بررسی‌ها حاکی از آن است که با تغییر نرخ ارز برای صادرکنندگان غیرنفتی و رشد بازگشت ارز این بنگاه‌ها، این انتظار وجود دارد که سودآوری شرکت‌ها نیز بهبود یابد و P/ E بازار تعدیل شود. آمارها نشان می‌دهد در بازه زمانی دو ماه اخیر بیش از ۶میلیارد دلار توسط شرکت‌های صادرکننده با نرخی بین ۳۶ تا ۳۸هزار تومان در مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه شده است. اصلاح نرخ قبلی و افزایش منطقی آن، سبب شده است تا انگیزه شرکت‌های بورسی برای عرضه ارز حاصل از صادرات افزایش یابد. این موضوع می‌تواند روند بازار سهام را تحت تاثیر قرار دهد.
نجات ارزی بازار سهام
پس از راه‌اندازی مرکز مبادله ارزی در دوماه اخیر، فضای بسیار خوبی برای شرکت‌های بورسی فراهم شد تا بتوانند ارز حاصل از صادرات خود را در این سامانه با نرخ بالاتری عرضه کنند. این سامانه ارزی علاوه بر شارژ درآمدی صنایع بورسی، تامین ارز تولیدکنندگان را نیز بر عهده داشته و با توجه به قیمت خوب ارز در این سامانه، انگیزه برای صادرات افزایش یافته است. بر همین اساس تعهد ارزی صادرکنندگان نیز به‌شدت افزایش یافته و مطابق شنیده‌ها بیش از ۷۰درصد تعهدات به صورت کامل انجام می‌شود. علاوه بر این، عرضه ارز حاصل از صادرات با نرخ مرکز مبادله، می‌تواند موجب تقویت P/ E این شرکت‌ها شود و ارزندگی سهام آنها را افزایش دهد. محاسبات «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، ما‌به‌التفاوت فروش ارز حاصل از صادرات شرکت‌های بورسی۶۰همت خواهد بود که اثر آن بر سودآوری این شرکت‌ها قابل ملاحظه است.
سامانه مبادله با بورس چه کرد؟
نرخ سامانه نیما طی سال گذشته تقریبا روند باثباتی داشت و در اواخر سال گذشته، نرخ دلار نیمایی به بیش از ۲۸هزار تومان نیز رسید که به دلیل اختلاف بالا با نرخ دلار آزاد حواشی زیادی برای بازار سرمایه ایجاد کرد. علاوه بر این تاکید بانک‌مرکزی بر ثابت نگه‌داشتن دلار نیما روی نرخ ۲۸هزار و ۵۰۰تومان، بازار را با ضربه سهمگینی مواجه کرد و شاخص کل بورس تهران شاهد افت سنگین در مدت اجرای این سیاست بود. با توجه به حواشی به‌وجودآمده، دولت و بانک‌مرکزی خیلی سریع از این سیاست عقب‌نشینی و دلار مبادله‌ای را راه‌اندازی کردند و تصمیم به راه‌اندازی سامانه مبادله گرفتند. با شروع به کار بازار مبادله ارزش طی این دوماه، اهالی بازار سرمایه نیز به امید افزایش نرخ ارز و رشد احتمالی درآمدها در سال‌جاری، اقدام به خرید سهام کردند و بازدهی بالایی نصیب آنها شد؛ به طوری که عمده تحلیلگران قبل از شروع سال جدید، در مفروضات خود نرخ دلار را برای سال ۱۴۰۲، حتی ۴۰هزار تومان و بالای آن در نظر می‌گرفتند. با لحاظ کردن این مفروضات، P/ E آینده‌نگر بازار به اعداد جذابی حوالی ۶واحد در محاسبات تحلیلگران رسید. این موضوع، بازار سرمایه را به‌شدت جذاب و توجه بسیاری را به آن جلب کرد.
بزرگ‌ترین عرضه‌ها در مرکز مبادله ارزی
مسعود توکلی، معاون بازار مرکز مبادله ایران، تاکید کرد: طی دوماه اخیر بیش از ۹میلیارد یورو ارز در تالار حواله ارز مرکز مبادله ایران عرضه شده که تقریبا نزدیک به ۵میلیارد یورو از آن مورد معامله قرار گرفته است. از مبلغ کل عرضه‌شده بیش از ۶میلیارد یورو توسط شرکت‌های زیرمجموعه ایمیدرو، پتروشیمی‌ها و سایر شرکت‌های صادراتی کوچک صورت گرفته است. از مبلغ یادشده، حدود ۲میلیارد و ۷۶۰میلیون یورو توسط زیرمجموعه‌های ایمیدرو در این تالار عرضه شده است. علاوه بر این، ۲میلیارد و ۲۶۰میلیون یورو نیز توسط پتروشیمی‌ها در این مرکز مورد عرضه قرار گرفته است. همچنین یک‌میلیارد و ۵۰میلیون یورو توسط سایر شرکت‌ها در مرکز مبادله ایران عرضه شده است. به گزارش خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» و بر مبنای آمار اعلامی مرکز مبادله ایران، خبر خوب برای اهالی بازار سرمایه این موضوع است که این عرضه‌ها با نرخ ۳۶ تا ۳۸هزار تومان صورت گرفته است. در این صورت انتظار می‌رود، درآمد عملیاتی شرکت‌ها در سال‌جاری، بهبود قابل‌توجهی یابد. در نتیجه رشد درآمد و سودآوری،P/ E سهام صنایع صادراتی نیز بهبود قابل‌توجهی خواهد داشت؛ چرا که تا قبل از سال جدید نرخ دلار موثر بر شرکت‌ها حدود ۲۸هزار و ۵۰۰تومان بوده و حالا این عدد به بیش از ۳۶هزار تومان رسیده است. در نتیجه انتظار می‌رود، رشد سودآوری، حداقل گپ دلار نیمایی و دلار مرکز مبادله ایران را پر کند و احتمالا P/ E فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها و سایر شرکت‌های صادرات‌محور تعدیل قابل‌توجهی را تجربه کنند که همین موضوع سبب رشد تقاضا برای خرید سهام این صنایع خواهد شد. افزایش درآمد در سال‌جاری قطعا انگیزه‌ای قوی‌تر برای افزایش عرضه در مرکز مبادله ایران ایجاد خواهد کرد؛ چرا که به گفته کارشناسان، در شرایط فعلی نیز عرضه‌ها در این بازار رشد قابل‌توجهی داشته است.
شنیده‌ها حاکی از آن است که شرکت‌های بورسی با وجود افزایش هزینه‌ها به واسطه تورم، مانع چندانی برای عرضه ارز حاصل از صادرات خود در این سامانه نمی‌بینند؛ چرا که زمانی که ارز نیمایی در یک سامانه مبادله می‌شد، بورس نیز به این موضوع حساسیت زیادی نشان داده و با نوسان حتی اندک دلار در سامانه نیما، بازار سهام نیز این موضوع را در قیمت‌ها لحاظ کرده و به آن واکنش مثبت یا منفی نشان می‌داد. حساسیت بازار نیز به این خاطر بود که اجازه افزایش نرخ دلار نیما به اندازه دلار بازار آزاد داده نمی‌شود و فاصله بین این دو نرخ بسیار بالا رفته است. با توجه به هزینه‌هایی که شرکت‌های تولیدی دارند، هزینه‌هایی از قبیل انرژی و سایر موارد، با راه‌اندازی سامانه جدید عملا این هزینه‌ها پوشش داده شده و سودآوری شرکت‌ها را تثبیت کرده است. با دونرخی شدن سامانه نیما، دولت تصمیم گرفت با نرخ ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی ارز کالاهای اساسی و شرکت‌های خود را تامین کند تا معیشت مردم با مخاطره روبه‌رو نشود. از طرف دیگر ارز مربوط به شرکت‌های بورسی و خصوصی، در سامانه جدید مبادله ارزی با اصلاح قیمتی، عرضه می‌شود. با توجه به عقب‌نشینی دولت از نرخ ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی دلار و تشکیل سامانه‌ای جدید انتظار می‌رود، نرخ جدید ارز نیز با قیمت آن در بازار آزاد فاصله کمی داشته باشد؛ چراکه افزایش هرچه بیشتر فاصله این دو نرخ در نهایت انگیزه بالایی را که برای تعهد ارزی ایجاد شده است به‌شدت کاهش داده و در نهایت موجب افت فروش و سودآوری خواهد شد. از طرفی دیگر حالا که رشد خوب بورس در چند ماه اخیر آرامشی در سایر بازارها به وجود آورده است، به نظر می‌رسد افزایش فاصله بین این دو نرخ دلار، شرایط را برای سرمایه‌گذاری در بورس نیز وخیم‌تر کرده و پول‌های سرگردان موجود در اقتصاد را به سایر بازارها منتقل و تورم دوباره را به بازارهای دیگر تحمیل خواهد کرد.
منبع: دنیای‌اقتصاد
