آیت‌الله حسن کمالی - استاد درس خارج فقه- در گفت‌وگو با ایران اکونومیست در مورد نقش امام جواد(ع) به عنوان جوان‌ترین امام شیعیان و توصیه‌های ایشان به جوانان گفت: امام جواد(ع) در حدیثی معیارهای یک مؤمن جوان را در سه خصلت بیان کردند. ابتدا یک جوان باید توفیق به خدا داشته باشد. امام جواد (ع) در همین مسیر توفیق به خداوند؛ این موهبت الهی را کسب کرد و آن هم کسب مقام امامت در سنین جوانی بود. موضوع دوم از منظر امام جواد (ع) به عنوان یک خصلت جوان شیعه این است که یک انسان باید در درون خود یک واعظ بوده یا همان از نفس لوامه خود که دعوت انسان به خوبی است، استفاده کند.
وی ادامه داد: از منظر امام جواد(ع) سومین خصلت یک انسان، پذیرفتن نصیحت از سوی دیگران است. در واقع یک انسان باید هم نصیحت‌پذیر بوده و هم در زمان‌های متناسب بتواند دیگران را نصیحت کند. امام جواد(ع) خود به عنوان یک انسان حکیم شناخته شده بود و دوستان و اطرافیان خود به ویژه جوانان بارها در بزنگاه‌های متناسب نصیحت کردند. ایشان در برخی نامه‌های خود به جوانان اعلام داشتند که انسان باید پذیرای عقل و منطق باشد. جوانگرایی و جذب جوانان از ویژگی‌های بارز امام جواد (ع) بود. امام در یکی دیگر از توصیه‌های‌شان به جوانان هم فرمودند اظهار کردن موضوعی قبل از اینکه محکم و متقن باشد، مانع فروپاشی می‌شود؛ بر این اساس و بیانات می‌توان گفت امام جواد (ع) در مسیر جوانی به عنوان یک متفکر راه‌گشای بسیاری از جوانان بود.
وی افزود: امام جواد (ع) می‌فرمایند یکی از نکاتی را که باید تمامی انسان‌ها به ویژه جوانان به آن اهتمام داشته باشند، موضوع توبه می‌دانند. از منظر امام هر کسی توبه خود را به تاخیر بیندازد در واقع خود را فریب داده است. در مقابل امام تاکید دارند که جوانان شکرگزاری فراوان به درگاه خداوند متعال را هیچگاه فراموش نکنند زیرا این امر باعث رشد و فزونی نعمت برای هر شخصی خواهد بود.
این استاد خارج فقه خاطرنشان کرد: امام جواد (ع) دوران بسیار پرتلاطم از جهت سم‌پاشی‌های زیادی که معتصم عباسی در یک سیطره جغرافیایی بزرگ ایجاد کرده بود، قرار داشت اما امام با درایت تمام آنچه را که به عنوان نقشه دشمن بود از بین برد و در واقع جایگاه امامت را استمرار داد.
آیت‌الله کمالی بیان کرد: یکی از القاب امام رضا(ع) غریب‌الغربا است اما این لقب صرفا به معنای دوری وی از خانه و کاشانه نیست بلکه به خاطر تهمت‌ها و دروغ‌هایی بود که به ویژه نزدیکان به ایشان نسبت می‌دادند. این اتفاق در خصوص امام جواد(ع) هم صدق می‌کرد اما با تولد امام در چنین روزی جهان امامت روشن و نقشه‌های توطئه‌گران از بین رفت. این امام همام نیز مسیر امامت را به خوبی باز کرد.
وی اظهار کرد: این موضوع یعنی غریب بودن بیشتر در مواجهه با قوم یا افراد جاهل استفاده می‌شود. امام حسین(ع) و امام رضا (ع) هر دو لقب غریب بودن را یدک می‌کشند زیرا با قومی جاهل مواجه شدند، از این رو یکی از مواردی که جوانان باید به آن توجه کنند، دوری جستن از افراد جاهلی است که ممکن است فکر و اندیشه آنها را منحرف کند.
این استاد اخلاق تاکید کرد: امام جواد(ع) چهار چیز را به عنوان شاخص برای یک جوان مطرح کردند. اول؛ سلامتی به عنوان یک اساس برای پویا بودن یک جوان است. دوم؛ بی‌نیازی یک جوان از جامعه است، یعنی هر جوانی باید دارای شغل و مهارتی باشد. موضوع سوم؛ علم داشتن است که خود باعث بالندگی و رشد یک جوان در عرصه‌های مختلف خواهد شد و در نهایت آخرین شاخص از منظر امام جواد(ع) کسب توفیقات مختلف توسط یک جوان است. امام تمامی از تمام این ویژگی‌ها به عنوان یکی از جوان‌ترین امامان شیعه برخوردار بودند.
آیت‌الله کمالی ابراز کرد: امام جواد(ع) در بیانی به جوانان توصیه می‌کند کسی که به ظلم آگاه باشد و فریادرس نبوده و حتی به ظالم کمک کند یا حتی به ظلم تن بدهد، او نیز ذلیل خواهد بود؛ از این رو مبارزه با ظالمان یکی از اصولی است که امام جواد نیز بر این موضوع بسیار تاکید دارد.
وی در پایان گفت: امام جواد(ع) در حدیثی، محبت جوان، انصاف، معاشرت، همیاری و مواسات در سختی‌ها به عنوان مولفه‌های یک جوان نیز معرفی می‌کند.
