محمدرضا حیدرهایی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با ارائه گزارشی از وضعیت ساماندهی کودکان کار و خیابان توسط سازمان بهزیستی در سال ۱۴۰۱ اظهار کرد: براساس آخرین پیش‌بینی‌های انجام شده، در مجموع حدود ۱۲۰ هزار کودک کار در کشور وجود دارد.
به گفته وی، در سال گذشته، ۱۴ هزار و ۵۰۰ کودک خیابانی شناسایی شدند که حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ نفر از آنها از خدمات سازمان بهزیستی استفاده کردند و مابقی آنها تمایلی برای دریافت این خدمات نداشتند.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: سازمان بهزیستی توسط مددکاران در پاتوق‌های کودکان کار، خدمات را معرفی و آنها را جذب می‌کند، به دنبال آن این کودکان با مدل مددکاری و روانشناسی در راستای توانمندسازی خانواده ساماندهی و حمایت خواهند شد.
حیدرهایی با تاکید بر اینکه سازمان بهزیستی به عنوان سازمان «مددکارمحور» با جمع‌آوری کودکان کار و خیابان به طور کلی مخالف است، گفت: ما معتقدیم که جمع‌آوری این کودکان مشکل آنها را حل نمی‌کند. موضوع کودکان کار و خیابان مسئله‌ای است که باید ریشه‌ای برطرف شود. از سوی دیگر جمع‌آوری کودکان کار و خیابان موجب می‌شود آنها از دسترس سازمان بهزیستی برای دریافت حمایت خارج شوند.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: در صورتی که دو الی سه هفته تمرکز خود را بر جمع‌آوری کودکان کار و خیابان قرار دهیم، ممکن است برای مدت زمانی شاهد حضور آنها در کف خیابان‌ها نباشیم؛ حال آنکه مشکل آنها حل نشده و تنها مدل کاری‌شان تغییر کرده است. به طوریکه اگر آنها در گروه سنی نوجوان باشند ممکن است در فروش و جابجایی مواد مخدر از آنها استفاده شود و اگر کم سن و سال‌تر باشند به کارگاه‌های زیرزمینی یا زباله‌گردی ورود پیدا کنند.
وی افزود: افرادی که در زمینه زباله‌گردی فعالیت می‌کنند، زباله‌گردی برایشان بیزینس بسیار جذابی است پس چه بهتر از کارگرانی استفاده کنند که دستمزد کمتری دریافت و مدت زمان بیشتری برایشان کار کنند، از همین رو در این زمینه از کودکان به عنوان نیروی کار ارزان استفاده می‌کنند. اکنون اگر با دقت بیشتری سطح شهر را مشاهده کنیم شاهد افزایش زباله‌گردی کودکان هستیم.
حیدرهایی معتقد است که اگر دستگاه‌ها به تکالیف قانونی خود عمل کنند، به طور حتم کودکان منفعت بیشتری می‌برند. طبق قانون حمایت از حقوق اطفال و نوجوانان، در موضوع کودکانِ کار و خیابان، شهرداری‌ها موظف به تامین فضا برای سازمان بهزیستی هستند تا از این طریق بهزیستی بتواند مدل حمایتی خود را اجرا کند. همچنین شهرداری‌ها موظف‌اند مکان‌های تفریحی و ورزشی خود را در مدت زمان مشخصی از شبانه‌روز به‌طور رایگان در اختیار کودکان کار و خیابان قرار دهند.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تاکید کرد: به جای اینکه موضوع ساماندهی کودکان خیابانی بین دستگاه‌ها پاسکاری شود و توپ را در زمین یکدیگر بیندازند، ۲۰ دستگاهی که قانون به آنها تکلیف کرده، به موضوع ورود و وظایف خود را در کنار یکدیگر با محوریت سازمان بهزیستی انجام دهند.
حیدرهایی با بیان اینکه طبق قانون سازمان بهزیستی وظیفه نگارش تکالیف و احکام هر دستگاهی را در این زمینه داشته است، گفت: در همین راستا بهمن‌ماه سال ۱۴۰۱ در راستای اجرای قانون حمایت از حقوق اطفال و نوجوانان برای ۲۰ دستگاه عضو، ۳۰۰حکم نوشته و طی مکاتبه‌ای تحویل وزارت کشور شد. اکنون منتظر تشکیل شورای اجتماعی کشور هستیم تا در آنجا به همه دستگاه‌ها طبق آئین‌نامه تکلیف و به همه دستگاه‌های عضو ساماندهی کودکان کار و خیابان ابلاغ شود.
وی در پاسخ به سوالی درخصوص اصلاح قانون حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان که در آن به وظیفه پلیس برای شناسایی طفل و نوجوان در معرض خطر یا بزه‌دیده اشاره شده، گفت: اصلاحیه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان وظایف دستگاه‌ها را مشخص‌تر کرد و در این راستا جمع‌آوری کودکان کار و خیابان برعهده پلیس قرار گرفت. پلیس در موضوع باندها وظیفه دارد اگر باندی شناسایی شد در خصوص کشف و انهدام آن باند نیز ورود و کمک کند.
