سلاح‌های غیرقانونی؛ معضلی که در سوئد از کنترل خارج شده است

به گزارش ایران اکونومیست، به نقل از خبرگزاری آناتولی، سوئد به رغم آنکه یکی از سختگیرانه‌ترین قوانین جهان در حوزه اسلحه را دارد با سطح چشمگیری از خشونت با سلاح‌های گرم مواجه بوده و کارشناسان زیادی خواستار وضع سیاستهای بیشتر برای مبارزه با جریان ورود  سلاح‌های گرم غیرقانونی و فعالیتهای باندهای تبهکار در این کشور شده اند.

گزارش سال ۲۰۲۱ سازمان موسوم به "ابتکار عمل جهانی علیه جرایم فراملی سازمان یافته" تصریح داشت، هفت‌تیرهای صربستانی و نارنجک‌های دستی متعلق به دوران یوگسلاوی سابق به روند فزاینده خشونت باندهای تبهکار در این کشور دامن زده‌اند؛ وضعیتی که تا حدی ناشی از میراث به اصطلاح "مافیای یوگسلاوی" که در زمان دهه ۱۹۹۰ بر دنیای زیرزمینی تبهکاران استکهلم تسلط داشت و اکنون انحلال یافته، است.

گزارش دیگری به سال ۲۰۲۱ که از سوی موسسه موسوم به "پروژه گزارشگری فساد و جرایم سازمان یافته" منتشر شد تصریح داشت، در آن زمان، ژلیکو آرکان رازناتوویچ،  یکی از صربهای مظنون به ارتکاب جنایات جنگی، عملا بر بخش های قابل توجهی از اقتصاد تبهکاران شهری در سوئد سلطه داشت.

گزارش‌های اخیر حاکی از آن بوده‌اند همچنان که سلاح‌های حوزه بالکان تا حد زیادی به قاچاق سلاح گرم در این کشور حوزه اسکاندیناوی دامن می‌زنند، عوامل دیگری نیز نقش مهمی در این پدیده ایفا می‌کنند.

به عنوان مثال، بر اساس گزارش رادیوی محلی Sveriges، کارشناسان این کشور نگران هستند، شبکه های مجرمان احتمالا به سلاح‌هایی که بر اساس ادعاها از اوکراین انتقال یافته‌اند، دسترسی داشته باشند.

در گزارش این شبکه رادیویی تصریح شد: در گوتنبرگ، دومین شهر بزرگ سوئد، از قاچاقچیان اسلحه درخواست شده که از اوکراین جنگ زده سلاح‌هایی را برای فروش به باندهای جنایتکار در این کشور سلاح به دست بیاورند.

جسپر لیدهولم، یک کارشناس حوزه قاچاق اسلحه در گمرک سوئد ابراز نگرانی کرد، احتمالا تبهکاران به سلاح های قوی تر برای قاچاق به سوئد دسترسی پیدا کرده‌اند و هر نوع سلاحی که غرب به عنوان کمک به اوکراین عرضه کرده همچنین ممکن است به این کشور بازگردد.

اما ماتیاس استال، یک روزنامه‌نگار و نویسنده کتابی درباره جریان قاچاق اسلحه در سوئد، به خبرگزاری آناتولی گفت، همچنان که جنگ مسکو-کی‌یف هنوز ادامه دارد، اما او فکر نمی‌کند که "سلاح‌های زیادی امروز از اوکراین سرایت کنند."

با این حال، وی افزود: "یک روز جنگ تمام می‌شود و بعد از آن، سلاح‌ها باید به جایی بروند و ممکن است کسی بخواهد از آنها پول دربیاورد."

این در حالی است که احتمالا سوئد تنها کشور حوزه اسکاندیناوی که مجرمان در آن سلاح های در نظر گرفته شده برای اوکراین دسترسی پیدا کنند نیست. اکتبر گذشته، دفتر تحقیقات ملی فنلاند اعلام کرد، سلاح های ارسال شده به اوکراین ممکن است به سمت تبهکاران در فنلاند منحرف شوند.

اردوان خشنود، یک جرم شناس و کارشناس علوم سیاسی دانشگاه لوند سوئد که در حال تحقیق در مورد جنایات خشونت آمیز و خشونت باندهای تبهکار در سوئد است، به آناتولی گفت در سوئد، قاچاق اسلحه از کنترل خارج شده است.

به گفته خشنود، روزانه صدها نوع سلاح شامل مسلسل‌های خودکار و نیمه خودکار، نارنجک و همچنین مواد منفجره به دلیل تقاضای زیاد باندها و شبکه‌های تبهکار مختلف، از کشورهای مختلف و عمدتا از سمت شرق اروپا به سوئد قاچاق می شود.

وی افزود: "نزاع‌های بسیار جدی بین این باندها و شبکه‌های جنایتکار وجود داشته" و تا زمانی که چنین تقاضای زیادی برای این اسلحه وجود داشته باشد، "سیل عظیمی از سلاح‌ها به جامعه سوئد وارد می‌شوند."

همچنین، استال گفت در حالی که نرخ تیراندازی ها در سوئد ۲۰ سال قبل صفر بود حالا هر ساله صدها تیراندازی در این کشور رخ می‌دهند.

او خاطرنشان کرد: "در طول دهه گذشته، خشونت های مسلحانه در سوئد به طور مداوم در حال افزایش بوده‌اند و "دستیابی به سلاح‌های غیرقانونی در این کشور نسبتا ساده است."

استال تاکید کرد، به غیر از اسلحه‌های گرمی که از سایر نقاط اروپا به سوئد قاچاق می‌شوند، بازار غیرقانونی اسلحه داخلی نیز مقصر این خشونتها است و تبهکاران فهمیده‌اند، می‌توانند قطعات مورد نیاز برای تعمیر و نگهداری سلاح‌های قدیمی اغلب ناکارآمد را در فروشگاه‌های محلی "بدون هیچ نظارت و کنترلی" خریداری کنند.

او افزود: "بسیاری از آنها مربوط به دوران جنگ سرد، یا حتی قدیمی‌تر از آن هستند."

به گفته استال، سوئد از یک جنبه دیگر نیز برای مقابله با قاچاق اسلحه به مشکل برخورده چون بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا تفنگ‌های اسباب‌بازی یا هفت‌تیرهای مبتدی که تنها قرار است بدون گلوله صدای بلند ایجاد کنند را قانونی کرده‌اند.

این سلاح‌ها امروزه توسط شرکت‌هایی تولید می‌شوند که آنها را  بسیار شبیه به سلاح‌های کشنده  طراحی می‌کنند در حالی که از سوی دیگر تبدیل آن‌ها به سلاح‌های کشنده بسیار آسان است.

طبق قانون فعلی سوئد، داشتن چنین سلاحی نیز در این کشور در صورت نداشتن مجوز برای آن، غیرقانونی است.

اما شبکه‌های تبهکار می‌توانند با سفر به یکی دیگر از کشورهای اتحادیه اروپا راهی برای دور زدن این ممنوعیت پیدا کرده و در آن کشور می‌توانند این سلاح ها را به صورت قانونی خریداری کنند.

استال خاطر نشان کرد: از آنجا که کنترل‌های مرزی در سوئد و اکثر کشورهای اروپایی وجود ندارد، آوردن این سلاح‌ها با خودرو، اتوبوس یا قایق بسیار بسیار ساده است.

او متذکر شد، تبهکاران می‌توانند این سلاح‌های گرم را در حتی از طریق خودروهایی که در ایست بازرسی مورد تفتیش قرار می گیرند وارد کنند چون سلاح‌ها را در قسمتهای مختلف خودرو می‌توانند جاسازی کنند.