به گزارش ایران اکونومیست، به منظور تامین مالی دانش‌بنیان‌ها و ایجاد بازار درست فناوری در کشور و ورود شرکتهای فعال دانش بنیان به بازار سرمایه امروز سه‌شنبه، مراسم انعقاد تفاهم نامه بین معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد. در این مراسم که با حضور روح الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهوری و دکتر مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادر در محل سازمان بورس برگزار شد، محورهای مهمی مانند همکاری در جهت هم افزایی توانمندی‌های طرفین برای تحقق اقتصاد دانش بنیان و اجرایی سازی قانون جهش تولید دانش بنیان در بازار سرمایه، امکان سنجی راه اندازی و توسعه بازار تخصصی برای پذیرش، درج و معاملات شرکتهای دانش‌بنیان، خلاق و فناوری در حوزه اقتصاد دیجیتال و نیز ارائه اطلاعات مربوط به شرکتهای دانش بنیان توسط معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری جهت محاسبه و انتشار شاخص در بازار سرمایه و نیز تعیین مشوق ها مورد توجه و تاکید طرفین در این تفاهم نامه قرار گرفت.
در ابتدای این مراسم روح الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور با ابراز خشنودی از حضور در جمع مؤثر مجموعه بورس به عنوان یک نهاد تاثیرگذار، جهت دهنده و ارزش آفرین، به تبیین حوزه دانش بنیان پرداخت و خاطر نشان کرد: متاسفانه از مفاهیم ارزشمند سوءاستفاده می‌شود، مشکل اینجاست که کسی بابت سوءاستفاده از واژه‌ها و تعاریف، توبیخ نمی‌شود و با این سوءاستفاده مفهوم واژگان تخریب می‌شود. بحث حمایت از ادبیات از همینجا ناشی می‌شود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور درباره یکی از این تعاریف ارائه شده اشتباه از مفهوم دانش بنیان در جامعه، گفت: از ابتدا به مردم اینگونه تفهیم شد که منظور از اقتصاد دانش بنیان، بازارهای فروش، خدمات سرویس های اینترنتی و مواردی از این قبیل است. در حالی که مفهوم تک یا دانش بنیان در دنیا بسیار با اهمیت تر از این نمونه‌ها و مصادیق است. سوال مهم در این رابطه آنست که آیا دانش بنیان نیاز به حمایت دارد یا اینکه نیاز به جذب و افتخارآفرینی در مجموعه‌های مالی؟
وی با طرح مثالی در رابطه با مقایسه دو شرکت که یکی در خودروسازی و دیگری در عرصه دانش بنیان فعال هستند، افزود: در حال حاضر قیمت روز یک خودروی دو تنی، مدل ۲۰۲۳ نزدیک به ۳۰ هزار دلار است. طبیعتا این کارخانه خودروسازی حداقل ۱۰ هکتار زمین و میلیاردها دلار زیر ساخت دارد. در نقطه مقابل آن، یک صنعتی در حوزه زیست فناوری در یک فضای هزار متر مربعی صد برابر کوچکتر از کارخانه خودروسازی، چهار دانه ویال ۵ گرمی تولید می‌کند و هر کدام را با قیمت ۷ هزار دلار عرضه می‌کند. این در حالی است که عرضه این ۳۰ گرم ماده، ۳۰ هزار دلار می‌شود و ارزش اقتصادی ایجاد می‌کند. در نقطه مقابل، دو تن ماده نیز ۳۰ هزار دلار می‌شود با وزن صد هزار برابر بیشتر. مجموعه دانش بنیان با یک صدم فضا نسبت به مجموعه صنعتی فعال می‌شود؛ در حالی که زیر ساخت یکی میلیون دلاری و دیگری میلیارد دلاری است. ولی در بازار سرمایه دنیا ارزش هر دو شرکت با هم برابر است.
دهقانی فیروزآبادی در ادامه با اشاره به اینکه وقتی واژه دانش بنیان را به کار می بریم باید منظور صنعتی باشد که چنین ارزش افزوده بالایی را ایجاد می کند تا راحت‌تر، ریسک و مخاطرات آن را مدیریت کنیم، اظهار کرد: وقتی سود سالیانه مجموعه‌ای دانش بنیان، بالغ بر هزار درصد باشد، به راحتی در یک بخش خوب، فرصت های سرمایه گذاری، در اختیار آن قرار می گیرد و این رویکردی عادلانه است؛ تا اینکه فرصت های خوب فقط در اختیار صنعتی باشد که تنها سود ۵۰ درصدی برای ما دارد.
وی افزود: لذا اگر ملاک تعریف دانش بنیانی فقط در ورودی و فرآیند آن خلاصه نشود و خروجی نیز به عنوان ملاک مهمی در تعریف دانش بنیانی باشد و در سنجش شرکتها ورودی، فرآیند و خروجی به طور توأمان مدنظر قرار گیرد و شرکت ها بر مبنای خروجی سنجیده شوند، طبیعتا ریسک‌های فعلی بسیار کاهش می یابد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور با تاکید بر اینکه باید ادبیات حمایتی را از شرکتهای دانش‌بنیان حذف کنیم، اعلام کرد: حمایت برای کمک از ضعیف معنا می‌یابد و در دیدگاه عمومی نیز همین تعریف را دارد. بنابراین به طور جدی به دنبال این هستیم که شرکتی که می‌تواند چنین سودآوری داشته باشد باید به بازار سرمایه وارد شود و این اتفاق حتما رقم می‌خورد. البته از یکسو باید مراقب باشیم به چه کسی دانش بنیان می گوییم؛ از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که دانش بنیان واقعی سرمایه، زیر ساخت و درآمد را به جای اینکه فردی استفاده کند، در بازار عرضه کند.
وی مشکل فعلی با دانش بنیان‌های واقعی را در سرمایه‌های کم این شرکتها نسبت به سودهایی که می‌برند عنوان کرد و گفت: این شرکتها اتفاقا با سختی وارد بازار سرمایه می شوند. زیرا وقتی می توانند از محل سود خود به راحتی توسعه یابند، دلیلی برای اینکه مشارکت کنند، نمی یابند. یکی از مشکلات جدی این است که شرکت دانش بنیان واقعی با سود سرشار، حاضر به مشارکت نیست، چه برسد به ورود به بازار سرمایه. از طرفی نیز به این باور داریم که سرمایه ها و نقدینگی که در اختیار مردم است، اگر درست به سمت هدف مناسب هدایت شود، همانقدر که می تواند در بعدی برای بازار آسیب زا باشد، از منظر سرمایه گذاری و هدایت به سمت تولید و اقتصاد دانش بنیان می تواند آفریننده و خلاق باشد.
دهقانی فیروزآبادی با اشاره به اینکه دارایی‌های شرکتهای تکنولوژی بزرگ در دنیا، ساختمان، بتن، فولاد و زیرساخت نیست، بلکه اختراعاتشان و نظام مالکیت فکری آنها است، تاکید کرد: یکی از بحث های جدی که در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در حال پیگیری آن هستیم و حتی در اینجا و نیز در دستگاه‌های اجرایی باید پیگیری شود، این است که سنگ بنای بازار دانش‌بنیان‌ها باید اصلاح شود. اگر آن سنگ بنا درست نشود، تلاش‌های ما برای اصلاح روند فعلی بی‌نتیجه می‌ماند.
وی یکی از برنامه های جدی دیگر را توجه کردن به امر مالکیت فکری واقعی عنوان و اظهار کرد: همان‌طور که در حال حاضر اشخاصی به عنوان مخترع در کشور به دنبال امتیاز آن اختراع هستند تا بگویند ما نخبه و صاحب چندین اختراع هستیم و آن را ثبت می‌کنند، اشخاص دیگری نیز یافت می شوند که اختراعی دارند؛ اما با آگاهی از ایجاد ثروت از تولید آن، آن را در اختیار قرار نمی دهند و جایی نیز اظهارش نمی‌کنند، زیرا در کشورمان به مالکیت فکری اعتباری داده نمی شود. با این توجه جدی به امر مالکیت فکری شاهد اصلاح تمام تجربه‌های نادرست گذشته، اصلاح ضعف ها و قوت بخشیدن به نقاط روشن و برتر خواهیم بود و این روند کمک می‌کند تا بحث بازار فناوری در کشور به درستی شکل بگیرد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تاکید کرد: البته این بازار شکل نخواهد گرفت، مگر اینکه این سه مؤلفه اصلاح شود؛ در ابتدا تعریف جدی و دوباره از مالکیت فکری در کشور انجام شود، دوم اینکه برای مردم فرهنگ‌سازی شود که وقتی از دانش بنیان و فناوری صحبت می‌کنیم از موجودی صرفا بخشی و نهادی که تنها متعلق به دانشگاهیان و دانشمندان است، صحبت نمی‌کنیم، سوم زیر ساخت های این بازار را در بازار سرمایه ایجاد کنیم.
شرکتهای دانش بنیان باید سهم عمده در بازار سرمایه داشته باشند
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در این برنامه اظهار کرد: به شخصه با لفظ حمایت از شرکت های دانش بنیان، موافق نیستم. تلاش ما این است که این شرکت ها بتوانند سهم عمده ای در بازار سرمایه داشته باشند.
وی افزود: هنوز نگاهی سنتی نسبت به این شرکتها وجود دارد و آن اینکه زیست و حیات شرکتها را باید مدیریت کنیم. از سوی دیگر بحث پذیرش شرکت ها و تامین مالی آنها نیز به یک مسئله بغرنج تبدیل شده است. باید با تغییر ضوابط، رویه جاری را هم در پژوهش و هم تامین مالی اصلاح کنیم که با استفاده از آن شرکت ها بتوانند اوراق منتشر کنند. امیدواریم بتوانیم سهم قابل توجهی از بازار را به شرکت های دانش بنیان اختصاص دهیم.
به نقل از معاونت علمی ریاست‌جمهوری، در پایان این مراسم تفاهم‌نامه ای به منظور تسهیل کسب و کارهای دانش بنیان برای ورود شرکتهای دانش بنیان به بازار سرمایه میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و سازمان بورس و اوراق بهادار به امضا رسید.
