چرا صعود اخیر بورس نگران‌کننده نیست؟

مجید عشقی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با تاکید بر اینکه تجربه نشان داده است که بازار سرمایه معمولا با یک فاصله‌ای به برخی متغیرهای بنیادی واکنش نشان می‌دهد، درمورد دلیل صعود بازار سرمایه در روزهای اخیر توضیح داد: افزایش نرخ ارز که باعث افزایش فروش صادراتی شرکت‌ها و درامدهای ناشی از صادرات شرکت‌ها شده است، با یک فاصله‌ای در بازار سرمایه اثر گذاشته و صعود این روزهای بازار طبیعی است. ضمن اینکه در سال‌های گذشته ارزش سهام شرکت‌ها به دلایل مختلف و علی‌رغم اینکه درآمدها و طرح‌های توسعه شرکت‌ها مطلوب بوده رشد چندانی نداشته است.

وی ادامه داد: البته بخشی از دلایل رشد نکردن سهام شرکت‌ها به وضعیت اقتصاد جهانی برمی‌گردد که تلاطم‌های زیادی داشت. مخصوصا در یک سال گذشته که حمله روسیه به اوکراین بازار مواد خام و کالاهای اساسی را به شدت دچار نوسان کرد. به طوریکه هم رشدهای زیادی داشتیم و هم کاهش‌های عجیب و غریب که این اتفاقات به انواع مختلف روی بازار سرمایه تاثیرگذار بود.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به این سوال که راه اندازی مرکز مبادله ارز چقدر در صعود بازار سرمایه تاثیر داشت، پاسخ داد: راه اندازی مرکز مبادله باعث شده است شرکت‌ها ارز خود را در این سامانه عرضه کنند و قیمت بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود. این موضوع تاثیر زیادی روی درآمد شرکت‌ها خواهد داشت. درحال حاضر P/E بازار تقریبا عدد متعادلی است. P/E بازار در سال ۱۳۹۹ نزدیک به ۴۰ شده بود که عدد قابل اتکایی نبود، باید سودها طوری افزایش پیدا می‌کرد که این عدد به عدد تاریخی خود نزدیک می‌شد که در کوتاه مدت این اتفاق رخ نداد و شاهد ریزش قیمت سهم بودیم. درحال حاضر P/E بازار متعادل‌تر شده است. با افزایشی که در نرخ فروش ارز شرکت‌های صادراتی رخ داده صعود بازار منطقی است.

صعود بازار نگران کننده نیست

عشقی با تاکید بر اینکه درمورد صعود بازار نگرانی وجود ندارد، به این سوال که سازمان بورس چه تمهیداتی را برای جلوگیری از تکرار اتفاقی که سال ۱۳۹۹  رخ داد به کار گرفته است، پاسخ داد: برنامه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه سهام‌داران با آگاهی نسبت به خرید سهام اقدام کنند. همچنین روی ارائه ابزارهای لازم تمرکز کرده‌ایم. از جمله اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوع در اختیار سهام‌داران قرار بگیرد و سهام‌داران بتوانند صندوق‌هایی را هماهنگ با ذائقه سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنند. یکی از موارد مهم این است که بتوانیم فرهنگ سهام‌داری غیرمستقیم را ترویج کنیم. سرمایه‌گذاری مستقیم مخاطرات خاص خود را دارد.

وی ادامه داد: عمده افرادی که برای نخستین مرتبه وارد بازار می‌شوند، سراغ سهم‌هایی می‌روند که شرایط بنیادی درستی ندارند؛ یا اینکه افراد تک سهم می‌شوند و طبیعی است که ریسک این اتفاق بالا است. در این راستا درحال معرفی صندوق‌های متنوع هستیم. در یک سال گذشته پنج صندوق جدید به سهام‌داران معرفی شده است. از طرف دیگر هم بازارگردان‌ها از حدود دو سال قبل سهم‌هایی خریداری کردند که اگر تقاضا باشد می‌توانند عرضه کنند. از سمت عرضه بازار نگرانی نداریم. هرچند زمانی که سهم‌ها ارزنده می‌شود بازارگردان‌ها هم تمایلی به فروش ندارند.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه در زمان صعود بازار بعضا مردم به صورت هیجانی اقدام به خرید سهام می‌کنند، اظهار کرد: اتفاقی که در سال ۱۳۹۹ رخ داد، در ۲۰ سال گذشته چهار مرتبه رخ داده بود که قیمت‌ها رشد عجیبی داشتند و در سه سال بعد از آن شاهد رکود در بازار بودیم، یکی از دلایل اصلی رفتار هیجانی مردم بود. یکی از مشکلات نیز بازار پایه است.

عشقی با بیان اینکه شرکت‌های موجود در بازار پایه پذیرش نشده‌اند، عنوان کرد: شرکت‌های موجود در بازار پایه اخراجی هستند اما چون سهامی عام هستند باید بازاری داشته باشند که در آن معامله شوند. سهام‌دار بیانیه‌های ریسک را امضا می‌کند اما باز هم دقت نمی‌کند این بازار ریسک دارد. باید به این نکته توجه کرد که عوامل بنیادی موثر در شرکت‌ها درحال تغییر هستند.

وی با اشاره به گستردگی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، گفت: در یک سال گذشته نزدیک به ۱۰۰ مجوز صندوق جدید داده و ۱۰۲ صندوق جدید هم راه‌اندازی شده است. مجوز پنج نوع صندوق جدید شامل اهرمی، تضمین اصل سرمایه، مختص اوراق دولتی، املاک و مستغلات و صندوق سرمایه‌گذاری بخشی صادر شده است. درواقع در بازار طیف گسترده‌ای از صندوق‌ها وجود دارد که نیاز سرمایه‌گذاری افراد با ذائقه‌های ریسک متفاوت را کاملا پوشش می‌دهد.