به گزارش ایران اکونومیست، به نقل از سایت عربی۲۱، رونِن لِوی ملقب به «مرد در سایه» که چندین سال فرستاده بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به آفریقا بود و اخیرا به عنوان مدیرکل وزارت خارجه تعیین شد رهبری مذاکرات میان این رژیم و سودان برای عادی سازی روابط را برعهده داشت.
باراک رافید، تحلیلگر سیاسی سایت واللا در کتاب «صلح ترامپ..توافقهای عادی سازی روابط و تغییر در خاورمیانه» اعلام کرد، دسامبر ۲۰۱۸ عمر البشیر، رئیس جمهور سابق سودان به دلیل افزایش اعتراضات مردمی فهمید که دیگر دورهاش به سر آمده برای همین اقدامی بیسابقه اتخاذ کرد و به سمت رژیم صهیونیستی رفت. ژانویه ۲۰۱۹ تماس تلفنی بین ماعوز و عمر البشیر صورت گرفت.
گفتوگوی تلفنی البشیر و ماعوز بسیار کوتاه بود. البشیر به ماعوز گفت: خواهان روابط با اسرائیل هستم و از امروز میخواهم با صلاح غوش، از نزدیکان البشیر و مشاور امنیت ملی وی و رئیس سازمان اطلاعات سودان صحبت کنی.
برای ماعوز دشوار بود که بفهمد البشیر برای اسرائیل چقدر جاذبه دارد. سودان براساس قانونش یک کشور دشمن به حساب نمیآمد؛ اما دو طرف دشمنی طولانی مدتی داشتند و روابط دیپلماتیکی با هم نداشتند. سودان برای سالها میزبان رهبران حماس بود و یک کارخانه بزرگ در نزدیکی خارطوم برای تولید موشکهای دوربرد حماس و جهاد اسلامی وجود داشت.
مأموریت نخست نتانیاهو ایجاد خط هوایی مستقیم میان رژیم صهیونیستی و آمریکای لاتین بر فراز آفریقا بود تا زمان پرواز به سه ساعت کوتاه شود. اما این مساله به موافقت با عبور هواپیماهای اسرائیلی از طریق حریم هوایی چاد، سودان و لیبی نیاز داشت؛ سه کشور عربی که روابط دیپلماتیکی با رژیم صهیونیستی نداشتند. به عنوان نخستین گام چاد انتخاب شد به این دلیل که قبلا نیز روابط دیپلماتیکی با این رژیم داشت.
رافید گفت: اسرائیل سه بار برای ازسرگیری روابط با چاد در سالهای ۲۰۰۵، ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ از طریق وزارت خارجه و موساد و شورای امنیت ملی و جیدی صالح، مشاور امنیت ملی چاد و عبدالکریم دیبی، پسر رئیس چاد تلاش کرد. ماعوز در یکی از کشورهای اروپایی با دیبی دیدار کرد. گام بعدی تماس تلفنی بین ماعوز و ادریس دیبی، رئیس جمهور چاد بود. پسر دیبی با پیامی درباره ازسرگیری روابط وارد اراضی اشغالی شد و بعد تماس تلفنی بین او و نتانیاهو برقرار شد. نوامبر ۲۰۱۸ نتانیاهو برای حضور در سالروز پایان جنگ جهانی اول به پاریس رفت؛ اما دلیل اصلی سفر وی، دیدار محرمانه او و پسر دیبی بود تا راه برای سفر ادریس دیبی به اراضی اشغالی هموار شود.
بعد از دو هفته رئیس جمهور چاد وارد اراضی اشغالی شد و در دیدار دو طرف رئیس جمهور چاد از تمایل خود برای ازسرگیری روابط با رژیم صهیونیستی سخن گفت. و بعدا نتانیاهو نیز به چاد رفت. دیبی به نتانیاهو پیشنهاد عادی سازی روابط با سودان را داد و مأموریت را به جیدی صالح سپرد. بعد از آن ژانویه ۲۰۱۹ تماس تلفنی بین ماعوز و البشیر برقرار شد و روابط میان مشاوران نتانیاهو و صلاح غوش آغاز شد. رژیم صهیونیستی خواهان اجازه عبور از حریم هوایی سودان برای بازگشت به اسرائیل از چاد شد و صلاح غوش فورا با آن موافقت کرد.
رافید گفت که یک وکیل اسرائیلی انگلیسی از قدس اشغالی به نام نیک کافمن که ۱۶ سال در دفتر دادستان کل رژیم صهیونیستی فعالیت میکرد نقش جدیدی را ایفا کرد. در سال ۲۰۱۹ زمانی که حکومت در سودان تغییر کرد وی پیشنهاد دیدار با عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای حاکمیتی سودان و بردن پیامی از سوی نتانیاهو برای او را داد. وی در دفتر نتانیاهو با حضور ماعوز در جلسهای شرکت کرد. ماعوز میخواست از تماسهای کافمن در آفریقا به ویژه در لیبی استفاده کند.
ماعوز به کافمن گفت که نجوی قدح الدم، مشاور البرهان روابط خوبی با مسؤولان سودانی دارد. وی به کافمن پیشنهاد داد که به خارطوم برود و با البرهان دیدار کند و پیام نتانیاهو را به او بدهد. او در ژانویه ۲۰۲۰ به خارطوم رفت و پیامی را درباره روابط دیپلماتیک دو طرف به البرهان داد.
رهبران سودانی و کافمن و ماعوز توافق کردند تا دیدار میان رهبران رژیم صهیونیستی و سودان در اوگاندا برگزار شود.
این دیدار رخ داد و البرهان و نتانیاهو با آغاز عادی سازی روابط موافقت کردند.
در این دیدار یوسی کوهن، رئیس سابق موساد به البرهان گفت که اسرائیل نمیتواند درباره لغو نام سودان از لیست تحریمهای آمریکا وعدهای بدهد. به نظر میرسید کوهن با لحنی تند این حرف را میزند. قدح الدم مجبور به مداخله شد و از کوهن خواست لحنش را آرام کند. نزدیک بود این نشست به تنش منجر شود اما ماعوز به مکالمههای تلفنیاش با البرهان و مشاورانش ادامه داد تا اینکه مارس ۲۰۲۰ سودان موافقت کرد هواپیماهای اسرائیلی از حریم هوایی این کشور عبور کنند.
بعد از توافق عادی سازی روابط میان امارات و رژیم صهیونیستی در اوت ۲۰۲۰ مایک پامپئو، وزیر خارجه وقت آمریکا گام سریعی را برای عادی سازی روابط میان این رژیم و سودان برداشت. اماراتیها نیز موافقت کردند که به این روند کمک کنند. جارد کوشنر، داماد و مشاور ترامپ میگوئل کوریا را از شورای امنیت ملی در کاخ سفید به رهبری مذاکرات با سودان مکلف کرد.
هنوز روند عادی سازی روابط میان سودان و رژیم صهیونیستی تکمیل نشده است. دو طرف هنوز توافق نامه عادی سازی روابط دیپلماتیک را امضا نکردهاند. تغییر دولت رژیم صهیونیستی نیز منجر به ایجاد مشکلاتی در روابط شده است. توجه نهاد سیاسی و امنیتی این رژیم به سودان کاهش یافته و کودتای نظامی سودان در اکتبر ۲۰۲۱ این کشور را وارد دوره جدیدی از بیثباتی سیاسی کرده است که با این وضعیت عملا روند عادی سازی روابط میان دو طرف به حالت تعلیق درآمده است.