به گزارش ایران اکونومیست، افزایش نرخ دلار و نوسان قیمت ارز در اقتصاد ایران به یک چالش جدی تبدیل شده است و همین مساله سبب رشد تورم و حرکت نقدینگی به سمت بازارهای مختلف جهت مقابله با کاهش ارزش دارایی ریالی شده است.
وابستگی اقتصاد ایران به دلار سال‌‌هاست که منجر به نوسانات شدید اقتصادی با تغییر نرخ آن شده و همچنین تأثیر تحریم‌‌های آمریکا بر اقتصاد کشور را بیش از پیش افزایش داده است؛ با توجه به اینکه بیشتر مبادلات ارزی کشور با دلار انجام می‌شود، کشور در زمان ایجاد بحران های ارزی و یا نوسانات شدید ارز با مشکلات جدی مواجه می‌شود.
* دلاریزه شدن اقتصاد تبعات سنگینی برای کشور داشته و دارد
بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند یکی از دلایل ایجاد بحران در اقتصاد کشور به مساله وابستگی به دلار بوده و اصطلاحا دلاریزه شدن اقتصاد تبعات سنگینی برای کشور داشته و دارد؛ در این میان می توان گفت حذف دلار از نظام بانکی و تجاری کشور مهم ترین گام در دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی است.
در همین زمینه مقام معظم رهبری در سال 95 می فرمایند: «اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات داده‌اند و برای آنها الگو خواهند شد» (۹۵/۶/۲۸)
* چرا دلار باید از اقتصاد کشور حذف شود؟
نرخ دلار بر اقتصاد ایران چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی به شدت تاثیر گذار بوده است. آسیب شناسی بحران‌های اقتصادی و ارزی پیش آمده در کشور نشان می دهد، دلار یکی از عوامل اصلی ایجاد یا تشدید این بحران ها بوده است.
مردم نیز از تصمیم‌گیران کشور انتظار دارند با از بین بردن نوسان نرخ ارز ثبات را در اقتصاد کشور ایجاد کنند. در این زمینه کارشناسان اقتصاد ایران معتقدند برای رسیدن به کاهش اثر دلار بر اقتصاد ایران نیازمند اصلاحات در زمینه های مختلف در اقتصاد کشور هستیم.
این تغییرات باید در وهله اول تقاضای دلار در کشور را به سمت سایر ارزها منتقل کند. در سال ۸۴ دولت وقت تلاش کرد یورو را جایگزین دلار در اقتصاد کشور و مبادلات خارجی کند. این مساله سبب تغییر در ترکیب دارایی‌های ارزی بانک مرکزی شد. اما با گذشت زمان این مساله بازهم به سمت دلار بازگشت.
* مزیت های حذف دلار از اقتصاد کشور
حذف دلار از مبادلات تجاری کشور می‌تواند به بی نیازشدن ایران از مجوزهای آمریکا در تبادلات اقتصادی جهانی، کم اثر و بی اثر شدن تحریم های مالی، از بین رفتن اهرم فشار بر ایران در معادلات سیاسی، انتقال منابع حاصل از فروش نفت به داخل کشور، افزایش قدرت چانه زنی ایران در تعاملات بین المللی و امکان مدیریت بهتر نرخ ارز کمک کند.
فاطمی امین، وزیر صمت در همین زمینه گفته است: «در کشور مشکل فنی و فناوری نداریم و هیچ کس نمی تواند ادعا کند که نمی تواند کار را از پیش ببرد و به جد، دنبال حذف قیمت دلاری هستیم».
* اقدامات دولت سیزدهم برای حذف دلار از مبادلات ارزی
دولت سیزدهم در زمینه حذف دلار از اقتصاد کشور و مبدلات ارزی به سمت پیمان های دو یاچندجانبه با سایر کشورها رفته است.
عضویت در سازمان همکاری شانگهای، پیمان پولی روبل- ریال با کشور روسیه و سایر پیمان‌های پولی غیررسمی مانند یوآن- ریال با کشور چین، که در دولت سیزدهم اجرایی شده است، می تواند بخش عمده ای از بحران‌های اقتصادی کشور در زمینه ارز را حل کند.
* حذف دلاز از مبادلات تجریه تاریخی دارد؟
حذف دلار از مبادلات تجاری موضوع جدیدی نیست؛ اما اخیرا این تصمیم در برخی از کشورها شدت گرفته است. دلیل این امر نیز بیش از همه اقتصاد ورشکسته آمریکا و بی اعتمادی سایر کشورها به این کشور است.
بدهی آمریکا به بیش از 31 تریلیون دلار رسیده است و چین و ژاپن به بزرگترین طلبکاران این کشور تبدیل شده اند. در این میان با توجه به دلایلی که گفته شد برخی کشورها اقدام به حذف دلار از مبادلات تجاری خود کرده اند که می توان در بین آنها به کشورهای چین، روسیه، هند و ترکیه اشاره کرد.
روسیه و چین معاملات با روبل روسیه و یوآن چین را در جهت اجرای موافقت نامه دوجانبه آغاز کردند و مبادلات تجارتی این دو کشور در سال 2019 به ۸۰ میلیارد دلار رسیده بود. به گفته پوتین این رقم طی سال‌های آینده از ۱۰۰ میلیارد دلار فراتر می‌رود. روسیه نه تنها دلار را در مبادلاتش با چین حذف کرده است بلکه در مبادلات تجاری خود با ایران، ترکیه، اتحادیه اروپا و هند نیز از ارز ملی استفاده می کند.
* راهکار حذف دلار از اقتصاد ایران
عبدالمجید شیخی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه، در گفت و‌گو با ایران اکونومیست، درباره حذف دلار از مبادلات تجاری کشور می‌گوید: اگر حذف دلار از اقتصاد کشور از همان ابتدای انقلاب دنبال می‌شد، اکنون برای دور‌زدن تحریم‌‌ها مقابل دلار و یورو متوقف نمی شدیم و مجبور به پرداخت هزینه برای انجام مبادلات با جهان نبودیم.
وی با بیان اینکه اصولاً منشأ و مادر تحریم‌‌ها، تحریم انتقال دلار بوده است، ادامه داد: اگر تحریم دلار، یورو و بانک مرکزی نبود، تحریم‌‌های دیگر مضحکه‌ای بیش نبود و در صورت حل این مساله، می توانیم تحریم ها را خنثی کنیم.
این کارشناس اقتصادی درخصوص راهکارهای حذف دلار از اقتصاد کشور تاکید کرد: راهکار آن است که با کشورهای طرف مبادله قراردادهای پولی دو جانبه یا چند جانبه ببندد. همچنین در پیمان های منطقه‌ای مانند اکو، اتحادیه پایاپای آسیا، سازمان همکاری‌‌های اسلامی و اوراسیا و شانگهای فعال شویم.
شیخی با بیان اینکه ترکیه در دولت قبل بارها پیشنهاد تجارت بین دو کشور با پول ریال و لیر را داد، اما توجهی به آن نشد، تصریح کرد: اگر بتوانیم با قراردادهای پولی دوجانبه و چندجانبه اقتصاد کشور را از وابستگی به دلار برهانیم می توانیم بخش عمده ای از نوسانات اقتصادی در کشور را پشت سر بگذاریم.
* مطالبه مخاطبان فارس بابت حذف دلار از سیستم مالی کشور
بنابراین گزارش تعدادی از مخاطبان ایران اکونومیست، در سامانه فارس من با ثبت پویشی یا عنوان «حذف دلار از سیستم مالی کشور» خواستار حذف دلار از اقتصاد کشور شده اند.
در متن این پویش آمده است: « با توجه به مشخص شدن این مطلب که دلار، یکی از ارکان مهم جنگ اقتصادی ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی است، ضرورت دارد مسئولان امر، در اسرع وقت دلار را از سیستم تبادل مالی کشور به صورت کامل و رسمی حذف نموده و ارز ملی را بر پایه طلا تقویت کنند».
بنابراین گزارش، ایران اکونومیست طبق رسالتی که بابت پیگیری سوژه‌‌های فارسِ من برای خود تعریف کرده است، حتما پیگیری این موضوع را در دستور کار قرار می‌دهد و از مسوولان خواستار توضیح در این‌باره خواهد شد.
کاربران دیگر هم در صورت تمایل می‌توانید به امضاکنندگان این پویش بپیوندند؛ ایران اکونومیست با رسیدن امضاهای این پویش به 1000 امضا و بالاتر حتما پیگیری‌های مختلفی در این‌باره خواهد داشت.
پایان پیام/
