به گزارش ایران اکونومیست، توسعه ارتباطات ثابت در ایران، حدود ۱۳۰ سال سابقه دارد. از نخستین روزی که سیم‌های مسی به بخش ارتباطات ثابت در ایران وارد شدند، افت و خیزهای زیادی را تجربه کرده‌اند. با دولتی شدن مخابرات، این افت‌وخیزها اندکی کاهش یافت و پس از خصوصی‌سازی دوباره این بخش، مشکلات سر راه توسعه قرار گرفتند. یکی از دلایل عدم توسعه ارتباطات ثابت در این سال‌ها به دلیل دشواری رقابت بوده است. پروژه FTTx تمرکز و همگرایی فعالان این عرصه برای دستیابی به هدف مشترکی تحت عنوان ایجاد «بازار رقابتی» است.
فیبر فقط سرعت بالا نیست، بلکه طیف وسیعی از مزایای دیگر را برای اپراتور به ارمغان می‌آورد که از جمله آن می‌توان به بالا رفتن کیفیت کلی شاخص‌های خدمات (QoS)، هزینه‌های نگهداری و انرژی کمتر و نیازهای زیرساخت فیزیکی کوچک‌تر اشاره کرد.
پوشش نزدیک به ۳ میلیون فیبرنوری
در سالی که گذشت اپراتورهای مختلف کشور توسعه پوشش فیبرنوری در ۵۰ شهر را آغاز کردند و اکنون این پوشش به نزدیک ۳ میلیون پوشش رسیده و تمام اپراتورها برای ادامه این پروژه در ۱۲ استان کشور تعیین تکلیف شده‌اند.
ایجاد پوشش فیبرنوری به این معنی است که فیبر تا ۳۰۰ متری خانوارها برسد. دی ۱۴۰۱ در استان ایلام تقریباً تمامی خانوارهای شهری تحت پوشش فیبرنوری قرار گرفتند. به این معنا که پس از اعلام اپراتور مربوطه اگر خانوار درخواست فیبرنوری داشته باشد، باید ظرف یک ماه باید به آن‌ها خدمت داده شود.
برای توسعه پوشش فیبرنوری نیاز به حمایت دستگاه‌ها و نهادهای مختلف است و برای تسریع این وضعیت، مصوبه‌ای نیز از سوی هیات دولت ابلاغ شده است. در برخی مناطق نیاز است از تیرهای انتقال برق و روشنایی در برخی مناطق خصوصاً کوچه‌ها از کابل‌کشی هوایی استفاده شود.
پیوستن شرکت مخابرات به سرعت گرفتن این پروژه اهمیت زیادی دارد که هنوز این اتفاق رخ نداده است. این مجموعه هنوز تفاهم‌نامه را امضا نکرده و وارد چارچوب این طرح نشده، اما در حوزه فیبرنوری قدم‌هایی برداشته است. در مصوبه تغییر تعرفه‌ای که مخابرات در سال گذشته داشت متعهد به ایجاد یک و نیم میلیون پورت فیبرنوری شده است. با امضای تفاهم‌نامه باید هفت میلیون پوشش دیگر نیز توسط شرکت مخابرات ایجاد و تکلیف ایجاد ۲۰ میلیون پوشش فیبرنوری تا پایان ۱۴۰۳ مشخص می‌شود.
هزینه‌بر و سخت اما موثر
فیبرنوری پروژه هزینه‌بر و سختی است که تاثیرات آن در طولانی‌مدت مشخص می‌شود. رساندن فیبرنوری به ۳۰۰ متری خانوار شاید به فاصله یک سال گره‌ای از مشکلات مردم باز نکند، اما سه سال دیگر ضرورت آن حس خواهد شد و اگر از امروز برای توسعه آن برنامه‌ریزی و اقدام نشود، نمی‌توان به نیازی که آن زمان برای توسعه نسل پنجم اینترنت و اینترنت اشیا ایجاد می‌شود پاسخ داد.
پروژه فیبرنوری زمانی موفق خواهد بود که کاربر و متقاضی داشته باشد. به همین دلیل دولت مشوق‌هایی برای افزایش استقبال از این پروژه درنظر گرفته، به این شکل که هر اپراتور برای اتصال فیبرنوری ۲ میلیون تومان مشوق دریافت می‌کند. این مشوق دولتی، هزینه استفاده از فیبرنوری را برای مصرف‌کننده کاهش می‌دهد.
۲۰ میلیون پورت فیبرنوری
مهم‌ترین هدفی که از راه‌اندازی ۲۰ میلیون پورت فیبرنوری تا پایان دولت سیزدهم دنبال می‌شود، افزایش کیفیت اینترنت و ایجاد بازار رقابتی در توسعه ارتباطات است.
«عیسی زارع‌پور» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بارها در صحبت‌های خود اعلام کرده که راهکار اساسی برای کاهش کندی اینترنت، توسعه شبکه اینترنت ثابت کشور است. برای تحقق این هدف نیز بهمن ۱۴۰۰ طرح بهره‌برداری از شبکه فیبرنوری کشور با واگذاری نیم میلیون پورت فیبرنوری آغاز شد.
برنامه وزارت ارتباطات این است که با همکاری تمام دستگاه‌های اجرایی و وزارتخانه‌های دیگر پروژه واگذاری ۲۰ میلیون فیبرنوری نقاط برای منازل و کسب‌وکارها را تا پایان دولت سیزدهم اجرایی کند.
