بازار ارز این روزها آرام و قرار ندارد. بانک مرکزی هم بالاخره در روزهای پایانی سال یک تغییر دیگر را در سیستم بانکی اعمال کرد تا رکورد نرخ سود بین بانکی در زمان فرزین جابه‌جا شود.
چندی پیش در دیدبان اکوایران از احتمال افزایش نرخ بهره بین بانکی در بازار شبانه توضیح داده شده بود؛ حال پس از یک هفته نرخ بهره بین بانکی در بازار شبانه افزایش یافت و رکوردهای سال ۹۹ تاکنون را تغییر داد؛ همچنین قیمت استقراض نقدینگی توسط بانک‌ها از بانک مرکزی هم افزایش یافت تا بتواند میزان استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی را در شرایط تورمی کنترل کند. ولی آنچه که در این شرایط اهمیت دارد رشد تسهیلات و احتمال استقراض دولت از بانک‌هاست.
با وجود اینکه در شرایط تورمی باید پرداخت اعتبار محدود شود، دولت و مجلس بر تسهیلات تکلیفی مانند وام ازدواج، فرزندآوری و ... و افزایش آن اصرار دارند؛ اقدامی که در کنار نهضت ملی مسکن و توسط دولت نگران‌کننده است. برخی از تحلیلگران ساخت مسکن مهر در دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد را یکی از دلایل جهش نرخ ارز در آن دوران می‌دانند، چون می‌گویند مسکن مهر با تکیه بر منابع و تسهیلات بانکی بر رشد نقدینگی اثر قابل ملاحظه‌ای داشت که در بازار ارز خودنمایی کرد.
پرداخت تسهیلات تکلیفی، میزان قدرت خرید خانوار را افزایش میدهد که در شرایط تورمی همین مسأله هجوم نقدینگی به بازارهای موازی با بازدهی مثبت را افزایش می.دهد و اثرات تخریبی سیل نقدینگی را دو چندان می کند. از طرفی همین مسأله بر منابع بانک‌ها فشار وارد کرده و استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی را افزایش میدهد به همین دلیل در صورتی که اراده مقابله با تورم جدی است باید از طریق سیاست پولی هزینه دریافت وام به قدری افزایش یابد که تقاضای دریافت اعتبار محدود شود در چنین شرایطی ولی تقاضای رو به رشد نقدینگی توسط بانک‌ها و افزایش پرداخت تسهیلات باعث می‌شود که اقدامات ضد تورمی بانک مرکزی نافرجام باشد و موثر عمل نکند و حتی با رشد تسهیلات در آتش تورم دمیده می شود.
افزایش هزینه استقراض در بازار بین بانکی و روند صعودی تسهیلات تکلیفی، نشان دهنده یک بوم و دو هوایی بازار ساز در کنترل بازار ارز است. اهمیت این مسأله آن است که بازارهای موازی چون دلار با کسب بازدهی مثبت، نقدینگی موجود در جامعه و قدرت خرید تسهیلات را به خود جذب می کنند که همین مسأله خودش بحران رشد نرخ ارز را افزایش میدهد.
اخبار سیاسی این روزها فرمان هدایت نقدینگی را در دست گرفته و فعلا آن را به سمت بازار ارز و سکه هدایت می کند، مهمترین خبر سیاسی که بازار ارز به آن بها میدهد احتمال سفر رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران پیش از جلسه شورای حکام در ماه مارس است، که لارنس نورمن خبرنگار وال استریت ژورنال اعلام کرد که این سفر پیش از جلسه شورای حکام بعید به نظر می‌رسد و همین مسأله نگرانی را برای بازار ارز تشدید می کند، زیرا در چنین شرایطی نگرانی از فضاسازی علیه ایران در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزایش پیدا می کند. اجلاس امنیتی مونیخ، همگرایی کشورهای عربی با اسرائیل علیه ایران و تکرار ادعاهای فروش پهپاد توسط ایران به روسیه از مواردی است که بازار ارز را در هفته گذشته تحت تأثیر قرارداده است.
بازدهی سکه دورقمی شد
بازدهی سکه امامی در هفته گذشته دو رقمی شد، انتظارات تورمی با چاشنی خبرهای سیاسی آرام نگرفته است و سوار بر اسب سرکش نقدینگی در بازار ارز و سکه می‌تازد. در شرایطی که ارزش اونس طلا در هفته قبل به خاطر ترس از اقدامات انقباضی فدرال رزرو نزولی شده بود سکه امامی با افزایش انتظارات تورمی و رشد حباب سکه روند افزایشی گرفت و قیمت‌ها صعودی شدند. حباب سکه امامی با تثبیت در کانال ۲۰ درصدی نشان داد که تب انتظارات تورمی در بازار سکه داغ‌تر شده است و اقدامات بانک مرکزی هنوز نتوانسته روند صعودی تورم در این بازار را مهار کند.
هفته قبل عرضه ربع سکه توسط بانک مرکزی در بورس کالا به پایان رسید و قرار است پس از آن در بازار مبادله ارز و طلا توسط بانک مرکزی ارایه شود. به نظر می‌رسد این بازار برای خنثی‌سازی انتظارات تورمی تشکیل شده است ولی در شرایط کنونی باید دید که آیا بازار جدید می تواند انتظارات تورمی را تعدیل کند یا خیر؟
اکوایران
