به گزارش ایران اکونومیست، رضا حیدری ـ سرپرست هیأت باستان‌شناسی محوطه ۱۴ سد چم‌شیر ـ، درباره نتیجه کاوش نجات‌بخشی که تا پیش از آبگیری این سد انجام شده است، گفت: محوطه شماره ۱۴ در فاصله ۴ کیلومتری سد چم‌شیر، در بررسی‌های باستان‌شناختی در سال ۱۳۹۵ مورد شناسایی قرار گرفت و در نهایت، به عنوان یکی از ۳۰ محوطه شاخص منطقه چم‌شیر در استان کهگیلویه و بویراحمد انتخاب شد.
او ادامه داد: با توجه به احداث سد در منطقه و آبگیری آن، با هدف خواناسازی فضای معماری و مطالعه یافته‌های فرهنگی این محوطه، با مجوز پژوهشکده باستان‌شناسی برنامه کاوش نجات‌بخشی محوطه ۱۴ آغاز و بعد از بررسی سطحی محوطه، ۴ ترانشه باستان‌شناسی به ابعاد ۷×۱۵، ۹×۱۵ و ۹×۱۰ و ۷×۱۱ ایجاد شد تا تمام فضای معماری محوطه را پوشش دهد.
این باستان‌شناس با بیان این‌که محوطه شماره ۱۴ دارای سازه‌های معماری سنگی با پلان راست‌گوشه است و با توجه به نوع معماری و کیفیت ساخت، مربوط به استقراری فصلی و مرتبط با اقوام کوچ‌رو بوده است، افزود: مصالح به‌کاررفته در ساخت فضاها، شامل لاشه‌سنگ و قلوه‌سنگ همراه با ملاتِ گِل است.
او ادامه داد: به دلیل شیب محوطه و به‌منظور تسطیح آن، فرایند کف‌سازی پس از ایجاد فضای معماری و با توجه به نیازها صورت گرفته و با توجه به پلان به‌دست‌آمده به نظر می‌رسد که این محوطه دارای حیاطی مرکزی و اتاق‌هایی در اطراف آن است که سنگ‌های دیوار به مرور زمان به درون و بیرون فضاها سقوط کرده و توده‌هایی از آوار را تشکیل داده‌اند.
سرپرست هیأت باستان‌شناسی محوطه ۱۴ چم‌شیر افزود: از طرفی شواهدی از وجود آوار سقف در فضاهای معماری مشاهده نشده و برآوردهای اولیه حجم آوار قلوه‌سنگی نشان می‌دهد ارتفاع دیوارها در این محوطه کمتر از ۱۰۰ سانتیمتر بوده است و به احتمال، این سازه‌ها دارای سقف‌هایی سبک از جنس چوب یا چادر بوده باشند.
روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با استناد به اظهارات این باستان‌شناس، از جمله یافته‌های این محوطه را قطعات سفال‌های شکسته، بخشی از یک گوشواره مفرغی شکسته، یک سپیدمهره، شیشه، نخ و قطعات فلزی(جنس آهن) اعلام کرد.
حیدری اضافه کرد: از دیگر یافته‌های این کاوش، قطعات چوب و زغالی است که به عنوان نمونه‌های آزمایشگاهی، برای مطالعات و پژوهش‌های آتی برداشت شده است.
سرپرست هیأت باستان‌شناسی محوطه ۱۴ چم‌شیر همچنین گفت: از دیگر نکات قابل توجه در فضاهای معماری این محوطه، وجود سازه‌های حرارتی است که در برخی بخش‌ها ثبت و مستند شده‌اند و نشان از به‌کارگیری آتش به‌منظور امور روزانه و گرم کردن فضای داخلی است.
باستان‌شناسان در حوضه آبگیر سد چم‌ِشیر حدود ۱۴۰ محوطه را شناسایی کرده‌اند که در بررسی‌های اولیه فرضیه وجود آثاری با قدمت بیش از ۱۶ تا ۱۰ هزار سال از دوره‌های فراپارینه سنگی و همچنین دوره‌های نوسنگی، عیلام میانه و اسلامی را مطرح کردند ودر کاوش‌های پسین، به استقرار فصلی زمستانی، تفرج‌گاه یا دسکره ساسانی دست یافتند. در سال ۱۳۹۵ از میان ۱۴۰ محوطه شناسایی شده، حدود ۳۰ محوطه‌ای برای کاوش نجات‌بخشی مشخص شد که باستان‌شناسان براساس آخرین یافته‌ها اعلام کرده‌اند در بیشتر این محوطه‌ها بقایایی از دوره اسلامی و جوامع کوچ‌رو یافته‌اند و برخی از فرضیه‌های باستان‌شناسی اولیه را رد کرده‌اند. با این وجود، به تازگی گزارش‌های باستان‌شناسان از محوطه ۱۱۳، کشف آثار دوره عیلامی را تایید کرده است. کاوش باستان‌شناسان در این محوطه ادامه دارد.
بنا به گفته باستان‌شناسان با آبگیری سد چم‌شیر، تمام محوطه‌های کاوش‌شده زیر آب خواهد رفت. مدیر پروژه و ناظر کاوش‌های نجات‌بخشی سد و نیروگاه «چم‌شیر» پیش‌تر از شناسایی ۱۴۰ اثر تاریخی از محوطه‌های کاوش شده در روزهای اخیر خبر داده و گفته که تمام آن‌ها به اداره کل میراث فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد تحویل داده شده است.
