به گزارش ایران اکونومیست، استاندارد سموم و کود و نحوه استفاده از آنها یکی از محل‌های مناقشه در بخش کشاورزی است. استدلالی که برای سموم انباشت شده در محصولات کشاورزی وجود دارد مصرف کم و اثر پایین آنها در بدن انسان است. اینگونه استدلال‌ها همچون دلایلی است که بارها در سایر حوزه‌ها از زبان مسئولان و مدیران مربوطه عنوان می‌شود. به عنوان مثال بعضی فعالان حوزه خودرو معتقدند تردد خودروهای از رده خارج در روستاها و شهرهای کوچک که مشکل آلودگی هوا ندارند، نمی‌تواند مشکل ساز باشد.
دست اندرکاران عموماً به جای حل موضوع عادت کرده اند آن را در بخشی دیگر پنهان کنند. سیدمجتبی خیام نکویی، رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) درباره کیفیت آفت کش‌های مصرفی در کشور به مهر گفت: راهبرد کلان کشور این است که مخاطرات ناشی از استفاده از سموم را به حداقل برسانیم. یکی از اقدامات در حوزه سموم وارداتی و داخلی این است که خطرات حداقلی باشد. اقدام دیگر آموزش نحوه استفاده مناسب از این کودها و سموم از سوی کشاورزان و بهره وران است. به عنوان مثال باید پاشش به شکل نانویی انجام شود که میزان مصرف به حداقل برسد؛ البته این به این مفهوم نیست که ما به سمتی حرکت نکنیم که بدون سموم محصولات کشاورزی را تولید کنیم.
وی افزود: امسال موفق به کشت نوعی برنج شدیم که در طول روند کشت تا برداشت آن از هیچ سمی استفاده نشد. با بهره گیری از مدیریت تلفیقی و بیولوژیک این موفقیت برای کشور به دست آمد.
خیام نکویی با بیان اینکه این روش هزینه تولید را افزایش می‌دهد، یادآور شد: قیمت محصول باید نرخی باشد که مردم هم توان خرید داشته باشند.
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با تاکید بر اینکه سیاست راهبردی کلان کشور به حداقل رساندن مصرف سموم است، گفت: امروز جهان به سوی کشت محصولات بدون بهره گیری از آفت کش‌ها حرکت کرده است.
او گفت: حمایت دانشی، پژوهشی و آموزشی از تولیدات محصولات سالم ضروری است و این دانش با ایجاد پایلوت باید به بخش خصوصی منتقل شود تا بتوانیم با ابزار آموزشی وسعت تولید محصولات سالم را در کشور گسترش دهیم.
خیام نکویی اظهار کرد: کشاورزان به دلیل ناآشنایی، ترجیح می‌دهند از سموم با آمار زیاد استفاده کنند؛ بنابراین آموزش برای مصرف کننده و تولیدکننده هر دو ضروری است.
انقلاب بهره وری و پایداری تولید
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به این که ضریب خودکفایی کشور در حال حاضر ۸۰ درصد است و در افق ۱۴۳۰ با جمعیت ۱۰۳ میلیون نفر به ۱۸۰ میلیون تن تولید غذا نیاز داریم، گفت: ۵۱ سال از بحث الگوی کشت در کشور می‌گذرد اما عملیاتی نشد. در دولت سیزدهم موضوع در سازمان تحقیقات تدوین شد و در شورای عالی آب به ریاست رئیس‌جمهور تصویب شد.
وی ادامه داد: غذا باید برای مردم ارزان شود که از طریق فناوری و بهره‌وری قابل تحقق است، اگر الگوی کشت به درستی در استان‌ها اجرا شود سالانه ۲.۲ میلیون دلار صرفه‌جویی خواهد شد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در پایان خاطرنشان کرد: الگوی کشت دو بال دارد که شامل انقلاب بهره‌وری و پایداری تولید است. انقلاب بهره‌وری نیازمند دانش و فناوری است که از طریق آموزش و ترویج منجر به کاهش خلأ عملکرد می‌شود. پایداری تولید نیازمند ایجاد مطلوبیت از طریق منابع مالی است که منجر به تقویت مزیت‌های نسبی و اقتصادی محصولات منتخب خواهد شد.
سخن پایانی
اصلاح روش‌ها و اجرای الگوی کشت سبب می‌شود تا بهره وری در بخش کشاورزی افزایش یابد و توسعه پایدار در این حوزه محقق شود. آنچه مسلم است مدیریت درست و نظارت بر اجرای برنامه‌ها نقشه راه در اختیار بهره وران و کشاورزان قرار می‌دهد. این در حالی است که امروز بخش زیادی از زارعان با توجه به تجربه خود و برآورد شخصی مبادرت به کشت و برداشت محصولات می‌کنند. اطلاعات پایین کشاورزان نسبت به عملکرد کودها و سموم و نحوه استفاده آنها موجب شده تا امروز با پدیده انباشت سم در محصولات کشاورزی رو به رو باشیم.
