیروز نادری» از مهندسان بازنشسته اداره کل ملی هوانوردی و فضا ایالات متحده یا همان ناسا روز گذشته در پی آسیب‌های وارده به دلیل حادثه‌ای که در اوایل ماه جاری برای او رخ داده بود و طی آن در دچار آسیب نخاعی و فلج شدن از ناحیه گردن به پایین شد، در سن ۷۷ سالگی در آمریکا درگذشت.
فیروز نادریفیروز نادری که بود و چگونه سر از آمریکا در آورد؟
فیروز نادری متولد فروردین ۱۳۲۵ در شیراز است؛ او ۱۲ سال نخست زندگی‌اش را در شیراز گذراند و پس از اتمام تحصیلات دوره ابتدایی به تهران رفت و در دبیرستان اندیشه درس خواند. او پس از اخذ مدرک دیپلم، جهت ادامه تحصیل در ۱۸ سالگی به آمریکا سفر کرد؛ سفری که مسیر زندگی او را تغییر داد؛ نادری درباره این سفر گفته است که «خیلی از همکارانم وقتی بچه بودند، فرود فضاپیمای آپولو را دیده بودند و تحت تأثیرش از همان موقع آینده شغلی خود را مشخص کرده بودند. این داستان خوبی است اما داستان زندگی من نیست؛ من وقتی به این‌جا آمدم می‌خواستم معمار شوم. خیلی زود دریافتم که استعدادش را ندارم. کمی که گذشت خیلی شیفته ورزش شدم و دلم می‌خواست ورزشکار حرفه‌ای بشوم. اما دنیا قماری است که باید با همه ورق‌هایتان بازی‌اش کنید؛ پس رفتم و مهندسی خواندم.»
فیروز نادری(نفر دوم از چپ) در دوران سربازیبازگشت به تهران برای خدمت سربازی
نادری پس از اخذ مدرک لیسانس رشته برق از دانشکاه ایالتی آیووا برای ادامه تحصیل به کالیفرنیای جنوبی رفت و مدارک فوق لیسانس رشته برق و دکترای رشته مهندسی الکترونیک از دانشگاه این ایالت، جهت انجام خدمت سربازی در سال ۵۵ به تهران بازگشت. او پس از پایان دوران سربازی، به عنوان مدیر امور فنی در مرکز سنجش از راه دور ایران مشغول به کار شد اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مجدداً به آمریکا رفت.
فیروز نادریفیروز نادری در ناسا؛ وقتی که آرزوی کودکان و نوجوانان ایرانی را زندگی کرد
شرقی‌ها مغزهایی هستد که در آمریکا بیشترین حضور را در بخش‌های مهندسی دارند. هندی‌ها، پاکستانی‌ها و حتی افعانستانی‌ها پیشتاز کسب کرسی‌های مهندسی و فنی در آمریکا هستند اما همچنان کسب این کرسی‌ها برای ما یک دستاورد محسوب می‌شود. نادری در نخستین سال پس از بازگشت به آمریکا به استخدام ناسا درآمد؛ جایی که آرزوی بسیاری از ایرانیان به ویژه کودکان و نوجوانان بود و حالا نادری با فعالیت در ناسا تبدیل به یک قهرمان برای آنها شده بود؛ او در مدت ۳۶ سال حضورش در ناسا سمت‌های مختلفی در زمینه‌های فنی و مدیریتی بر عهده گرفت؛ از ماهواره‌های مخابراتی متحرک، رادارهای دورسنج، رصدخانه‌های تحقیقاتی اختر فیزیک تا مدیریت برنامه منشا حیات ناسا (۷۴ - ۷۹)، مدیریت اکتشافات مریخ (۷۹ - ۸۴)، معاونت مدیر کل تنظیم راهبردهای آزمایشگاه پیشرانه‌ی جت ناسا (۸۴ -۹۰) و مدیر اکتشافات منظومه‌ی شمسی آزمایشگاه پیشرانه‌ی جت ناسا(۹۰-۹۴) از جمله فعالیت‌هایی است که نادری در این مدت در ناسا انجام داد.
او سر انجام بعد از ۳۶ سال فعالیت مستمر در ناسا، در سال ۹۴ از ادامه فعالیت در این مجموعه استعفا داد. او طی این سال‌ها جوایز متعددی از جمله مدال افتخار جزیره الیس، مدال رهبری برجسته ناسا، مدال خدمات برجسته ناسا را دریافت کرد.
نام گذاری یک سیارک به نام «نادری»
فروردین سال ۹۵ ناسا به پاس قدردانی از اقدامات نادری در مدت حضور وی در این مجموعه، سیارک ۵۵۱۵ با نام ۱۹۸۹ EL۱ را به نام «نادری» نامگذاری کرد؛ این سیارک با قطر۱۰ کیلومتر هر ۴.۴ سال یکبار به دور خورشید می‌گردد. این سیارک هر۵ ساعت و ۲۰ دقیقه یک بار نیز به دور خودش در گردش است و در کمربند بین مریخ و مشتری در حرکت است.
فیروز نادری و انوشه انصاری در مراسم اسکار ۲۰۱۷نادری نماینده فیلمساز ایرانی در اسکار ۲۰۱۷
در ماه اسفند سال ۹۵ یکی از آثار (فیلم فروشنده) اصغر فرهادی فیلمساز ایران در هشتاد و نهمین دوره مراسم اهدای جوایز اسکار –یکی از جوایز سینمایی دنیا- پذیرفته شد و این آکادمی از او جهت حضور در مراسم اهدای جوایز برترین‌های این جشنواره دعوت کرد اما فیلمساز ایرانی به دلیل صدور یک فرمان اجرایی توسط دونالد ترامپ رئیس جمهوری وقت آمریکا در همان سال با عنوان «حفاظت از ملت در برابر ورود تروریست‌های خارجی به آمریکا» و ممنوعیت ورود شهروندان ۷ کشور مسلمان ایران، عراق، سوریه، لیبی، سومالی، سودان و یمن به آمریکا، با بیان اینکه «برای احترام به مردم کشورم در مراسم اسکار شرکت نکردم.» از حضور در این مراسم خودداری کرد و انوشه انصاری –فضانورد ایرانی- و فیروز نادری را به عنوان نمایندگان خود در این جشنواره معرفی کرد؛ با معرفی اثر فرهادی به عنوان بهترین فیلم خارجی اسکار در این مراسم، انصاری و نادری به نمایندگی از جایزه آکادمی اسکار را دریافت کردند.
فیروز نادری و رضا پهلویوقتی کت سیاست به تن دانشمند ایرانی ناسا گشاد آمد
نادری که همواره به عنوان یک دانشمند ایرانی مشغول در ناسا در اذهان مردم دنیا به ویژه مردم ایران شناخته می‌شد، تقریباً بعد از بازنشستگی از ناسا، گویی که تصمیم گرفت وارد عرصه سیاست شود و به نوعی کنشگری سیاسی را نیز در کارنامه سوابق خود قرار دهد؛ اقدامی که شاید اگر انجام نمی‌داد، از او تصویر متفاوتی به جا می‌ماند اما به هر حال او تصمیمش را گرفته بود؛ او در یکی از نخستین اظهار نظرهای سیاسی خود، در بهمن سال ۹۷، و در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، به کمپینی علیه جمهوری اسلامی پیوست و با انتشار اظهارنظرهای عجیب در حساب‌های کاربری خود، خواستار پایان اختلاف میان مخالفان نظام جمهوری اسلامی با هدف تضعیف نظام سیاسی حاکم بر ایران شد؛ او همچنین با وجود اینکه چند سال قبل خود به نمایندگی از یکی از فیلمسازان ایرانی معترض به سیاست‌های ترامپ رئیس جمهوری وقت آمریکا در مراسم اسکار ۲۰۱۷ حضور یافته بود، در مطلبی در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت که «من از رییس‌جمهور ترامپ به دلایلی که مربوط به ایران نیست حمایت نمی‌کنم اما من از سیاست‌های او که به هدف تضعیف جمهوری اسلامی باشد، حمایت می‌کنم به شرط آن‌که حمله‌ی نظامی در کار نباشد و تحریم‌های اقتصادی مردم عادی را بیشتر از این تحت فشار قرار ندهد.»
نادری که یک روز دانشمند ایرانی محبوب نسل جوان بود حالا با ادبیاتی سخیف و استدلال‌های عجیب مخالفت‌های خود با جمهوری اسلامی را طی سالهای بعد نیز ادامه داد اما جنس اظهارات او در سال ۱۴۰۱ و در پی اعتراضات این سال رنگ و بوی دیگری به خود گرفت؛ او پس از آغاز اعتراضات، با حضور در رسانه‌های فارسی زبان بیگانه و انجام مصاحبه‌های مختلف، با تفسیر این اعتراضات به «انقلاب» به حمایت از معترضین پرداخت. او همچنین از حامیان رضا پهلوی محسوب می‌شد.
فیروز نادریتئوری استیون هاوکین و ادعای نادری درباره بی اعتقادی به خدا، بهشت و جهنم؛ مرگ سختی که نادری تجربه کرد
در سال ۹۰ نادری در یک مصاحبه‌ی تلوزیونی به یکی از رسانه‌های فارسی زبان آمریکایی در پاسخ به پرسشی درباره تئوری استیون هاوکینگ –فیزیک‌دان و کیهان شناس انگلیسی- درباره وجود خدا ناباوری او به خدا، با رد وجود خدا بر اساس آنچه که در مذاهب تعریف شده است و اعلام اعتقاد به به این تئوری، گفت که «اجازه بدهید مذهب را از خدا جدا کنم؛ من اصولاً اصلاً به مذهب از هیچ نوعش اعتقاد ندارم چون فکر می‌کنم که مذهب وسیله‌ای است که همه را از هم جدا می‌کند؛ خدا هم آن‌طور که در مذاهب تعریف شده و زمین را آفریده و بهشت و جهنمی وجود دارد، به آن هم اعتقاد ندارم. من فردی عرفانی هستم و به چیزی خارج از خودم عقیده دارم ولی نه در چارچوب مذهب و آن‌طور که خدا را تعریف کردند.» او همچنین در یکی از آخرین یادداشت‌های خود در فضای مجازی، در حساب کاربری خود در توئیتر با ادامه استمرار ابراز عقیده درباره خداناباوری، نوشت که «دوستی گوشزد کرد که تو که به مذهب اعتقادی نداری، چرا توی مصاحبه چندین بار گفتی انشاالله؟ گفتم درست می‌گی ولی لغت مشابه به ذهنم نرسید. پیشنهاد داد به جای «انشاالله» می‌تونی بگی «به همت مردم».
تنها چندروز پس از این اظهارات بود که او به صورت ناگهانی با یک حادثه روبرو شد و پزشکان اعلام کردند فیروز نادری از گردن به پایین فلج شده است. همین همزمانی این دو رویداد کافی بود تا بسیاری از کاربران این حادثه ناباورانه را نتیجه همان حرف‌ها بدانند. او در روزهای ابتدایی خرداد ماه در پی افت ناگهانی ضربان قلب از حال رفته و به دلیل برخورد سرش به دیوار و جابجایی مهره گردن، نخاعش آسیب دید و ناحیه از گردن به پایین فلج شد. تا آخرین پست او تاکید بر این اعتقاد خداناباور باشد.
نادری روز گذشته پس از حدود ۲ هفته سختی که در بیمارستان سپری کرد، در گذشت؛ تا کاربران بگویند یک خداناباور امشب نزد خداست تا خدا را باور کند!
