ایجاد «تعادل و توازن پایدار میان عرضه و تقاضای آب» برای مدیریت چالش‌ها

به گزارش ایران اکونومیست، «علی اکبر محرابیان» روز پنجشنبه در سیزدهمین اجلاس شورای حکام مرکز مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری (تحت پوشش) ابتدا بابت زلزله اخیر به مسئولان و مردم ترکیه و سوریه بابت از دست رفتگان مردم این کشورها تسلیت گفت و اظهار داشت: همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و کشورها و سازمان های عضو این شورا که در چارچوب ماموریت‌ها و اهداف مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری، از بدو تاسیس این مرکز (از سال ۲۰۰۲) شروع و همچنان ادامه یافته، می‌تواند یک الگوی موفق در توسعه و گسترش همکاری‌های منطقه‌ای مدیریت منابع آب و مولفه‌های وابسته به آن در سطح بین المللی و منطقه‌ای محسوب شود.

رئیس شورای حکام مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری افزود: در ادامه تلاش خواهد شد این همکاری روند رو به رشد خود را طی کند و در نتیجه بستر مناسبی جهت تبادل تجربیات و درس آموخته‌های کشورهای منطقه با یکدیگر را به منظور حل مسایل و چالش‌های آبی نظیر سیلاب‌های ناگهانی و خشکسالی‌های بلندمدت و استفاده از آب های غیرمتعارف فراهم کند.

محرابیان با حایز اهمیت خواندن اینکه فعالیت‌های مرکز توسط شورای حکام به عنوان بالاترین مرجع تصمیم گیری، راهبری و نظارت می‌شود یادآوری کرد: تاکنون دوازده اجلاس شورای حکام برگزار شده که شهرهای مسقط پایتخت عمان (برای دو دوره) و دوشنبه پایتخت تاجیکستان (برای یک دوره) نیز میزبان اجلاس شورای حکام بوده اند.

وی گفت: به دلیل شیوع ویروس کرونا در کل جهان در دو دوره پیشین موفق به برگزاری اجلاس شورای حکام به صورت مجازی شدیم که با بهبود شرایط و با توجه به تاکید دولت سیزدهم بر گسترش تعاملات منطقه ای از فرصت استفاده و این رویداد را به صورت حضوری برگزار می کنیم.

وزیر نیرو همچنین با اشاره به حضور برخط برخی نمایندگان کشورها در این اجلاس ادامه داد: این موفقیت بزرگ مدیون عزم سیاسی مسوولان کشورهای عضو شورای حکام است که با آگاهی کامل از نقش حیاتی و مهم آب در منطقه و ضرورت ارتقای فعالیت‌های مربوط به مدیریت آب به ‌طور اعم و مدیریت آب شهری به‌طور اخص در اینجا گرد آمده‌اند تا با اتخاذ تصمیمات معقول و مناسب، فرایند ارائه خدمات به کشورهای منطقه را تسهیل و پشتیبانی کنند. منابع آب جهان تحت تاثیرات گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در حال تغییر کمی و کیفی است.

وزیر نیرو گفت: ما اکنون در زمانی زندگی می‌کنیم که جهان تحت فشار تغییر اقلیم و تبعات آن شامل بلایای آبی است. منابع آب جهان تحت تاثیرات گرمایش جهانی و تغییر اقلیم، در حال تغییر کمی و کیفی است. منطقه ما نیز یک منطقه خشک و نیمه خشک است و تقریبا همه کشورهای عضو شورای حکام به نوعی دارای چنین اقلیمی بوده و اغلب تحت تاثیر تبعات تغییر اقلیم قرار گرفته اند.

محرابیان افزود: کاهش بارندگی و برف، افزایش تبخیر به دلیل افزایش گرمایش جهانی، کاهش حجم رودخانه‌ها و دریاچه‌ها، خشک شدن دریاچه‌های بزرگ، افزایش مصرف آب شهری و دیگر آثار منفی محیط زیستی نشان دهنده وضعیت وخیمی است که جهان و منطقه ما با آن روبروست. خشکسالی ها و حکمرانی نامطلوب آب منجر به افزایش نگرانی ها در خصوص امنیت آبی در قرن ۲۱ شده است.

وی گفت: از طرف دیگر، وقوع نامنظم سیلاب های ناگهانی و خشکسالی ها و حکمرانی نامطلوب آب منجر به افزایش نگرانی‌ها در خصوص امنیت آبی در قرن ۲۱ شده است.

وزیر نیرو ادامه داد: از طرف دیگر به علت مصرف بیش از اندازه منابع آب (سطحی و زیرزمینی) و تبدیل آنها به فاضلاب، آب‌های جهان بیش از پیش در حال از دست دادن کیفیت سالم خود بوده و آلودگی آب ها به عنوان یک مشکل بزرگ مطرح است که این مشکل در ایران نیز به طور جدی وجود دارد.

محرابیان اضافه کرد: علاوه بر این، ما در ایران با توجه به وقوع خشکسالی های بلندمدت در دو دهه گذشته و به دنبال آن ضرورت بهره برداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی با افت شدید تراز آبخوان ها مواجه هستیم. چالش‌های آبی در روابط سیاسی کشورهای دارای حوضه‌ها و منابع آبی مشترک تاثیر گذاشته است.

وی افزود: به دلیل کاهش کمیت و کیفیت منابع آب از یک سو و افزایش جمعیت و نیاز روزافزون کشورها به آب بیشتر از سوی دیگر، شاهد چالش‌هایی در درون کشورها و چه در مرزها هستیم که بعضا در روابط سیاسی کشورهای دارای حوضه‌ها و منابع آبی مشترک نیز تاثیر گذاشته است.

وزیر نیرو گفت: مواجهه و مدیریت این چالش‌ها مسئولیت کشورهای منطقه را سنگین کرده و ضرورت ارتقای سطح همکاری‌های منطقه‌ای برای مواجهه و مدیریت این چالش‌ها، اندیشه تاسیس یک نهاد منطقه‌ای را که بتواند با استفاده از پتانسیل‌های منطقه و جلب همکاری‌های بین‌المللی، توسعه ظرفیت‌ها و مسیر حل و فصل مسایل و مشکلات مدیریت آب را فراهم کند، برای نخستین بار از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران مطرح و با عنایت یونسکو در سال ۲۰۰۲ مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری (تحت پوشش یونسکو) در تهران شکل گرفت.

محرابیان با اشاره به بیست و یکمین سالگرد تاسیس مرکز در ۱۶ فوریه افزود: برای مقابله و مواجهه با چالش‌های فعلی و آتی مدیریت آب در ابعاد مختلف، با در نظر گرفتن مسایل ‌محیط زیستی و در عین حال نیل به عدالت اجتماعی و توسعه اقتصادی، یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های مدیریت جهانی آب بویژه در مناطق درحال توسعه و کمتر توسعه یافته ایجاد «تعادل و توازن پایدار بین عرضه و تقاضای آب» است.

وی با تأکید بر ضرورت ایجاد و توسعه ظرفیت‌های مناسب بر اساس نیازهای ملی و منطقه‌ای در کشور گفت: این مهم از طریق شیوه‌های بومی‌ سازی دستاوردها و تجربیات موفق و در انطباق با شرایط دینی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشورها به منظور اتخاذ رویکردهای مناسب، دست یافتنی است.

وزیر نیرو ادامه داد: اطمینان دارم نتیجه این اجلاس تصمیمات مثمر ثمری خواهد داشت و آب به عنوان محور اتحاد کشورها زمینه رفاه در زندگی مردم را فراهم می‌کند.

وی گفت: قرار است در ادامه برنامه اجلاس، پروپوزال‌ها و پروژه‌های منطقه‌ای و مشترک با موضوعات مبتلابه حوزه آب ارایه و بحث و بررسی شوند.

ژمحرابیان پیشنهاد کرد که با مشارکت موثر در برخی پروژه‌ها یکدیگر را در حل مشکلات آبی از طریق انجام پروژه های تحقیقاتی و برگزاری دوره های آموزشی و ظرفیت سازی در کشورهای شورای حکام یاری رسانیم.

وی خاطرنشان کرد:به منظور پیگیری جدی و مستمر مصوبات این اجلاس، هر کشور، یک نماینده را به طور رسمی به عنوان مسئول اجرای مصوبات اجلاس شورای حکام و ارایه گزارش در اجلاس چهاردهم (سال ۲۰۲۴) معرفی کند.