افزایش شکاف طبقاتی در سفر

حرمت‌الله رفیعی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست اظهار کرد: نوروز نسبتا خوبی را پشت سر گذاشتیم، هرچند برخلاف آن‌چه گفته شده گردشگری و سفرهای داخلی افزایش داشته، اما به زعم بنده با استناد به آمارهایی که اعلام شد، وضعیت سفر آن‌گونه که گفته می‌شود نبوده است. در واقع ریتم سفرها در نوروز ۱۴۰۲ آرام بود، اما واقعیت این است که وضعیت اقتصادی به گونه‌ای بود که قشری از مردم نتوانست سفر کنند. آمار اقامت در هتل‌های مؤید این موضوع است.

او افزود: آمارها نشان می‌دهد که در تعطیلات نوروز امسال بخش زیادی از هتل‌های چهار و پنج ستاره تکمیل شد، درحالی‌که هتل‌های دو و سه ستاره خالی ماندند. این یعنی قدرت خرید و سفر در طبقه متوسط و قشر ضعیف بسیار افت کرده است. از طرفی اقامت در مراکز اقامتی غیررسمی هم با رشد مواجه شده است و همچنان شاهد رشد استفاده از چادرخوابی و خانه‌های اجاره‌ای در سفرهای خانوادگی و گروهی هستیم.

رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی گفت: در واقع ما شاهد شکاف و فاصله طبقاتی در سفرهای نوروز بودیم، چرا باید هتل‌های چهار و پنج ستاره که گران تر است پر شود، ولی هتل‌های ارزان خالی بمانند، این یعنی قشر متوسط و ضعیف یا نتوانستند سفر بروند یا رفتار را در سفر تغییر دادند و به اقامتگاه‌های غیررسمی گرایش پیدا کردند.

رفیعی بیان کرد: امیدواریم تصمیم‌سازان کشور به این وضعیت قابل تأمل، توجه نشان دهند. فاجعه است اگر در سفر فاصله طبقانی زیاد شود و سفر به قشر مرفه و پردرآمد جامعه محدود شود.

بنابر اعلام ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر در تعطیلات نوروز از میان ۵۷ میلیون و ۱۱۸ هزار و ۱۲۳ شب اقامت در سراسر کشور ثبت شده که از این میان ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار شب اقامت در "اقامتگاه‌های رسمی" بوده و باقی اقامت‌ها در مراکز اقامتی غیررسمی، از جمله مدارس، زائرسراها، حسینه‌ها، کمپ‌های موقف شهرداری‌ها، خانه‌های معلم و مراکز اقامتی دولتی، انجام شده است.

آمارهای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همچنین نشان می‌دهد که مراکز اقامتی آموزش و پرورش از جمله مدارس، خانه معلم‌ها و ... در استان‌های پرمسافر و توریستی همچون فارس، خراسان رضوی، اصفهان، خوزستان، بوشهر و هرمزگان بیشترین مصرف را داشته است.

از سوی دیگر، بنابر اظهارات جمشید حمزه‌زاده، رییس جامعه هتلداران ایران در نوروز امسال هتل‌های ۷۰ درصد استان‌ها با افت اقامت مواجه بودند و میانگین ضریب اشغال هتل‌ها در سراسر کشور حدود ۶۴ درصد بوده، درحالی که هتل‌های ۴ و ۵ ستاره در مقایسه با هتل‌های دو و سه ستاره بیشتر پر شده است.  

گزارش معاون نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تا دوم فروردین‌ماه ۱۴۰۲ نیز بیانگر آن است که سهم اقامت در مهمانسراها، خانه‌های معلم، خانه‌مسافرها و اقامتگاه‌های موقت مثل کمپ‌ها حدود ۸۸ درصد بوده، درحالی‌که مجموع هتل‌ها در سراسر کشور ۶ درصد از اقامت‌های نوروز سهم داشتند.