به گزارش ایران اکونومیست، بیمه هواپیما پوشش‌های مورد نیاز بیمه‌گذاران را در قبال خطرات مربوط به هواپیما مانند مالکیت، اداره، تعمیر ونگهداری یا فروش ارائه می‌دهد. بیمه هواپیما نیز مانند بیمه اتومبیل در صورت بروز حادثه، هم خسارات مالی به وسیله نقلیه و هم خسارات مالی وجانی وارد به افراد ثالث را شامل می‌شود. هواپیما و خطرات پرواز دارای مسائل و مشکلات خاص خویش است. حوادث فاجعه‌آمیز هواپیما معمولا با جرح و فوت انسان‌ها و خسارات مالی وارد به اشخاص ثالث همراه است. مشکلات این نوع بیمه باتوجه به پیدایش هواپیماهای جدید با ظرفیت هایی بیشتر برای حمل مسافر، بار و سوخت وپیچیدگی تکنولوژی ساخت، روبه افزایش است.
نکات مهم در بیمه کردن بدنه و مسئولیت هواپیما
در زمان بیمه‌کردن بدنه و مسئولیت هواپیما چهاراصل کلی مهم است که شامل نوع هواپیمایی که بیمه می‌شود، خصوصیات، دانش فنی و ساعت پرواز خلبان، موقعیت جغرافیایی که هواپیما در آن مناطق تردد می‌کند و اهدافی که هواپیما برای انجام آن به کار می‌رود می‌شود.
پوشش‌های بیمه بدنه هواپیما
اگرچه خسارات رایج آتش‌سوزی، دزدی، طوفان و خسارات زمینی (تصادم درغیر مواقع پرواز) دارای پوشش‌است، اما بیمه بدنه هواپیما به صورت تمام خطر است و به سه شکل زیر ارائه می‌شود:
الف- بیمه تمام خطر در زمانی که هواپیما در حرکت نیست. در این شرایط کلیه خسارات و فقدان فیزیکی هواپیما در زمانی که در فرودگاه (زمین) قرار دارد و از نیروی محرکه خود برای‌حرکت و جابجایی استفاده نمی کند، تحت این نوع بیمه پوشش می‌گیرد.
ب- بیمه تمام خطر به جز مواقعی که هواپیما در پرواز است. این نوع پوشش بیمه‌ای کلیه خسارات و فقدان فیزیکی هواپیما در روی زمین حتی خسارات زمان جابجایی هواپیما (Taxiing) را پوشش می‌دهد.
ج- بیمه تمام خطر، بر روی زمین و در زمان پرواز شامل کلیه خسارات و فقدان ناشی از حرکت، توقف یا جابجایی هواپیما بر روی زمین و در زمان پرواز است.
موارد خارج از تعهد بیمه‌گر
استثنائات بیمه بدنه در بیمه‌نامه‌های صادره تا حدودی با یکدیگر متفاوت است، ولی جنبه عمومی و همگانی که در تمامی بیمه‌نامه‌ها یافت می‌شود به شرح زیر است:
- چنانچه‌هواپیمابرای‌مصارف غیرقانونی وبارضایت بیمه‌گذار به‌کار گرفته‌شود.
- هنگامی که هواپیما در خارج از محدوده جغرافیایی مندرج در بیمه‌نامه فعالیت کند.
- استفاده از هواپیما برای مصارفی بغیر از آنچه در بیمه‌نامه قید شده است.
- هدایت هواپیما توسط شخص دیگری به غیر از خلبان آن، مگر در مواردی که عمل جابجایی(Taxiing) انجام می‌شود.
- زمانی که شرایط قابلیت پرواز هواپیما و یا اعتبار گواهینامه خلبانی خلبان نقض شده ولی پروازانجام شده است.
- در شرایطی که با موافقت بیمه‌گذار، هواپیمای در حال پرواز بعضی از قوانین و مقررات هواپیمایی‌کشوری(۴) را نقض کرده باشد.
- هرگونه خسارات ناشی از کهنگی و فساد لاستیک های هواپیما، مگر اینکه شرط مغایری برای پوشش آنها وجود داشته باشد.
- خسارات ناشی از تغییر و تبدیل هواپیما(۵)، جنگ، اعتصاب، شورش و بلوا.
- خسارات ناشی از عدم استفاده.
پوشش‌های بیمه مسئولیت هواپیما
بیمه‌مسئولیت، سه‌نوع‌پوشش را ارائه‌می‌دهد که حدودمسئولیت هریک از آنها با یکدیگر متفاوت است.
الف- جرح بدنی، به استثنای مسئولیت در قبال سرنشینان هواپیما؛ این نوع‌بیمه، بیمه‌گذار را در قبال اقدامات و دعاوی قانونی اشخاص ثالث برای مواردی چون‌جرح‌بدنی، بیماری، امراض و مرگ ناشی از حادثه در قبال مالکیت، تعمیر و نگهداری و کاربرد هواپیما باتوجه به شرایط مندرج در بیمه‌نامه پوشش می‌دهد. در این نوع پوشش بیمه‌ای غرامت هر شخص در قبال فوت یا صدمات بدنی مشخص است و حداکثر تعهد بیمه‌گر برای خسارات ناشی از هر حادثه نیز معین است.
ب- جرح بدنی سرنشینان هواپیما؛ این نوع پوشش، بیمه‌گذار را در قبال دعاوی و اقدامات قانونی سرنشینان هواپیما در مواردی چون‌جرح بدنی، بیماری، امراض و مرگ ناشی از حادثه هواپیما باتوجه به شرایط مندرج در بیمه‌نامه تأمین می دهد. در این نوع بیمه‌نامه غرامت هر شخص در قبال فوت و یا صدمات بدنی مشخص است و حداکثر تعهد بیمه‌گر نیز برای خسارات ناشی از هر حادثه معین شده است.
ج- بیمه مسئولیت خسارات مالی؛ این نوع پوشش، بیمه‌گذار را در قبال دعاوی و غرامت‌های مالی ناشی از فعالیت های مربوط به مالکیت، تعمیر و نگهداری یا کاربرد هواپیما، تأمین می‌دهد. حدود مسئولیت بیمه‌گر برای هر حادثه معین است.
موارد خارج از تعهد بیمه‌گر(استثنائات)
استثنائات بیمه‌نامه مسئولیت هواپیما در مورد بیمه‌گران مختلف، متفاوت است، اما به طور کلی استثنائات به شرح زیر است:
- خسارات بدنی وارد به خود بیمه‌گذار.
- خسارات‌بدنی وارد به کارکنان‌بیمه‌گذار درطول مدت خدمت و اعتبار بیمه‌نامه.
- خسارات مالی وارده به اشیاء و اموال بیمه‌گذار، زمانی که متعلق به وی یا در تصرف و کنترل او باشد.
- مسئولیت‌های بیمه‌گذار برای جرح بدنی و یا خسارات مالی ناشی از تولید، ساخت یا فروش‌هواپیما و قطعات و لوازم یدکی آن و یا ناشی از هرگونه عملیات خدماتی (سرویس)
- مسئولیت بیمه‌گذار در زمانی که هواپیما با اجازه وی، بدون توجه به گواهی قابلیت پرواز یا نادیده گرفتن بعضی از قوانین هواپیمایی کشوری، اقدام به پرواز کند.
