محمد حسن دیده ور نایب رئیس اول کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، درباره انعقاد قرارداد واردات گاز از ترکمنستان به ایران و فواید انعقاد این قرارداد برای کشور ما گفت: در حال حاضر ترکمنستان گاز مازادی دارد و باید این گاز مازاد را به شکلی به همسایگانش بفروشد. با توجه به اینکه لوله کشی قوی انتقال گاز در این کشور وجود ندارد بهترین مسیر برای فروش گاز کشور ما است.
دیده ور در ادامه گفت: ما در گذشته هم این چنین توافقنامه‌ای با ترکمنستان داشته‌ایم و گاز از ترکمنستان دریافت می‌کردیم و در جنوب کشور کالای دیگری به آنها تحویل می‌دادیم. این امر از نظر مسئله حمل و نقل و جابجایی خیلی به نفع ما بود. هم اکنون هم این قرارداد برای ما منفعت زیادی دارد و اگر این قرارداد تداوم داشته باشد به سود هر دو کشور ایران و ترکمنستان است.
این عضو اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: اما مشکلی که وجود دارد این است که در گذشته وقتی گاز از ترکمنستان به کشور وارد می‌شود دولت آنها را برای دریافت پول شأن به شرکت ملی گاز حواله می‌داد، در صورتی که این مساله قراردادی بین دو دولت است و هزینه این قرارداد باید توسط دولت پرداخت می‌شد و ربطی به شرکت ملی گاز نداشت.
دیده ور خاطرنشان کرد: اگر این مشکل حل شود و خریدار و فروشنده که دو سازمان دولتی هستند با یکدیگر به توافق برسند، شرایط ارتباط ایران و ترکمنستان خیلی بهتر خواهد بود.
وی افزود: گازرسانی از جنوب به شمال شرق کشور برای ما خیلی پر هزینه است، زیرا ما در این مسیر با افت فشار گاز مواجه می‌شویم. کمپرسورهایی که در این مسیر گاز را پمپاژ می‌کنند بسیار پرهزینه هستند و در بعضی مواقع استهلاک این کمپرسورها آنقدر زیاد است که هر چند وقت یکبار باید تعمیرات اساسی روی آنها صورت بگیرد زیرا لوازم یدکی آنها فوق العاده گران است. این خیلی به نفع ماست که گاز را از ترکمنستان یعنی از شمال کشور دریافت کنیم و دیگر مجبور به انتقال گاز از جنوب به شمال نباشیم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: این قراردادها می‌تواند زمینه‌ی تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه را به وجود آورد. دولت هم اکنون به این نتیجه رسیده که قهر با همسایگان به معنی ایجاد یک معضل عظیم برای کشور است. ما تا کی می‌توانیم دیپلماسی اقتصادی ما را به صورت رکود دربیاوریم؟ ما باید با جهان و دنیای خارج و مخصوصاً همسایگان ارتباط داشته باشیم. کشورهای آسیای جنوب غربی می‌توانند بهترین هدف صادرات محصولات ما باشند ولی ما با بی‌تدبیری این کشورها را تقدیم ترکیه کرده‌ایم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: ترکیه در حال گرفتن بازارهای ما است ما حتی اگر مجبور باشیم امتیازاتی از نظر اقتصادی به این کشورها بدهیم باید این کار را انجام دهیم تا بتوانیم این رابطه را با کشورهای همسایه داشته باشیم. با خیلی از کشورهای دیگر علاوه بر ترکمنستان می‌توانیم ارتباط داشته باشیم به عنوان مثال ما باید مشکلاتمان را با آذربایجان حل کنیم.
این عضو اتاق بازرگانی ایران توضیح داد: به عنوان مثال افغانستان یکی از مشتریان خوب محصولات ایران است ما باید افغانستان را برای خودمان نگه داریم. درست است که کشورهای خارجی ممکن است شیطنت‌هایی داشته باشند اما ما باید بازار افغانستان را برای خودمان به دلیل مسائل اقتصادی حفظ کنیم. اگر دولت بتواند این ارتباطات را بیشتر کند مطمئناً اقتصاد ما شکوفا تر می‌شود زیرا ما کالاهای زیادی داریم که این کشورها اشتیاق زیادی به خرید آنها دارند اما به دلیل مسائل بانکی حمل و نقل و غیره تاکنون نتوانستیم این کالاها را صادر کنیم.
دیده و در ادامه خاطرنشان کرد: کشورهای حاشیه خلیج فارس ذائقه نزدیکی به ذائقه ایرانیان دارند به همین دلیل ما می‌توانیم روی تجارت با این کشورها خیلی حساب کنیم.
