آرزوی یک رویای خوب در این روزهای سخت برای مردم ایران شاید از نداشتن هیچ آرزو و امیدی برای آینده نزدیک بهتر باشد. اما این مساله بستگی به این موضوع دارد که پرهای پرواز با رویاها را کدام آدمها و با کدام اندیشهها و سطح دانش و مهارت و واقعبینی آماده میکنند.
واقعیت این است که باید کارشناسهایی که محتوای پیشنویس لایحه برنامه هفتم را آماده کردهاند را از سیاستمدارانی که با متر و معیار خودشان بالای سر آنها بوده و دستورهایی برای نشان دادن بلندپروازی دادهاند جدا کرد. بدون تردید کارشناسان تهیهکننده پیشنویس لایحه در وضعیتی آزادتر و نیز کمدستورتر پایههای محکمتری برای برنامه هفتم میریختند. با این همه برخی از اجزای لایحه برنامه هفتم که دیروز منتشر شد، نشان میدهد خیالبافی هنوز وجود دارد و برنامهنویسان بدون واقعیتهای موجود اعدادی را برای متغیرهای گوناگون سرهم کردهاند که با ادامه وضعیت فعلی حکمرانی اقتصادی دستنیافتنی و ناامیدکننده است. به طور مثال در پیشنویس برنامه هفتم تصریح شده است در سالهای اجرای برنامه هفتم هدف رشد اقتصادی به طور میانگین ۸ درصد و نیز رشد تشکیل سرمایه ناخالص سرمایهگذاری نزدیک به ۲۳ درصد خواهد شد.
نکته غمانگیز و بدیع اما در اینباره و درباره محقق شدن اعداد یادشده این است که طراحان برنامه چند سطر بالاتر نوشتهاند که متوسط نرخ رشد سه برنامه اجراشده چهارم تا ششم زیر ۲ درصد بوده، نرخ بهرهوری عوامل تولید در دو دهه گذشته منفی بوده، نرخ رشد سرمایهگذاری در سالهای اجرای برنامه ششم قانون برنامه ششم توسعه منفی ۵/۴ درصد بوده و روند مصرف سرانه نیز کاهنده گزارش شده است. علاوه بر موارد یادشده که برنامهنویسان برنامه هفتم به آن اشاره کردهاند آمارهای یک گزارش از مرکز پژوهشهای مجلس تحت عنوان «راهبرد اصلاح بودجهریزی و محورهای تحولی پیشنهادی در آستانه تقدیم لایحه بودجه ۱۴۰۲» منتشر شده که در آن آمده است: «براساس آمار فصلی سه ماهه اول ۱۴۰۱ مرکز آمار، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ۱/۰ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش داشته است. تشکیل سرمایه ثابت خالص در سه سال اخیر منفی بوده است. در نهایت براساس روندهای قابل پیشبینی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و استهلاک، تشکیل سرمایه ثابت خالص برای سال ۱۴۰۱ نیز منفی برآورد میشود.»
اما به نظر میرسد سیاستمداران ایرانی مستقر در نهادهای اصلی ادارهکننده جامعه دنبال این هستند تا در اقتصاد ایران معجزهای رخ دهد و ناگهان متغیرهای اقتصادی لاغرشده مثل رشد اقتصادی و رشد سرمایهگذاری که این دومی اساس هر رشدی است تنها به این دلیل که آنها آرزو کردهاند، ایجاد و همه چیز ناگهان بهتر شود. این رویابافی برای امیدوارسازی کمفایده هم دیگر کاربرد ندارد چه رسد به اینکه اتفاق بیفتد. آقایان بدانند در اقتصاد معجزه در یک چشم برهمزدن رخ نمیدهد.
منبع: ساعت 24