به گزارش ایران اکونومیست، بازار تراکتور همچون بازار خودرو نابسامان است. ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بهره بردار در کشور فعالیت دارند که هر یک در حوزه خود اعم از زراعت و باغی نیاز به ادوات و ماشین آلات خاص اعم از تراکتور، کمباین و… دارد. یکی از گلایه‌های کشاورزان صف طولانی انتظار برای دریافت تراکتور بوده که معمولاً بین ۳ تا ۴ سال است.
حمیدرضا نامی، رئیس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان ماشین کشاورزی در این باره به مهر گفت: برابر با برنامه ۱۲ ساله جامع مکانیزاسیون سال ۹۲ کشور، بر اساس اراضی سطح زیرکشت حداکثر ۱۱ هزار تراکتور نیاز است. از این تعداد حدود ۹ هزار دستگاه برای تأمین نیاز کشاورز و ۲ هزار تراکتور برای جایگزینی با ماشین آلات فرسوده است.
وی افزود: بر اساس این برنامه ۱۲ ساله باید در مجموع ۱۲۰ هزار تراکتور تولید شود در حالی که در سال ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، ۱۲۰ هزار تراکتور تولید شده است.
دخالت دولت و نابسامانی شبکه توزیع
نامی در پاسخ به این پرسش که چرا این تراکتورها به دست کشاورز نمی‌رسد، گفت: دولت با ورود به شبکه توزیع تراکتور، سبب شده تا بازار سیاه به وجود آید. کمبود عرضه نداریم بلکه انحصار توزیع وجود دارد.
وی اظهار کرد: وزارت جهاد کشاورزی تاکید دارد اگر کشاورز به تراکتور نیاز دارد باید از کانال وزارت جهاد رد شود. وزارتخانه باید تأیید کند کشاورز به تراکتور نیاز دارد یا خیر.
نامی گفت: وزارت جهاد کشاورزی گلوگاه است و استدلال می‌کند ادوات کشاورزی نیاز است یا خیر. این شبکه توزیعی دولت سبب شده سهمیه بندی شده و حواله‌ها قیمت دار شوند؛ چون تراکتورهای تولیدی به همه نمی‌رسد و بازار سیاه به وجود می‌آید.
تفاوت‌های تیراژ تولید
رئیس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان ماشین کشاورزی با بیان اینکه امسال ۳۵ هزار تراکتور تولید شده که یک سوم برنامه ۱۲ ساله است، گفت: کف قیمت این تراکتورها درب کارخانه ۵۱۰ میلیون تومان است اما این عدد در بازار آزاد به ۹۰۰ میلیون تومان می‌رسد و این اختلاف قیمتی به جیب دلال می‌رود.
نامی اظهار کرد: تراکتور از ابزار در مزرعه خارج و تبدیل به کالای سرمایه‌ای شده است. چندین هزار تراکتور به مزرعه نرفته و تراکتورها از بنگاهی به بنگاه دیگر در حال گردش است. در ادامه کشاورز باید با دردسرهای بسیار این ابزار کار را با قیمت بالا از بازار آزاد خریداری کند.
این فعال در بخش کشاورزی اظهار کرد: ۲ تا ۳ سالی که کشاورز معطل دریافت تراکتور می‌شود پشت میز کارمندان وزارت جهاد کشاورزی و گیشه بانک کشاورزی است.
یارانه و پول ارزان قیمت زمینه ساز بازار سیاه
نامی با بیان اینکه تیراژ هیچ کارخانه تراکتورسازی در آسیا و اروپا به اندازه تیراژ ایران نیست، گفت: شاید در آمریکا با توجه به وسعت کشت و تنوع ادوات کشاورزی از هر مدل مثلاً ۵ هزار عدد تولید شود در حالی که در کشور ما از یک مدل ۳۵ هزار تراکتور ساخته می‌شود. البته ماشین‌هایی که وارد مزرعه نمی‌شوند و فقط جیب دلالان را پر می‌کنند.
رئیس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان ماشین کشاورزی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: در کشورهای دیگر بخش خصوصی تولید و توزیع را مدیریت کرده و فضا رقابتی است.
نگاه دولت در کشاورزی به بخش خصوصی ارباب رعیتی است زیرا در این وزارتخانه پول سوبسید دار و تسهیلات ارزان قیمت وجود دارد که باعث بازار سیاه می‌شود.
