به گزارش ایران اکونومیست به نقل از سی ان ان، این حمله یکی از مرگبارترین حملات در این کشور در سالهای اخیر بود و یکی از تحلیلگران آن را "بحران امنیت ملی" توصیف کرد.
نصارالله خان، یکی از مقامات پلیس که از انفجار جان سالم به در برده، گفت که قبل از محاصره شدن درتودهای از غبار سیاه، "یک انفجار بزرگ از شعلههای آتش" را دیده است. خان گفت که پایش در انفجار شکست و سه ساعت در زیر آوار مانده بود. او گفت: "سقف فرو ریخت... فضای بین سقف و دیوار جایی است که من توانستم زنده بمانم."
عکسها و فیلمها نشان میدهند که دیوارهای مسجد فرو ریخته و شیشهها تخریب شدهاند.
انفجار روز دوشنبه آخرین نشانه از وخامت اوضاع امنیتی در پیشاور، مرکز استان ناآرام خیبر پختونخوا که هم مرز با افغانستان است و محل حملات مکرر طالبان پاکستانی موسوم به تحریک طالبان (TTP) است. سال گذشته، شکست آتش بس متزلزل یک ساله بین تحریک طالبان پاکستان و دولت پاکستان نه تنها به تشدید خشونت ها در آن کشور بلکه به طور بالقوه افزایش تنش های فرامرزی بین دولت های افغانستان و پاکستان را تهدید کرد.
در ابتدا روز دوشنبه، سربکاف مهمند و عمر مکرم خراسانی، مقامات تحریک طالبان پاکستان ادعا کرده بودند که این انفجار "انتقام" کشته شدن خالد خراسانی، از اعضای تحریک طالبان پاکستان در سال گذشته بوده است. اما سخنگوی اصلی تحریک طالبان پاکستان بعداً دست داشتن این گروه در این حمله را تکذیب کرد.
محمد خراسانی، سخنگوی تحریک طالبان پاکستان اواخر روز دوشنبه در بیانیهای گفت: «در رابطه با حادثه پیشاور، لازم میدانیم که توضیح دهیم که تحریک طالبان پاکستان هیچ ارتباطی با این رویداد ندارد. بر اساس قوانین و قانون اساسی ما، هرگونه اقدام در مساجد، مدارس، مجالس ترحیم و سایر اماکن متبرکه جرم است.
مقامات پاکستان می گویند تحقیقات در حال انجام است و هیچ یک از این دو ادعا را تایید نکردهاند.
شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان با بیان اینکه کشتار وحشیانه مسلمانان در حال سجده در برابر خداوند مغایر با آموزههای قرآن است، گفت: هدف قرار دادن خانه خدا دلیل بر این است که مهاجمان هیچ ربطی به اسلام ندارند.
گروههای حقوق بشر این حمله مرگبار را محکوم کردهاند، کمیسیون حقوق بشر پاکستان روز دوشنبه در بیانیهای اعلام کرد که اگر دولت به هشدارهای قبلی جامعه مدنی در مورد گروههای افراطی در این استان توجه میکرد، میشد از این حمله جلوگیری کرد.
در این بیانیه آمده است: پرسنل مجری قانون که مجهز نیستند همچنان در حوادثی که به قیمت جان غیرنظامیان و پلیس تمام شد، هدف قرار می گیرند. ما از دولت می خواهیم که هم اکنون اقدام کند.
مدیحه افضل، یکی از همکاران سیاست خارجی در موسسه بروکینگز در واشنگتن، گفت که تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱ در افغانستان، تحریک طالبان پاکستان و سایر گروه های تروریستی را "جسور" کرده است. او گفت: «تی تی تی پی توسط یک دولت پاکستانی که در چند سال گذشته پاسخی متزلزل و نامطمئن به این گروه داشته است، جسارت یافته است.
او افزود که مذاکرات با شبهنظامیان "مکرراً شکست خورده است زیرا این گروه ها از نظر وجودی مخالف دولت و قانون اساسی پاکستان هستند." این یک بار دیگر یک بحران امنیت ملی برای پاکستان است. راه حل باید یک عملیات نظامی هماهنگ (علیه تحریک طالبان پاکستان) باشد. اما این موضوع اکنون با این واقعیت پیچیده شده است که تحریک طالبان پاکستان میتواند از مرز به افغانستان تحت کنترل طالبان عبور کند.
این حمله همچنین در زمان شکننده ای برای پاکستان رخ می دهد که با بحران هزینههای زندگی دست و پنجه نرم می کند زیرا کمبود مواد غذایی و سوخت در کشور ۲۲۰ میلیون نفری بیداد می کند.