اتاق بازرگانی جدید، باید اتاق شیشه ای باشد

جامعه‌ای که در آن قدرت نهادهای خصوصی و نهاد دولت همسنگ باشند به سوی توازن و تعادل گام برمی‌دارد. اما در جامعه‌ای که بیشترین بخش از کیک قدرت را نهاد دولت- به مفهوم همه نهادهای حکومتی‌- بردارد و نهادهای خصوصی را فاقد قدرت کند احتمال عدم تعادل وجود دارد. جامعه ایرانی شوربختانه در شرایط عدم تعادل راه رفته و اکنون در نقطه‌ای هستیم که نهادهای مدنی مثل خانواده‌، بنگاه و احزاب اثربخشی ناچیزی در تحولات کشور دارند.

چیزی که در ایران بدون چشم‌های مسلح دیده می‌شود این است که نهاد قدرت نمی‌خواهد تا جایی که ممکن است هیچ بخشی از قدرت را به نهادهای مدنی بدهد.اتاق‌های بازرگانی‌، صنایع، معادن و کشاورزی به مثابه پرچمدار و نماینده بنگاه‌های اقتصادی غیردولتی در ایران نیز در ردیف نهادهای مدنی قرار دارد که در همه دهه‌های تازه‌سپری‌شده نتوانسته به دلایل گوناگون سهمی از قدرت را برای اثرگذاری در تصمیم‌های اقتصادی در دست داشته باشد. چرا چنین بوده است؟ یک دلیل اصلی همان است که در بالا نگاشته شد. اما باید کمی بیشتر جلو رفت و سهم خود اتاق‌های بازرگانی را در کم‌قدرتی و بی‌قدرتی آنها جست‌وجو کرد. در حالی که این نهاد قانون دارد و می‌توانست مطابق با قانون به مثابه پرچمدار بخش خصوصی در مجادله میان نهاد دولت و بنگاه‌ها با قدرت بیشتری عمل کند، اما ترکیب هیات‌رییسه اتاق‌ها و چسبندگی اتاق به دولت‌ها این راه را باریک و تاریک کرده است.

حالا اما با برگزاری انتخابات تازه در زمستان پارسال و انتخابات هیات‌رییسه همه اتاق‌ها- جز اتاق تهران- همه چیز آماده است تا هیات‌رییسه تازه‌ای برای اتاق ایران نیز از سوی اعضای هیات نمایندگان انتخاب شود تا دورتازه فعالیت این نهاد نیز شروع به کار کند. جدای از اینکه چه کسی با کدام شناخت اعضای هیات نمایندگان و با کدام گرایش در انتخابات آتی به کرسی‌های هیات‌رییسه دست یابد، هیات نمایندگان انتظار دارند که اتاق پوست‌اندازی کند. به این معنا که از راهبردهای کهنه‌شده و ناکارآمد و از احتیاط‌های بیش از اندازه و هراس از حرف‌ها و حدیث‌های افراد، احزاب و گرایش‌های بیرونی دور شده و پوست‌اندازی کند.

دوره جدید اتاق باید همانند اتاق شیشه‌ای باشد که هر رفتار و گفتار اعضای هیات‌رییسه و نیز روسای اتاق‌های سراسر کشور و نیز نهادهای زیرمجموعه اتاق در برابر دیدگان شهروندان قرار گیرد. اتاق تازه باید بتواند با بدنه جامعه به ویژه با نخبگان و با روشنفکران و با گروه‌های مرجع شهروندان دادوستد فکری داشته باشد و نیز شهروندان را متقاعد کند که این نهاد برای پیشرفت و افزایش رفاه مادی همه ایرانیان فعالیت می‌کند. اتاق ایران باید بتواند در برابر اندیشه‌هایی که همواره در مسیر تخریب اتاق گام برمی‌دارند و با تحلیل‌های پوپولیستی شهروندان را نسبت به اتاق بدبین می‌کنند برخوردی از سر شجاعت و دانایی داشته باشد..

منبع: اقتصاد 24