به گزارش ایران اکونومیست، روزنامه رأی الیوم نوشت، بحران پنهان شده در زیر شن و ماسه بین این دو کشور با اظهارات جدید انور قرقاش، مشاور امور دیپلماتیک رئیس امارات تأیید میشود که گفته بود: "رویکرد کشورش همیشه «بر اساس وحدت کلمه» است، عربستان سعودی و مصر همچنان در کانون جهت گیری ها و مواضع امارات باقی خواهند ماند". وی درباره «کشمکشها در شبکه های اجتماعی» گفت: این کار موجب ایجاد تفرقه و دودستگی می شود.
قرقاش این اظهارات را پس از انتشار مقاله ای در روزنامه دولتی مصر "الجمهوریه" در سوم فوریه مطرح کرد. سردبیر عبدالرزاق توفیق در آن مقاله نوشته است، آنچه توهین به کشورهای حاشیه خلیج فارس تلقی میشد، با عذرخواهی روزنامه بابت این مقاله تأیید شد. این روزنامه نوشت که این مقاله حاوی توهین به برادران ما در مهد تمدنها و زادگاه پیامهاست، بهترین سرزمینی که خورشید در آن طلوع کرده است.
در این مقاله حذف شده روابط مصر و عربستان به صورت عادی نقد شده بود و کشمکش های موجود در این مقاله به آنچه رسانه های مصری در زمان بحران شورای همکاری خلیج فارس با قطر انجام می دادند نزدیک بود که در اجلاس العلا حل شد و وضعیت به حالت عادی بازگشت.
در مقاله ای که روزنامه الجریده بابت آن عذرخواهی کرده بود، حاوی نتایجی منفی بود زیرا باعث افزایش حمله نویسندگان و روزنامه نگاران سعودی به مصر شد؛ ترکی الحمد، نویسنده سعودی در توئیتی از بحران اقتصاد مصر و کنترل برخی شرکت ها بر آن بدون رقابت با دیگران صحبت کرد. دقیقا همین توییت را خالد الدخیل نویسنده زد و گفت، مشکل مصر این است که "از سال ۱۹۵۲ سیاست های خود را تغییر نداده است." پس از آن نشأت الدیهی، روزنامه نگار مصری که با نزدیک بودن به حکومت قاهره شهرت دارد، پاسخ داد و خطاب به ترکی الحمد نوشت: "مصر به تو چه ربطی دارد".
با وجود این، این سردبیر مصری مقاله ای دیگر با عنوان «قاهره و ریاض... قلب تپنده جهان عرب» نوشت که در تاریخ پنجم فوریه در وبسایت این روزنامه منتشر شد. نویسنده در آن بارها به استحکام روابط مصر و جهان غرب پرداخت و مفصل درباره عربستان صحبت کرد و موضع ریاض در قبال مصر در جنگ ۱۹۷۳ و انقلاب ۲۰۱۳ مصر را یادآور شد.
آیا کمک مالی دلیل است؟
سالهاست که عربستان به مصر کمک مالی می کند و دو کشور همواره به این امر معترفند، ریاض همیشه حمایت خود را از قاهره اعلام کرده و مصر نیز بابت این حمایت مستمر قدردان بوده است.
این تصور شدت یافت که دلیل عدم حضور محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در اجلاس سران عربی پول است که اخیرا با هدف کمک به مصر به دلیل وضعیت اقتصادی آن در ابوظبی برگزار شد.
تحلیلگران معتقدند، در نحوه سرمایه گذاری عربستان سعودی در مصر بین این دو کشور اختلاف نظر وجود دارد. در این رابطه، وبسایت "المنصه" که در قاهره فعالیت می کند، مقاله ای را منتشر کرد که نویسنده آن می گوید عربستان خواهان سرمایه گذاری در مصر است اما در بخش خصوصی، در حالی که قاهره از ریاض می خواهد دارایی های دولت را خریداری کند تا از این طریق میلیاردها دلار (حدود ۱۰ میلیارد دلار) به خزانه قاهره تزریق شود. پس از تمدید سپرده پنج میلیارد دلاری ریاض که تا نوامبر سال جاری در بانک مرکزی باقی می ماند، توافق برای سرمایه گذاری این رقم صورت گرفت.
صحبت ها درباره وجود بحران دلاری میان ریاض و قاهره را محمد الجدعان، وزیر دارایی عربستان تایید کرد که در حاشیه مجمع اقتصادی داووس گفت، کشورش بدون پیش شرط به «متحدانش» کمک نخواهد کرد. وی افزود، ارائه کمک به کشورها آن هم بدون پیش شرط و بدون درخواست انجام اصلاحات از کشورهایی که به آنها کمک های بلاعوض می شود در حالی که مردم خود عربستان باید مالیات بپردازند، اشتباه است.
دوربین ها در جزایر تیران و صنافیر
موضوع جزایر تیران و صنافیر را نمی توان از بحران کنونی بین دو کشور جدا کرد. توافقنامه امضا شده بین ریاض و قاهره در آوریل ۲۰۱۶ مبنی بر واگذاری این دو جزیره توسط مصر با تصویب پارلمان به عربستان سعودی هم اجرایی نشده است. اگرچه این توافق به طور غیرمستقیم شامل سایر طرفها مانند آمریکا و اسرائیل میشود و آمریکا کمکهای مالی به مصر را به تعویق میاندازد، در حالی که رژیم صهیونیستی با قاهره در توافقنامه صلحی که پس از جنگ اکتبر ۱۹۷۳ انجام شد، درگیر است.
وبسایت اکسیوس درباره این توافق و تاخیر قاهره در تحویل این جزایر به عربستان نوشت و مدعی شد، قاهره پس از خروج نیروهای بین المللی از این دو جزیره خواهان نصب دوربین برای نظارت بر فعالیت های این دو جزیره شده است.
آیا بحران باقی خواهد ماند یا پایان خواهد یافت؟
این اولین بار نیست که قاهره و ریاض اختلاف پیدا می کنند، این دو درمورد بحران سوریه و یمن هم اختلاف نظر داشتند و مصر در جنگ یمن ریاض را همراهی نکرد. بنابراین هرچند که بحران میان دو کشور علنی شده و به دعواهای رسانه ای کشیده اما ریاض و قاهره روابط مستحکمی دارند و این بحران به زودی حل می شود زیرا کشورهای حاشیه خلیج فارس معمولاً دوست ندارند روابط آنها با مصر بد باشد.
در طول دههها، روابط نوسانات زیادی داشته است، اما خیلی زود عادی شده است، به خصوص که سپردههای کشورهای خلیج فارس نزد بانک مرکزی مصر حدود ۸۵ درصد از ذخایر دلاری مصر را تشکیل میدهند. مصر همچنین به دنبال جذب سرمایهگذاریهای سعودی به ارزش ۱۰ میلیارد دلار است که ریاض قول داده است به زودی آن را اجرایی کند، معاملاتی که تاکنون حدود ۱.۳ میلیارد دلار آن انجام شده است. از سوی دیگر، کشورهای حاشیه خلیج فارس در طول دهههای گذشته مشاهده کردهاند که مصر در سایه تهدیدات منطقهای و بینالمللی یک سوپاپ اطمینان واقعی برای منطقه خلیج فارس است.