ابراهیم رئیسی که با وعدههای اقتصادی روی کار آمد ولی نتوانست هیچ دستاوردی داشته باشد، چند وقتی است دست و پا زدن در سیاست خارجی را در برنامههای خود گنجاده است.
او برای این کار، ابتدا از اعتبار و روابط علی شمخانی برای ارتباط با عربستان و امارات کرد که در زمینه امارات هنوز موفق نبوده است و در زمینه عربستان هم هنوز هیچ چیز قطعی نیست.
ابراهیم رئیسی در ادامه برای اینکه در عرضه سیاسی خودی نشان دهد، علی شمخانی را از کار برکنار کرد و به سرعت برای برقراری ارتباط با کشورهای عربی، غربی و آمریکا دست به دامان سلطان عمان شد.
عمان بیش از دو دهه است که در منطقه به میانجیگر و دلال روابط سیاسی کشورهای منطقه تبدیل شده است. این کشور کوچک که با اقتصاد ضدتورمی توانسته جایگاه اقتصادی خوبی در دنیا برای خود بهپا کند، دلالی سیاسی را برای حفظ منافع خود و جلوگیری از تنش در منطقه در پیش گرفته است.
دعوت از سلطان عمان توسط دولت رئیسی برای پیگیری چند سیاست مختلف و انجام چند کار جدید توسط این کشور است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
یکی از مهمترین اموری که در این سفر به عمان محول خواهد شد، ارتباط با مصر است. دولت رئیسی که از تزلزل مجدد در ازتباط با عربستان میترسد و از سویی میداند که مصر یکی از خط قرمزهای دولت صعودی است، قصد دارد ارتباط با مصر را برقرار کند. این یکی از آشکارترین اهداف سفر سلطان عمان به ایران است.
یکی از مهمترین چالشهایی که میان ایران و عربستان هنوز هم وجود دارد و میتواند به مهمترین چالش در از بین رفتن ارتباط نصف و نیمه کنونی شود، جنگ عربستان یمن است. جنگی که بارها مقامات یمن، ایران و عربستان به حضور غیرمستقیم ایران در این حنگ به صورت صریح یا تلویحی به آن اشاره داشتهاند.
پادشاه عمان یا همان سلطان عمان میتواند برای پیشبرد منافع سیاسی و اقتصادی خود، به این مسئله پایان دهد و مانند گذشته، عزیزترین کشور در میان کشورهای خلیج فارس و خاورمیانه باقی بماند.
هر چند ارتباط بسیار ضعیف میان ایران و امارات متحده عربی در سفر علی شمخانی به این کشور شکل گرفت، اما بر کسی پوشیده نیست که این ارتباط هنوز شکل نگرفته و همکاری میان دو کشور برقرار نشد.
قرار بود از طریق درهمهای امارات اوضاع اقتصادی و ارزی درهم شده دولت رئیسی سامان بگیرد، اما هماکنون هیچ چیزی طبق پیشبنیی تیم اقتصادی دولت پیش نرفته است.
هر چند در ظاهر ارتباط ایران و عربستان برقرار شده است، اما هنوز این دو کشور به هم اعتماد نکردهاند و هنوز درگیر چالشهای مختلف در منطقه و دیگر نقاط جهان هستند. رفتن علی شمخانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی نیز سرنوشت این روابط را در هالهای از ابهام فرو برده است.
دولت رئیسی منتظر است تا پس از حدود ۹ ماه فاصله افتادن میان ایران و اروپا بتواند به زودی ارتباط خود را با اروپا برقرار کند و دوباره پای میز مذاکرات بنشیند. عمان یکی از بهترین واسطههای میان ایران و دنیا در سالهای اخیر که در برجام و برقراری آن بسیار تلاش کرد، دوست دارد این بار نیز با برقراری مجدد ارتباط ایران و اروپا، موقعیت سیاسی خود در منطقه را تقویت کند. از سویی بتواند حقالزحمه این برقراری ارتباط را در اقتصاد کشورش تزریق کند.
برقراری ارتباط میان ایران و آمریکا یکی از تلاشهای قدیمی کشور عمان و از آرزوهای مسئولان این کشور عربی است. دولت رئیسی هم که درگیر تورم ۷۰ درصدی شده و قیمت دلار ۵۰ هزار تومانی را نمیپسندد، بسیار علاقهمند به برقراری ارتباط غیرمستقیم با این کشور است. اما سعی دارد در سخنان، رفتار، گفتار و وعدههای مسئولان خود، موضوع را کاملا برعکس نشان دهد.
از بازی فوتبال و افتصاد گرفته تا مباحث سیاسی و مذهبی، آب ایران با بحرین در یک جوب نمیرود. همیشه بحرین یکی از چالشهای مهم در برقراری روابط صمیمانه میان دولتهای ایران و کشورهای خلیج فارس به ویژه عربستان و امارات بوده است. حل مشکلات ایران با بحرین میتواند خاورمیانه متحد را به واقعیت بپیوندد.
رشد و پیشرفت اقتصادی عمان در دهههای اخیر، سبب شده است که این کشور در رویای سبقتگرفتن از امارات، قطر و عربستان به سر ببرد. اقتصاد ضد تورمی و حتی تورم منفی، سبب شد که ارزش پول این کشور در دنیا به سومین پول پرقدرت تبدیل شود و ریال عمان به ارزش ۲.۶ دلار برسد.
این ثبات و قدرت اقتصادی، وسوسههای فراوانی را برای کشورهای مختلف از جمله ایران فراهم میکند. از سویی تفاوت زیاد ارزش مالی هر دو کشور، سرمایهگذاریهای کمقیمت و پر ارزش را برای سرمایهگذاران عمان و همچنین دولت عمان در بر خواهد داشت.