یک مطالعه جدید توسط محققان دانشگاه بریتیش کلمبیا و دانشگاه ویکتوریا نشان داده است که سطوح معمول آلودگی هوا میتواند عملکرد مغز انسان را تنها در عرض چند ساعت مختل کند.
این یافتهها که در مجله سلامت محیطی منتشر شده است، نشان میدهد که تنها دو ساعت قرار گرفتن در معرض اگزوز دیزل باعث کاهش اتصال عملکردی مغز میشود؛ معیاری از چگونگی این مطالعه اولین شواهد را در انسان، از یک آزمایش کنترلشده از تغییر مغز ارائه میکند.
دکتر کریس کارلستن، نویسنده ارشد این مطالعه، پروفسور و رئیس پزشکی تنفسی و کرسی تحقیقاتی کانادا در بیماریهای ریوی شغلی و محیطی در UBC در این باره گفت: برای چندین دهه، دانشمندان فکر میکردند که مغز ممکن است از اثرات مضر آلودگی هوا محافظت شود. این مطالعه که اولین مطالعه در نوع خود در جهان است، شواهد جدیدی از ارتباط بین آلودگی هوا و شناخت را ارائه میکند.
برای این مطالعه، محققان به طور خلاصه ۲۵ فرد بالغ سالم را در معرض اگزوز دیزل و هوای فیلتر شده در زمانهای مختلف در یک محیط آزمایشگاهی قرار دادند. فعالیت مغز قبل و بعد از هر بار قرار گرفتن در معرض آلودگی، با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI) اندازهگیری شد.
محققان تغییرات شبکه حالت پیشفرض مغز (DMN) را تجزیه و تحلیل کردند، مجموعهای از مناطق مغزی به هم پیوسته که نقش مهمی در حافظه و فکر درونی بازی میکنند. fMRI نشان داد شرکتکنندگان پس از قرار گرفتن در معرض اگزوز دیزل، اتصال عملکردی را در مناطق گستردهای از DMN در مقایسه با هوای فیلتر شده کاهش دادند.
دکتر جودی گاوریلوک، استاد روانشناسی در دانشگاه ویکتوریا و دانشگاه ویکتوریا گفت: ما میدانیم که اتصال عملکردی تغییر یافته در DMN با کاهش عملکرد شناختی و علائم افسردگی مرتبط است، بنابراین مشاهده آلودگی ترافیک که همین شبکهها را قطع میکند، نگران کننده است.
برای محافظت از خود کاری کنید
قابل ذکر است، تغییرات در مغز موقتی بود و اتصال شرکت کنندگان پس از قرار گرفتن در معرض به حالت عادی بازگشت. دکتر کارلستن حدس میزند که اثرات میتواند بسته به ساعات در معرض هوای آلوده قرارگرفتن کم یا زیاد باشد.
وی گفت: افراد باید مراقب هوایی که تنفس میکنند، باشند و اقدامات لازم را برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض آلایندههای احتمالی مضر هوا مانند اگزوز خودروها انجام دهند.
دکتر کارلستن گفت: هنگام ترافیک و قرار گرفتن در یک خیابان شلوغ، مهم است که اطمینان حاصل کنید فیلتر هوای خودروی شما به خوبی کار میکند و اگر در خیابانی شلوغ پیادهروی و یا دوچرخهسواری میکنید، به مسیری کمتر شلوغ تغییر مسیر دهید.
در حالی که مطالعه فعلی تنها به تاثیرات شناختی آلودگی ناشی از ترافیک پرداخته است، دکتر کارلستن گفت: سایر محصولات احتراق نیز احتمالا نگران کننده هستند. آلودگی هوا اکنون به عنوان بزرگترین تهدید زیست محیطی برای سلامت انسان شناخته شده است و ما به طور فزایندهای شاهد تاثیرات آن در تمام سیستمهای اصلی اندام هستیم. من انتظار دارم که ما شاهد تاثیرات مشابهی بر روی مغز از قرار گرفتن در معرض سایر آلایندههای هوا مانند دود آتش سوزی جنگل باشیم.