به گزارش تابناک، ایران در 4 منطقه دارای ذخایر مشترک نفت و گاز با کشورهای همسایه است. بخش مهمی از این میادین مشترک مربوط به پارس جنوبی و 12 میدان مشترک دیگر در منطقه خلیج فارس است. در همین حال شاید بدون اغراق بتوان گفت که میدان پارس جنوبی با در اختیار داشتن 1800 تریلیون فوت مکعب گاز و همچنین منابع غنی نفتی مهمترین میدان مشترک برای ایران است.
کشور قطر تولید گاز از میدان پارس جنوبی را از سال 1990 میلادی آغاز کرده است، اما اولین فاز گازی ایران برای برداشت گاز از این میدان مشترک در سال 2001 میلادی شروع شد که این حاکی از عقب ماندگی 11 ساله در برداشت گاز از این میدان مشترک است.
اما عقب ماندگی ایران تنها مربوط به برداشت از ذخایر گازی در این میدان نمیشود. اخیرا سازمان بازرسی با بررسی سرنوشت طرح توسعه لایه مشترک نفتی پارس جنوبی، گزارش داد: برداشت ایران از این لایه نفتی مشترک در حالی هنوز به 35 هزار بشکه نرسیده است که قطر روزانه 450 هزار بشکه برداشت میکند.
علیرغم آنکه طبق معاهدات و قراردادها، برداشت ایران و کشورهای همسایه از میادین مشترک بایستی با توجه به خط نیمساز در فلات قاره صورت بگیرد، اما برداشت حریصانه قطر از این میدان عظیم که با سرمایه گذاری های کلان شرکتهای خارجی در این میدان همراه بوده باعث شده سهم ایران از این میدان به شدت در خطر بیفتد. زیرا عملا امکان جلوگیری از حرکت نفت و گاز به سمت منطقه برداشت قطری وجود ندارد و برداشت بیشتر قطر موجب سرازیر شدن منابع این میدان به سمت این کشور میشود.
در همین حال بزرگترین مشکل ایران در بحث برداشت از این گونه میادین به اعتقاد کارشناسان، کمبود منابع مالی برای تامین هزینه زیرساختها و صنایع استخراجی تولیدی است. امروز نماینده مردم اهواز در مجلس خاطر نشان کرده است که اگر بتوانیم ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش نفت انجام دهیم تنها توانسته‌ایم سطح تولید را حفظ کنیم در صورتی که اگر ۱۲۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای بخش نفت محقق نشود در این حوزه پسرفت خواهیم داشت.
این درحالی است که هرچند قطر روزانه سهم برداشت خود را از این میدان بیشتر میکند، اما متاسفانه ما درگیر مسائل ابتدایی در این خصوص هستیم. طبق گزارش سازمان بازرسی، صرفا چاه‌های مربوط به بلوک A در میدان حفاری شده و در بلوک C که نزدیک مرز است، هیچ چاه تولیدی حفاری نگریده و پیشرفت طرح توسعه کمتر از 50 درصد بوده است!
از سویی باوجود ضعف پیمانکار و وجود اختلاف بین شرکت نفت و گاز پارس و شرکتهای پترو ایران و نیکو، مدیریت شرکت ملی نفت، موضوع را به صورت جدی دنبال ننموده و اقدام اصولی جهت رفع ابهامات و حل مشکلات به عمل نیاورده است. در حالی که متاسفانه ایران درگیر مسائل اینچنینی است قطر روزانه 450 هزار بشکه نفت از این میدان برداشت میکند و با طرح توسعه 2 فاز جدید که قرار است به زودی به انجام برساند، سهم خود را هم در گاز و هم در نفت بیشتر نیز خواهد کرد.
حال سوال اساسی اینجا است که تا چه زمانی قرار است ایران سهم خود از میدان پارس جنوبی را به دلیل ضعف مدیریت و سرمایه گذاری تقدیم به قطر کند؟ سال 88 محمد علی آبادی، سرپرست وقت وزارت نفت، اعلام کرده بود که طرح جبران عقب ماندگی 11 ساله از قطر در برداشت از میدان پارس جنوبی در دست تدوین است و وزارت نفت به طور جدی از طریق بخش خصوصی به فاینانسهای خارجی و سرمایه گذاری های این وزارتخانه سرمایه موردنیاز اجرای طرحهای این میدان را تأمین می کند.
اکنون بعد از گذشت دوسال از این وعده، مشخص میشود که نه تنها هنوز سرمایه گذاری جدی برای توسعه فازهای پارس جنوبی انجام نشده، بلکه ضعف در اجرای عملیات پیمانکاری و اختلافات مابین شرکتهای نفتی، باعث میشود که همین اندازه سهم از میدان پارس جنوبی نیز از دست کشور خارج شود و ما همچنان به دنبال قطر بدویم!
بدون شک مسئولان ذیربط به خصوص در وزارت نفت باید پاسخ گوی این تعلل ها و مشکلات پیش پا افتاده اینچنینی باشند، زیرا مسئولیت حفظ و صیانت از سرمایه های کشور در این حوزه، چه در گذشته، چه در حال و چه در آینده بدون هیچ شک و شبهه ای با ایشان است.
