جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 29 - ۱۸ رمضان ۱۴۴۵
۰۵ فروردين ۱۴۰۲ - ۱۹:۳۴

نقاط ناروشن اقتصاد ایران در 1402

این روزها، ایرانیان با همه خشم های پنهان کرده در دل ، خود خوری و درخود فرورفتن ها ، روبه رو شدن با توفان اندوه وحسرتی که زندگی وکسب وکارشان را لرزان وسست کرده است ، بازهم با اراده ای ویژه وبه امید فرداهای بهتر جشن نوروز را باهمه سختی ها برپا می کنند. ایرانیان در سال سپری شده در حوزه اقتصاد ومعیشت ،روزهای سهمگین و پرغصه ای را تجربه کرده و شهروندان به ویژه مزد و حقوق بگیران در دو نوبت با حیرت و حسرت شاهد پرش بلند قیمت کالاها بودند .
کد خبر: ۶۰۰۱۷۲

بار نخست دولت رییسی با آگاهی کامل از پرش بلند قیمت ها به ویژه مواد غذایی بساط دلار 4200 تومانی را جمع کرد و قیمتها را رها کرد ویکباردیگر قیمت دلار از کف دولت بیرون شد و به مرزهای 60 هزارتومان رسید. این دورخداد بزرگ ارزی راه را برای همه عرضه کنندگان کالا در هر وضعی که بودند بازکرد تا بر قیمت فروش اضافه کنند . علاوه براین رخدادهای پاییز پارسال نیز آسیب روحی بزرگی برایرانیان وارد کرد. حالا در بهار 1402 و نو شدن طبیعت ،ایرانیان در حوزه کلان اقتصاد و سیاست با چند ناروشنی به استقبال سال تازه می روند . برخی از این ناروشنیها را یاد آورمی شویم:

تکلیف ایران با تحریم

حالا دیگر زبان ها بازشده و قلمها روان تر از چندسال پیش درباره پیامدهای تحریم بر اقتصاد این مرز وبوم می گویند و می نویسند. این یک واقعیت است که جامعه غربی به رهبری ایالات متحده آمریکا امسال نیز با همکاری نزدیک غولهای اروپایی اعمال رژیم تحریم ها را ادامه می دهد. به نظر می رسد این سخنان مقامهای آمریکایی که رژیم تحریم ها به میزان دلخواه آمریکا موثر نبوده است یک حرف ترسناک است ونباید ازشنیدن این داوری امریکایی خرسند بود. تکلیف ایران در سال 1401 با این قطب نیرومند جهان تعیین نشد وبه نظر می رسد در سال 1402 نیز چنین خواهد شد. ناروشنی در سیاست خارجی نسبت به غرب به ویژه آمریکا برای کلیت جامعه ایرانی پیامدهایی دارد که بخشی از آن بدتر شدن کسب و کارهاست. این واقعیت را باید قبول کرد. آیا ایران قرار است امسال نیز زندگی با پیامدهای تحریم را ادامه دهد یا راهی برای عبور از آن در ذهن و فکر مدیران ارشد اداره کننده جامعه وجود دارد. این یک ناروشنی و ابهام بزرگ است که همراه ایرانیان به سال جدید آمده است.

عادت به رشد های اندک وناپایدار

رشد تولید ناخالص داخلی با وجود همه شلاقهایی که بر تن آن خورده و می خورد هنوز معتبرترین متغیر برای ارزیابی کامیابی یا ناکامی اقتصاد کشورها به حساب می آید. رشدهای اقتصادی ایران دردوسال تازه سپری شده از منفی به مثبت رسیده است اما همچنان کم رونق وپایین است وبه ویژه درسال 1401 به رشد درآمدهای نفت وابسته بود. زندگی با رشدهای پایین و با نوسان های بلند وامید بستن به درامدهای حاصل از صادرات نفت برای ایرانیان عادتی سخت شده است. حالا ودر آستانه بهار و با تاکید مقام رهبری برای سرعت گرفتن رشد ،این یک علامت پرسش است آ که رشد از کدام مسیر وبا کدام امکانات ممکن است؟ آیا می خواهین با رشدهای پایین تهیدست شدن شهروندان را برایشان یک عادت کنیم و با چشمهای باز به سمت فقیرتر شدن ایران و شهروندان آن گام برداریم؟ در این صورت چه امیدی باید در دل و ذهن جوانان باشد؟ ناروشنی که رشدپایین ایجاد میکند بدترین میراثی است که از سال 1401 برای سال تازه آمده است.

تکلیف بخش خصوصی

فعالان بخش خصوصی ایران در سال 1401 یکی از مبهم ترین سالها را در دهه های اخیر سپری کرده و میراث بدی همراه آنها به سال جاری آمده است. . در سال سپری شده بوروکرات های دولتی و مدیران با نفوذ بنگاههای غول پیکر به همراه طرفداران برخی از کسانی که با اقتصاد آزاد دشمن هستند روزگار فعالان خصوصی را سیاه کردند. آنها توپ پرش شدید نرخ دلار و تبعیت بازار کالا از نرخ تبدیل دلار به ریال را به زمین بخش خصوصی انداخته و پروژه ناکارآمد کردن اقتصاد از سوی خصوصی ها را کلید زدند. آیا قرار است سال 1402 این پروژه تکمیل شود؟ به نظر می رسد اجرای طرح شگفت انگیز مولد سازی دارایی های مردم وضعیت را پیچیده تر کند.

دولت کم قدرت

کاهش سهم و نقش قدرت نهاد دولت نسبت به سایر نهادها در هر حوزهای در سال 1401 یک رخداد قابل اعتنا و محسوس بود. به نظر می رسد یکی از ناروشنی های سال 1402 با توجه به تحولاتی که درزمستان پارسال در اجرای سیاست خارجی دیدیم این است که آیا باقی مانده قدرت دولت در سیاستگذاریهای کلان اقتصادی و به ویژه دیپلماسی نیز زایل خواهد شد. این یک ناروشنی با پیامدهای تاریک است که باید آن را همین امروز دید و آنالیز کرد. در صورتی که دولت ضعیف ادامه داشته باشد سنگ روی سنگ بند نخواهد شد و شهروندان به هیچ آدرسی در هیچ حوزه ای اعتمادنخواهند کرد.

سیاست ارزی

واقعیت این است که رفتار اقتصاد دولت، بنگاهها و خانواده ها به سیاست ارزی و در قلب آن سیاست معطوف به رفتار نرخ دلار در بازار ارز گره خورده است. در سال 1401 دولت نتوانست یا نخواست سیاست ارزی روشن، ثابت و با نوسان کم و کارآمدی مناسب اتخاذ کند. پیامد سیاست ارزی عجیب دولت و بانک مرکزی در سال سپری شده رسیدن قیمت هردلار به 60 هزارتومان وسپس کاهش آن تا 50 هزارتومان بود و اقتصاد وبازارها را به آشفتگی وشلختگی رساند. آیا در سال جاری این نقص بزرگ برطرف می شود؟ ناروشنی در این باره کسب و کار و زندگی ایرانیان را به باتلاق می برد. به نظر می رسد بانک مرکزی در سال تازه با توجه به اختیارات فوق العاده ای که گرفته است کاررابربازار ارز تیره وتار کند وبازیگران ونیز بازارها را زیر تیغ قراردهد.


ساعت 24 

نظر شما در این رابطه چیست