به گزارش ایران اکونومیست، مجله آمریکایی فوربس طی گزارشی از نشست اخیر اتحادیه پایاپای آسیایی در تهران نوشت: ایران از شرکای آسیایی‌اش می‌خواهد دلار را از تجارت دو جانبه حذف کنند.
این گزارش افزود: اتحادیه پایاپای آسیایی گروهی قوی متشکل از بانک‌های مرکزی ۹ کشور از جمله هند، پاکستان و ایران است که قرار است طی هفته‌های آینده یک سیستم پیام‌رسان بین مرزی را بین اعضا راه‌اندازی کند تا جایگزینی برای شبکه بین‌المللی سوئیفت باشد.
به گفته مقامات ایران که ریاست دوره‌ای این اتحادیه را در دست دارند کشورهای عضو در جریان نشست اخیر تهران با راه‌اندازی چنین سیستمی طی یک ماه آینده موافقت کرده‌اند.
«محسن کریمی» معاون رئیس کل بانک مرکزی ایران در این باره گفت: کشورهای عضو اتحادیه پایاپای آسیایی با توجه به اینکه شبکه سوئیفت در دسترس همه کشورهای عضو قرار ندارد و با نظر به هزینه‌های خاص این شبکه تصمیم گرفته‌اند سیستمی تناسب یافته برای خودشان داشته باشند.
اظهارات این مقام ایرانی اشاره‌ای صریح به این دارد که بانک‌های ایرانی به دلیل تحریم‌ها از دسترسی به شبکه بین‌المللی سوئیفت منع شده‌اند. البته ایران تنها کشور محروم شده از این شبکه نیست. روسیه و بلاروس نیز از دسترسی به خدمات شبکه سوئیفت منع شده‌اند.
سوئیفت و شبکه‌هایی مانند آن برای تسهیل تجارت بین‌المللی بسیار ضروری هستند، زیرا به بانک‌ها این امکان را می‌دهند تا از مجرایی امن و دقیق با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و پول و پیام‌های دیگر را منتقل کنند.
تصمیم اعضای اتحادیه پایاپای آسیایی برای راه‌اندازی سیستمی شبیه سوئیفت ادامه رویکرد ایران در تعاملات دو جانبه با کشورهای دیگر است.
به ویژه روابط دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی ایران و روسیه پس از جنگ اوکراین و اعمال تحریم‌ها علیه روسیه ارتقا یافته است. هر دو کشور در پی راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌ها برآمده‌اند که راه‌اندازی یک سیستم پیام‌رسان بانکی جدید و کاهش استفاده از دلار در روابط تجاری از جمله آن است.
به نظر می‌رسد این رویکرد موفقیت‌آمیز بوده است. الکساندر نواک معاون نخست وزیر روسیه در یک کنفرانس خبری که در تهران برگزار شد گفت ۸۰ درصد تجارت ایران و روسیه در حال حاضر در قالب پول‌های ملی دو کشور یعنی روبل و ریال انجام می‌شود.
بانک‌های ایران و روسیه نیز روابط خود را گسترش داده‌اند. دومین بانک بزرگ روسیه دفتری را در تهران راه‌اندازی کرده است. این بانک نخستین بانک روسی است که اقدام به تاسیس دفتر در تهران می‌کند. مقامات رسمی ایران نیز گفته‌اند دو عدد از بانک‌های ایران در حال برنامه‌ریزی برای افتتاح شعبات یا دفاتری در روسیه هستند.
ایران اکنون در نظر دارد ترتیبات مالی مشابهی را با سایر شرکای تجاری‌اش در سراسر آسیا به اجرا بگذارد.
«محمدرضا فرزین» رئیس کل بانک مرکزی ایران در نشست اتحادیه پایاپای آسیایی در تهران گفت کنار گذاشتن دلار به حفظ ذخایر ارزی کشورها کمک می‌کند و تسویه مبادلات تجاری دو جانبه را راحت‌تر می‌سازد.
وی افزود: اتحادیه در نظر دارد اعضای جدیدی را بپذیرد و با هدف دلارزدایی از تجارت طیف متنوعی از پول‌های ملی را برای تسویه‌حساب‌ها و پرداخت‌ها تایید کند. در حال حاضر مبادلات در درون این اتحادیه با دلار، یورو و ین انجام می‌گیرد.
بلاروس و جزیره موریس درخواست خود برای عضویت در اتحادیه را ارائه داده‌اند. همچنین شایان ذکر است که رئیس کل بانک مرکزی ایران رئیس کل بانک مرکزی روسیه را برای شرکت در نشست اتحادیه در تهران دعوت کرده بود و این مقام بانکی روسیه به این نشست آمده بود.
ایران به‌رغم مشکلات ایجاد شده از ناحیه تحریم‌ها، همچنان با ۱۵۰ کشور جهان تجارت می‌کند و مهم‌ترین شرکای تجاری آن کشورهای مهمی مثل چین، ترکیه، امارات و عراق هستند.
وزیر اقتصاد ایران اخیراً گفته است کمتر از ۱۰ درصد تجارت بین‌المللی ایران با دلار آمریکا انجام می‌شود. این رقم دو سال پیش نزدیک به ۳۰ درصد بود.
اوایل ماه جاری نیز محمد مخبر معاون رئیس جمهور ایران نشستی با وزیر امنیت عمومی ویتنام در تهران برگزار کرد و از تمایل کشورش برای استفاده از ارزهای ملی دو کشور در تجارت دو جانبه خبر داد. وی گفت این اقدام به گسترش تجارت میان دو کشور کمک می‌کند.
