ایران اکونومیست ـ مجتبی برزگر: یک هفته از چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر گذشت؛ دوره‌ای که کارگردان‌ها و بازیگرهایی برای اولین بار به جشنواره آمدند و فیلم‌شان را برای اولین بار روی پرده نقره‌ای فجر دیدند.
در این یک هفته با سینماگران مختلفی در راهروهای پردیس ملت گفت‌وگو کردیم و بیشتر آنها به معیشت هنرمندان و وضعیت اسفناک آنها اشاره می‌کردند و می‌گفتند که فرهنگ تحریم‌پذیر نیست.
اولین پلان؛ مشکل معیشت هنرمندان
سیدرضا محقق تهیه‌کننده در واکنش به حواشی صحبت‌هایش در فضای رسانه پیرامون انصراف‌دهندگان و تحریم‌کنندگان و مشکل معیشت هنرمندان با خبرنگار گفت‌وگو کرد؛ او چنین گفت: من بچه این سرزمینم و ایران سرزمین من است. ما نمی‌توانیم مهمترین رویداد فرهنگی کشورمان را زیر سؤال ببریم. خواسته‌ها داریم و همه خواسته داریم، اما چطور در جامعه‌ای که زندگی می‌کنیم همه اصناف دارند کارشان را می‌کنند. شما می‌دانید ما چند هزار عضو از خانواده سینما داریم، 5 هزار نفر دارند کار می‌کنند اگر من و دیگری هست نظر و نقدی دارد نقدش را بکند، و اساساً قهر با سینما یعنی مرگ؛ من نمی‌توانم و جرئتش را نداشتم با سینما قهر کنم.
جلیل شعبانی تهیه‌کننده فیلم «سرهنگ ثریا» از همکارانش گلایه دارد و می‌گوید: از همکارانم گلایه دارم که حرف از تحریم و انصراف می‌زنند. کشوری که فرهنگ و هنر و سینما نداشته باشد به‌نظر من در عرصه بین‌المللی کشور عقب‌مانده‌ای خواهد بود، ما باید فیلم بسازیم.
مجتبی امینی در حاشیه نمایشگاه 1+40 درباره تلاش رسانه‌های معاند برای کمرنگ کردن جشنواره به خبرنگار گفت: این جنگ تیترها و رسانه‌ها است در حالی که حضور مخاطبین چیز دیگری را نشان می‌دهد. امروز ما میان مردم و علاقه‌مندان سینما آرامش و علاقه به هنر و فرهنگ و صف‌های طولانی را می‌بینیم، حالا برخی یک عکس و فریم را نشان می‌دهند که فضا را خراب کنند و به‌غلط از تحریم جشنواره حرف می‌زنند، اما اینجا شاهد صف‌های طولانی هستیم.
وی افزود: در حالی که اهالی سینما اینجا هستند و مانند هر سال جشنواره با شکوه برگزار می‌شود. سینما تحریم‌پذیر نیست و نخواهد بود و هیج وقت فرهنگ تحریم‌پذیر نمی‌شود. دنیا می‌داند که فرهنگ ما در جهان زبان‌زد عام و خاص است و رتبه یک فرهنگ و هنر برای ایران و مردم آن است، دشمن می‌داند که موفق نمی‌شود سینما را خاموش کند.
حمیدرضا آشتیانی‌پور تهیه‌کننده فیلم «هوک» از منظر دیگری به این موضوع اشاره کرد: ما سر پروژه که بودیم دوستان ما مورد سؤال واقع می‌شدند که 'چرا دارید کار می‌کنید؟'، من فکر می‌کنم اتفاقاً در شرایط بحران‌ها باید کار کرد، اولاً کار کردن در هیچ شرایطی نمی‌تواند منفی باشد به‌خصوص در عرصه فرهنگی، مادامی که کسی کاری را انجام می‌دهد به آن اعتقاد و باور داشته باشد، کار برای مردمش باشد در هر شرایطی می‌تواند محترم باشد.
پلان دوم؛ اقلیم‌های متفاوت و دوربین‌هایی که از آپارتمان خارج شدند
* اقلیم‌های متنوعی آمدند و تماشگران را با قصه‌های «یادگار جنوب» و «هوک» به چابهار و سیستان و بلوچستان بردند و در «جنگل پرتقال» سری به شمال کشور زدند و جز استاد همه دوربین‌ها را از آپارتمان‌ها بیرون آوردند.
حسین ریگی کارگردان فیلم «هوک» گفت که درباره ساخت سینما به سیستان و بلوچستان بدهکار است، حالا حالاها باید بدهی‌اش را بپردازد، به‌دلیل اینکه رسانه همیشه نگاه منصفانه‌ای به استان نداشته است.
حسین دوماری، کارگردان به ساخت شکل دیگری از سینما با یادگار جنوب اشاره کرد و افزود: تلاش ما همین بود که شکل دیگری می‌توان به سینما نگاه کرد شکل دیگری فیلم ساخت و این شکل دیگری لزوماً به‌معنای این نباشد مخاطب را از دست بدهیم، می‌توانیم مخاطب را داشته باشیم اما از شکل نرمال قصه‌گویی شکلی که خودمان در سه چهار اخیرمان انجام دادیم فاصله گرفت و همچنان مخاطب داشت.
رسول صدرعاملی نسبت به «جنگل پرتقال» و تصویربرداری در لوکیشن‌هایی خارج از آپارتمان این‌طور واکنش نشان داد: نیازمند فضاهای جدید در سینمای ایران هستیم.
او همچنین درباره جریان حمایت از فیلم‌اولی‌ها به خبرنگار گفت: باید گشت پیدا کرد سینماگرهای جوانی که نبوغ و استعداد و خلاقیت ویژه دارند، الآن فقط کافی نیست فیلمساز خوبی باشی الآن باید بهترین باشی تا بتوانی فیلم بسازی.
پلان سوم؛ سهم کودکان در جشنواره با بچه زرنگ
*کودکان هم در این جشنواره سهمی داشتند و به‌زودی برای دیدن بچه‌زرنگ به سینماها خواهند رفت.
تنها انیمیشن جشنواره، در سانس دوم به نمایش درآمد. انیمیشن سینمایی «بچه‌زرنگ» با صدای هدایت هاشمی، هومن حاجی‌عبداللهی و میرطاهر مظلومی گرما را به جشنواره آورد و اهالی رسانه تهیه‌کننده و عوامل کار را تشویق کردند.
حامد جعفری تهیه‌کننده درباره این انیمیشن به خبرنگار گفت: پروژه سینمایی «بچه زرنگ» در حقیقت چهارمین انیمیشن بلند هنر پویا و سومین انیمیشن در جذب اکران است و هر سال یک انیمیشن سینمایی برای مخاطب ساخته شده است. تلاش شده است مخاطب با فضای امروز جامعه بتواند با آن ارتباط بگیرد، قصه در فضای امروز ایران می‌گذرد.
او تأکید کرد: داستان درباره پسربچه‌ای به‌نام محسن است، خیلی به ابرقهرمان‌ها علاقه دارد و تلاش می‌کند از آنها الگو بگیرد، از این منظر کمک بکند و ورود بچه زرنگ به جنگل و آشنایی‌‌اش با حیوان‌هایی که در انقراض‌اند به‌نظر من زمینه‌ساز حوادثی می‌شود که حتماً برای مخاطب جذاب است.
حمیدرضا مدقق منتقد و مجری تلویزیون راجع به حمایت از صنعت پویانمایی، گفت: صنعت پویانمایی ایران از این جهت به‌طور ویژه اهمیت دارد که بیشتر کسانی که دست‌اندرکار ساخت این آثارند، جوانان‌اند، با علاقه کار می‌کنند؛ امسال انیمیشن دیگری هم روی پرده داشتیم که «لوپتو» نام داشت.
محمدرضا کریمی صارمی معاون تولید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که در ساخت «بچه زرنگ» سهیم بوده است با ابراز اینکه کانون حمایت کردند تا به جشنواره فیلم فجر برسد، افزود: باید حمایت‌ها شروع شود؛ اگر ما فکر کنیم و به این برسیم انیمیشن صنعت است، مطمئناً از خیلی صنایعی که سرمایه‌گذاری‌های سنگین کردیم بازده خوبی داشته باشد، ضمن اینکه در فرهنگ و ایدئولوژی‌مان می‌توان صادر کرد.
بهنود نکویی کارگردان «بچه زرنگ» به حمایت‌ها از صنعت پویانمایی ایران، اشاره کرد و گفت: بخش خصوصی مسیر خودش را می‌رود، آن چیزی که نیاز است حمایت‌ها در حوزه پخش است. اگر در این حوزه خوب عمل کنیم انیمیشن را از این به بعد جدّی بگیرند وضعیت بهتر خواهد شد.
پلان چهارم؛ فضاسازی‌های رسانه‌های معاند و پاسخ قابل‌توجه مهدی فخیم‌زاده
کنار همه این اتفاقات، رسانه‌های معاند هنوز هم دست برنمی‌دارند، شاید همان نکته مهدی فخیم‌زاده بازیگر و کارگردان شناخته‌شده سینما و تلویزیون جلوی دوربین ما، جواب محکمی به آنها باشد؛ جشنواره فیلم فجر چراغ نفتی نیست که با فوت خاموش شود.
مهدی فخیم‌زاده در واکنش به سؤال خبرنگار درباره تحریم‌کنندگان و حاشیه‌سازان برای کم‌رونق کردن جشنواره فیلم فجر و کسانی که با تهدید و توهین و تخریب نمی‌گذارند چرخ زندگی سینماگران بچرخد پاسخ جالبی داشت؛ جشنواره فیلم فجر چراغ نفتی نیست که خاموش شود و فوتش کنی خاموش شود، جشنواره فیلم فجر سال‌هاست که سابقه دارد و ریشه پیدا کرده است؛ با این چیزها ممکن است درجه‌اش پایین بیاید اما خاموش نمی‌شود، جشنواره فیلم فجر الآن چهل و یکمین سال است و مطابق عمر انقلاب، ریشه دارد و خاموش نمی‌شود.
پلان پنجم؛ حضور ابوالفضل پورعرب و ماجرای عفو عمومی رهبر انقلاب
در این میان، ابوالفضل پورعرب هم در روز عفو عمومی که رهبر معظم انقلاب صادر کردند، با خوشحالی به جشنواره فیلم فجر آمد.
ابوالفضل پورعرب پس از فیلم «کت چرمی» با تقدیر از بازیِ جواد عزتی به اهمیت سینمای ملی ایران و جشنواره فیلم فجر اشاره کرد. او گفت: امروز برای دیدن فیلم آمدم. همواره برای جشنواره‌ها دعوت می‌شوم و هرجا تشخیص می‌دهم که حرف سینما است می‌روم، با فیلم‌هایی که تولید شده حرکت جدیدی در صنعت سینمای کشور شکل گرفته است.
وی اضافه کرد: با کار نکردن و خواباندن سینما مشکلی حل نمی‌شود، سینما یک صنعت است راه خود را پیش می‌رود، تاریخ سینما همین را نشان می‌دهد. ما از نسل قدیم خود این صنعت را تحویل گرفتیم و به نسل بعدی خود تحویل می‌دهیم و این حلقه همچنان ادامه دارد هر نسلی هم باید حرفی برای گفتن داشته باشد.
پورعرب خاطرنشان کرد: ما با مردم خندیدیم، با مردم گریه کردیم، با هم تاریخ ساختیم، مقابل دشمن جنگیدیم، پای همه چیز ایستادیم. سینما روند خودش را خواهد داشت و این مردم هستند که تصمیم نهایی را می‌گیرند و با آشتی ملی رفاقت و دوستی‌هایمان را حفظ می‌کنیم.
او با ابراز اینکه 'آمدم تا به دهه فجر و جشنواره بزرگ ایران احترام بگزارم'، گفت: من آمدم اینجا احترام بگزارم به دهه فجر و سال‌ها زحمت کشیدیم برای این جشنواره بزرگ؛ پای آن خیلی ایستادیم و به نسل بعدی بسپاریم، چه‌کسانی هستند که این بار مهم را از ما تحویل بگیرند؟ با دورشدن‌ها و تحریم‌ها خوشایند نباشد این‌قدر بخواهیم در این سال‌ها بی‌رحمی و بی‌توجهی کنیم.
پورعرب در خصوص درخواستش از رهبر معظم انقلاب در برنامه زنده تلویزیون برای عفو عمومی، تأکید کرد: من آنجا دو مورد مطرح کردم؛ در دو بخش آشتی ملی و عفو عمومی؛ از رهبر انقلاب که خیلی بزرگواری کردند و این اتفاق افتاد، تشکر می‌کنم، اما نکته دیگری که مطرح کردم درباره آشتی ملی بود. در این شرایط که شیرینی عفو تعداد قابل‌توجهی از محکومان حوادث اخیر کام جامعه را شیرین کرده است، خوب است مردم با مسئولان و مسئولان با مردم آشتی کنند تا بتوانیم به ساختن کشورمان فکر کنیم.
پلان ششم: سینماهای مردمی و توسعه فجر در استان‌ها
مسعود نجفی سخنگوی جشنواره از توسعه سینماهای استانی و بلیت‌فروشی فعال برای نمایش فیلم‌های جشنواره خبر داد. بعد از چند روز آمار فروش بلیت سینماهای مردمی اعلام شد. بیشتر از 83 هزار نفر به سینماها رفتند و شاید این پاسخ مناسبی باشد برای آنهایی که می‌گویند مردم از فیلم‌های جشنواره استقبال نکردند.
مسعود نجفی مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر در این خصوص گفت: اولین آمار رسمی از بلیت‌فروشی‌های مردمی اعلام شد که بیش از 84 هزار نفر در 4 روز ابتدایی فروش بلیت، تهیه کردند و تا 22 بهمن‌ماه این فروش بلیت ادامه دارد.
او همچنین درباره استفاده از سینماهای سیّار و گستردگی سینماهای استانی اعلام کرده بود: 'فیلم‌های جشنواره فجر اکران‌شان از 17 بهمن‌ماه در استان‌ها آغاز می‌شود در 30 استان، آثار منتخب فجر را خواهیم داشت. سینما سیار هم امسال به نظر و تأیید تهیه‌کننده هر فیلم منوط شده است.'
اتفاق جدید در جشنواره؛ نمایشگاهی به‌نام 1+40
مجتبی امینی دبیر جشنواره فیلم فجر هم نمایشگاه عکسی از 40 دوره برگزاری جشنواره برگزار کرد و اسمش را 1+40 گذاشت.
مجتبی امینی دبیر جشنواره فیلم فجر 41، در حاشیه برگزاری نمایشگاه پوستر‌های جشنواره‌های فیلم فجر، از رونمایی کتاب مسعود نجفی مدیر روابط عمومی جشنواره با عنوان «چهل به‌علاوه یک» بعد از جشنواره خبر داد و گفت که این نمایشگاه حاصل زحمات اهالی سینمای ایران است و تاریخ صنعت سینمای ما را به‌تصویر می‌کشد. این تصاویر ماحصل زحمات تک تک دبیران جشنواره چهل دوره است که امروز به دست ما رسیده است که از همه آنها سپاسگزاریم، باید این امانت را بتوانیم به‌سلامت به ساحل برسانیم تا در دوره‌های بعدی آن به دست دبیران بعدی برسد. جا دارد که از آقای دکتر نقاش‌زاده دبیر پیشین جشنواره نیز تشکر کنم که برای افتتاح این نمایشگاه به جشنواره آمدند.
وی گفت: این تاریخ سینمای ماست که قابل کتمان نیست و این دوره نیز مانند دوره‌های دیگر به‌زیبایی به پایان خواهد رسید.
پلان هفتم؛ از پرحاشیه‌ترین نشست تا یک حضور جذاب و یک بی‌احترامی
تا اینجای کار جایگاه پرحاشیه‌ترین نشست را «چرا گریه نمی‌کنی» و حرف‌های آقای تهیه‌کننده به خود اختصاص می‌دهد و حضور جذاب مصطفی زمانی، بی‌احترامی کیومرث پوراحمد و چند اتفاق دیگر هم می‌تواند از دیگر اتفاقات این 7 روز در جشنواره فیلم فجر باشد.
اما شاید بتوان گفت مهمترین سکانس این یک هفته از جشنواره فیلم فجر توجه اقتصاد سینما بود به این ترتیب که محمد خزاعی در حاشیه افتتاح بازار جشنواره فیلم فجر رسماً اعلام کرد: در سازمان سینمایی کشور به‌دنبال تقویت جریان اقتصاد سینمایی کشور هستیم.
+
