به گزارش ایران اکونومیست، روز چهارشنبه امارات میزبان نشستی با حضور «هیثم بن طارق» سلطان عمان، «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین، «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر، «عبدالله دوم» شاه اردن و «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر تحت عنوان «شکوفایی و ثبات منطقه» بود و طرفین شرکت کننده در اجلاس مذکور تقویت همکاریها در سطوح مختلف را مورد بحث و بررسی قرار دادند. اما نکته جالب این اجلاس غیبت نمایندگان عربستان و کویت در آن بود.
«عبدالباری عطوان» تحلیلگر برجسته جهان عرب و سردبیر روزنامه رایالیوم با انتشار یادداشتی در این زمینه نوشت، امارات متحده عربی روز چهارشنبه در ابوظبی میزبان نشستی مشورتی بود که با عجله ترتیب داده شد و سران چهار کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس یعنی عمان و قطر و بحرین و امارات به همراه «عبدالله دوم» پادشاه اردن و «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر در آن حضور داشتند. اما نکته قابل توجه در این اجلاس غیبت «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و شیخ «نواف احمد» امیر کویت بود که این موضوع ابهامات زیادی دارد و تاکنون هیچ بیانیه رسمی یا گزارش مطبوعاتی در توجیه علت غیبت این دو نفر در نشست ابوظبی صادر نشده است.
عطوان افزود، این جلسه ناگهانی بعد از یک نشست سهجانبه دیگر که روز سه شنبه در قاهره انجام گرفته بود، برگزار شد؛ نشستی که در آن رئیس جمهور مصر و پادشاه اردن و «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین حضور داشتند و بعد از آن عبدالله دوم پیامی برای «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی فرستاد. همین پیام موجب شد تا بن زاید فورا فراخوانی برای برگزاری یک اجلاس مشورتی صادر کند که نشان میدهد دلایلی فوری وجود دارد که برگزاری این نشست را ضروری کرده بود.
در ادامه این یادداشت آمده است، چند احتمال پشت پرده این اقدام سریع کشورهای شرکتکننده در اجلاس ابوظبی وجود دارد که میتوان آنها را در موارد زیر خلاصه کرد:
-وخامت شرایط اقتصادی مصر بعد از سقوط ارز این کشور به پایین ترین سطح خود و افزایش قابل توجه نرخ تورم، شروط سخت صندوق بینالمللی پول، کاهش فعالیت شرکتهای خصوصی وابسته به ارتش مصر در زمینه پیمانکاری و تجارت. گزارشها حاکی از آن است که صندوق بینالمللی پول از کشورهای حوزه خلیج فارس خواسته تا فورا 40 میلیارد دلار به مصر کمک کنند؛ در غیر این صورت سقوط این کشور، قریبالوقوع و اجتنابناپذیر خواهد بود.
-تشدید نگرانیها درباه تصمیمات خطرناکی که کابینه فاشیستی «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی میتواند بگیرد به ویژه تجاوز به مسجدالاقصی، لغو قیمومیت اردن بر مسجدالاقصی، الحاق کرانه باختری و تبعید هزاران نفر از فلسطینیان ساکن این منطقه به اردن.
-هشدارهای شیخ «حمد بن جاسم» نخستوزیر پیشین قطر به کشورهای حوزه خلیج فارس درباره تلاش آمریکا و رژیم صهیونیستی برای متزلزل کردن امنیت و ثبات منطقه.
عطوان در ادامه مقاله خود تصریح کرد، خطر فروپاشی اقتصاد مصر شاید مهمترین و فوریترین دلیل برگزاری این نشست مشورتی باشد؛ زیرا کمکهای مالی کشورهای حوزه خلیج فارس به مصر کاملا متوقف شده و حتی اگر این کمکها ادامه یابد، دیگر کمکهای بلاعوض نیست. پیشتر «محمد بن جدعان» وزیر مالی عربستان در کنفرانس اقتصادی داووس گفته بود که روش این کشور برای کمک به مصر تغییر کرده است. السیسی در نشست مشورتی ابوظبی به این مسئله اشاره و تاکید کرد که کشورهای خلیج فارس به طور کامل کمکهای خود به قاهره را متوقف کردهاند.
وی ادامه داد، در این بین غیبت امیر کویت در اجلاس ابوظبی ممکن است قابل درک باشد و به برخی دلایل برمیگردد. به ویژه اینکه مجلس امت کویت (پارلمان) اعلام کرده که این کشور تصمیم دارد حتی 1 دلار به عنوان کمک به مصر ندهد و یک بحران داخلی گسترده این روزها بین دولت و پارلمان کویت به وجود آمده است. همچنین به دلیل اخراج کارگران مصری از کویت روابط دو کشور متشنج شده است. اما چیزی که قابل درک نیست، غیبت محمد بن سلمان در این نشست است.
در ادامه این یادداشت آمده است، واقعیت آن است که این روزها روابط کشورهای حوزه خلیج فارس در بهترین حالت خود قرار ندارد. در شرایطی که استقبال گرم محمد بن زاید از «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر امیدها را برای کاهش تنشها میان دو طرف بالا برد، اما اطلاعاتی وجود دارد که نشان میدهد روابط عربستان و امارات به خاطر اختلاف در پروندهای چون جنگ یمن و دیگر مسائل منطقهای، در وضعیت بحرانی قرار دارد و شاید همین مسئله موجب ایجاد تحولاتی در روابط امارات با قطر شده است.
عبدالباری عطوان تصریح کرد، اما اگر بخواهیم روابط عربستان و مصر را مورد بررسی قرار دهیم باید بگوییم سالهاست که این دو کشور در تنش بیسابقهای به سر میبرند و مطبوعات غربی اعلام کردند که مقامات مصر اقدامات عملی برای انتقال مالکیت جزایر «تیران و صنافیر» به عربستان را متوقف کردهاند. علاوه بر آن رسانه رسمی مصر هجمه تندی علیه شبکه ام بی سی سعودی-مصری انجام داد و «عمرو ادیب» مجری این شبکه را که برنامهای روزانه درباره امور مصر در آن اجرا میکند متهم به مزدوری برای عربستان کرد.
وی در ادامه گفت، البته تمرکز ما بر جنبههای اقتصادی و اختلاف نظرها و نوسان روابط میان کشورهای حوزه خلیج فارس به معنای نادیده گرفتن سایر موضوعات خطرناک نیست؛ به ویژه مواردی که به تنشهای ناشی از برنامهها و عملکرد کابینه فاشیستی نتانیاهو در فلسطین اشغالی مربوط میشود که از جمله این موارد جلوگیری از ورود سفیر اردن به مسجدالاقصی توسط این کابینه به عنوان اولین گام برای لغو قیمومیت اردن بر مسجدالاقصی بود.
این تحلیلگر عرب زبان افزود، درست است که عدم دعوت از محمود عباس برای شرکت در اجلاس ابوظبی، اهمیت بحث درباره این تهدید (اقدامات فاشیستی کابینه نتانیاهو علیه فلسطینیان) را کم میکند اما نمیتوان ترس اردن از تحرکات کابینه افراطی اسرائیل را نادیده گرفت. همه کشورهای حاضر در اجلاس مشورتی ابوظبی، به استثناء عمان و قطر، با رژیم اشغالگر صهیونیستی توافق عادیسازی امضا کردهاند و عربستان و کویت که در اجلاس مذکور حاضر نشدند دست کم تا این مرحله روابط خود را با رژیم اشغالگر عادی نکردهاند.
در پایان مقاله عطوان تاکید شده است، نشست مشورتی کشورهای عربی در ابوظبی تنها چند ساعت طول کشید و بنابراین باید ببینیم که آیا این اجلاس تنشها بین کشورهای حوزه خلیج فارس را کاهش خواهد داد یا اینکه آن را پیچیدهتر میکند. همچنین باید ببینیم در نتیجه این جلسه مشورتی، میلیاردها دلار کمکهای کشورهای حوزه خلیج فارس به مصر سرازیر میشود تا این کشور را از بحران مالی خارج کند. در چند روز آینده پاسخ این سوالات روشن خواهد شد و فقط باید صبر کرد.