شاید به راحتی بتوان گفت اولین نماد بانکداری الکترونیک در ایران همین خود پرداز ها هستند که در دی ماه سال 51 به ایران راه یافت و البته تا پس از انقلاب و چند سال پیش چندان هم مرسوم نبود.
اما قطعا به خاطر سابقه حضورش در بین ایرانی ها از همان ابتدا علارغم تعداد معدود دستگاه ها، قطعی های مداوم و... با اقبال مواجه شد.
در ابتدا مردم نگران از دست رفتن پول ها یا خورده شدن کارت بانکی شان توسط خود پرداز بودند که به مرور زمان و فرهنگ سازی این مشکل بر طرف شد اما چرا پس از سال ها هنوز هم خیلی ها و با وجود ابتکارات جدید دوست دارند قبوض خود را از خود پرداز بپردازند ،انتقال وجه کارت به کارت را از طریق خود پرداز انجام دهند و به آن اطمینان بیشتری دارند؟
برخی از دلایل امر را می توان در موارد زیر جستجو کرد:
1. رواج پول نقد
با وجود تعدد دستگاه های کارت خوان در فروشگاه ها ، کارت های بلیط مترو و اتوبوس های درون شهری هنوز بسیاری فروشگاه ها و مغازه های کوچک و بزرگ از خدمات بانکداری الکترونیک استفاده نمی کنند، بسیاری پزشکان دوست ندارند از دستگاه کارت خوان استفاده کنند و... به این ترتیب پول نقد در بین عموم محبوبیت و کاربرد فراوان دارد پس برای دریافت وجه نقد به خودپرداز ها رجوع می کنند.
2. دسترسی آسان
گسترش تعداد دستگاه های خود پرداز در کنار شعب یا به صورت مستقل در مراکز خرید، معبرهای پر رفت و آمد و کوچه و پس کوچه ها حد اقل در بافت های شهری بر محبوبیت این دستگاه ها افزوده است.
3. نهادینه شدن نحوه استفاده
این روزها اغلب ایرانی ها از نحوه استفاده از خود پرداز به خوبی آگاهی دارند و نسبت به روزهای اولیه رواج این دستگاه که با تردید و توقف مردم پشت باجه ها همراه بود آگاهی مردم زیاد شده معدود افراد به ویژه سالمندان در استفاده از دستگاه مشکل دارند که البته آنها هم در حال یادگیری اند.
4. امنیت بالا
محیط اینترنت و وب در معرض آسیب های امنیتی قرار دارد و بسیاری به آن دسترسی ندارند پس ترجیح می دهند از خود پرداز استفاده کند.
اگرچه مواردی در خصوص کلاهبرداری از خود پرداز ها مشاهده شده اما مردم می دانند که چطور از اطلاعاتشان در هنگام استفاده از خود پرداز استفاده کنند.
5. فعالیت 24 ساعته
خود پرداز چند کلید دارد که در 24 ساعت شبانه روز به خدمت رسانی مشغول اند پس نیاز به برخورد با نیروی انسانی بانک که بعضا حوصله پاسخگویی مشتری را ندارد نیست.
همچنین خرابی و قطعی دستگاه ها به شکل چشم گیری کاهش یافته و در هر ساعت که بخواهیم می توانیم وجه نقد در یافت کنیم. البته مردم از سقف میزان پرداختی چندان راضی نیستند اما بانک مرکزی در مقابل افزایش حجم پرداخت پول توسط خود پردازها مقاومت می کند.
6. کارمزد منطقی
استفاده از بسیاری از خدمات بانکداری الکترونیک مستلزم پرداخت کارمزد است اما اگر از خودپرداز بانک خودتان برای انتقال وجه، دریافت موجودی و... استفاده کنید کارمزد کمتری می بایست پرداخت.
همچنین استفاده از تلفن بانک هزینه تلفن را در بسیاری موارد که خط رایگان نباشد به دوش ما تحمیل می کند اما در مورد خود پرداز چنین هزینه ای وجود ندارد.
*باشگاه خبرنگاران
ف/ف