گزارش اخیر بانک مرکزی به روایت ایران اکونومیست: آیا دولت در مهار تورم موفق بوده است؟

محمد حسین فاطمی: جدید ترین گزارش شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی یا همان تورم از سوی بانک مرکزی برای فروردین ماه 1393 منتشر شد.

براساس این گزارش تورم ماهیانه فروردین ماه 1393 برابر 1 درصد بوده که نسبت به تورم ماهانه اسفند 92 مقدار 0.2 درصد کاهش را از خود نشان می دهد.همچنین تورم فروردین ماه 93 نسبت به فروردین 92 (یا همان تورم نقطه به نقطه) برابر 17.4 درصد گزارش شده که نسبت به همین تورم در اسفند ماه کاهش 2.3 درصدی را نشان می دهد.

روند کلی تورم ماهیانه به صورت نمودار زیر است که به وضوح گویای دو نکته است. اول کاهش نوسانات تورم و دوم کاهش شیب و مقدار تورم،که هر دو از اثر بخشی نسبی سیاست های دولت در جهت کنترل تورم حکایت دارند.

نمودار زیر هم تورم نقطه به نقطه را از فرورین 92 تا فروردین 93 نشان داده که روند کاهشی تورم مشهود است.

اولین نکته ای که به طور واضح می توان از مشاهده این آمار دریافت کنترل تورم و کاهش شیب آن است، همان طور که در جدول زیر ارائه شده است تورم ماهانه در فروردین ماه 93 در اکثر گرو ه ها با کاهش مواجه بوده است. جدول زیر مقایسه ای است از تورم ماهانه گروه های مختلف در فروردین 92 و همین تورم در فروردین 93.

در بین گروه های اصلی ملاحظه می شود که تورم گروه "مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت ها" بیش ترین مقدار را داراست. دلیل این امر افزایش تعرفه های آب و برق و سوخت در انتهای سال 92 و ابتدای سال 93 است که البته با توجه به اظهارات مقامات دولت مبنی بر عدم افزایش قیمت آب و برق تا پایان سال جاری انتظار می رود این تورم در ماه های آینده مقدار بسیار کمتری را دارا باشد.

در بین گرو ه های مختلف زیر بخش کالاها گروه "میوه و خشکبار" با تورم 3 درصد بیشترین تورم را داراست که دلیل آن هم افزایش تقاضای این گروه در ایام پایانی سال 92 و افزایش قیمت آنهاست که در ابتدای سال 93 هم تداوم داشته است. کمترین تورم را هم گروه ماهی و حیوانات دریایی با 1.8- در صد داراست که نشان از کاهش قیمت این گروه دارد. گروه "قند، شکر، مربا و محصولات قنادی" و گروه "گوشت" هم با 1.4 درصد تورم دومین گروه های با تورم بالا محسوب می شوند که دلیل آن هم افزایش تقاضای این محصولات در ایام نوروز است.

نکته ی مهم دیگری که در اینجا باید به آن توجه کرد آمار شاخص قیمت تولید کننده است که در هفته های گذشته بانک مرکزی آن را منتشر کرده بود. طبق آن آمار تورم در سطح تولید کننده در فروردین ماه 93 از خود افزایش نشان می داد که دلایل آن به طور مبسوط، در زمان انتشار آمار، توسط ایران اکونومیست بررسی و ارائه شد. باید توجه داشت که تورم در سطح تولید کننده با یک وقفه زمانی به تورم مصرف کننده منتقل می شود. این یک روند طبیعی است که افزایش هزینه های تولید به افزایش قیمت تمام شده بینجامد، این یعنی انتقال تورم تولید کننده به تورم مصرف کننده که از آنها به عنوان تورم دوم و تورم اول در اقتصاد یاد می شود.

در نتیجه این انتظار را می توان داشت که تورم در ماه های آینده رشد ملایمی را تجربه کند که دلیل آن هم رشد تورم تولید کننده است. اما این را هم می توان گفت که این رشد به احتمال بسیار یک رشد ملایم خواهد بود زیرا دولت نشان داده اولویت کاری اش کنترل تورم و وارد نکردن شوک جدید به اقتصاد است (افزایش کمتر از پیش بینی قیمت حامل های انرژی نشان همین مدعاست)، از طرفی افزایش نیافتن قیمت حامل های انرژی و سوخت تا پایان سال به این شیب کم کمک خواهد کرد.