به گزارش ایران اکونومیست از وزارت نیرو، «حسین عزیزی خرانقی» دررابطهبا اهمیت مطالعات باستانشناسی پیش از عملیات آبگیری سد چم شیر افزود: انجام هر پروژه عمرانی مستلزم دستکاری در طبیعت و سازههای انسانی پیشساخته است و سد چم شیر نیز از این موضوع مستثنی نیست، بااینوجود آنچه که در مورد این سد اهمیت دارد آن است که در این منطقه چندین سال عملیات کاوش و نجاتبخشی انجام شد و طی این عملیات هرآنچه که احساس میشد به لحاظ میراثفرهنگی و آثار باستانی ارزشمند باشد، از زیر خاک بیرون کشیده شد.
وی با انتقاد از برخی بازتابهای ناقص و منفی پیرامون اخبار مرتبط با عملیات نجاتبخشی سد چم شیر در حوزه باستانشناسی ادامه داد: سد چم شیر از جمله معدود پروژههای عمرانی کشور است که در آن به موضوع آثار باستانی و میراثفرهنگی توجه ویژهای شد و طی دو فصل ۳۰ محوطه آن مورد کاوش قرار گرفت که این موضوع بهخودیخود یک دستاورد خیلی بزرگ و الگوی موفق برای کشور است.
برخی فعالان رسانهای با انتخاب تیترهای منفی به دنبال افزایش بازدید هستند
عضو هیئتعلمی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری خاطرنشان کرد: برخی فعالان رسانهای عامدانه با تقطیع جملات و با انتخاب تیترهایی که بعضاً با واقعیتهای علمی نیز همخوانی ندارد به دنبال تولید مطالب منفی باهدف افزایش بازدید هستند و علاقهای به طرح واقعیتها و نکات مثبت ماجرا ندارند.
ناظر مطالعات باستانشناسی سد و نیروگاه چم شیر با اشاره به اهمیت یافتههای تاریخی در محوطه اطراف سد گفت: بهعنوان یک باستانشناس و ناظر پروژه باید بگویم برای یک باستانشناس هر یافته تاریخی ارزشمند است و ما نمیتوانیم بین یافتهها تمایز قائل شویم، ولی کاوشهای انجام شده در صد چم شیر این فرصت را به باستانشناسان داد تا به موضوعها و یافتههایی بپردازند که پیشتر و در دیگر پروژهها به آنها اهمیتی داده نمیشود.
عزیزی خاطرنشان کرد: عمده یافتههای ما در محوطههای سد چم شیر مرتبط با زندگی کوچنشینی و یکجانشینی است که سابقبراین به این یافتهها در حوزه باستانشناسی کشور چندان بها داده نمیشد.
عضو هیئتعلمی پژوهشگاه میراثفرهنگی گردشگری با تأکید بر اینکه در مطالعات انجام شده آثار فاخری در قیاس با آثار باستانی فاخر کشور پیدا نشده است، ادامه داد: مستند به مطالعات چندینساله باستانشناسان در صد چم شیر آثاری به فاخری آثار موجود در محوطههایی چون شوش، تختجمشید، پاسارگاد و... نداریم و به عمده یافتههای ما در اینجا مرتبط به زندگی کوچنشینی و روستایی قدیمی و برخی سازههای مرتبط با آن مثل خانههای سنگی، آرامگاهها و... است.
ماجرای پیداشدن دو سکه مسی در یکی از محوطههای موردمطالعه
مدیر پروژه مطالعات باستانشناسی سد چم شیر همچنین دررابطهبا پیدا کردن دو سکه از دوران ایلخانی گفت: در یکی از بناهایی که مورد کاوش قرار گرفت، تنها دو سکه مسی مرتبط با دوره ایلخانی پیدا شد که به امین اموال استان تحویل داده شد.
عزیزی در پاسخ به این سؤال که آیا ممکن است در محلی که دو سکه یافت شد، سکه و یا اثر دیگری باقیمانده باشد که با آبگیری از بین برود افزود: چنین احتمالی وجود ندارد و تیم مطالعاتی ما بنای مورد اشاره و کل محوطه را بهدقت مورد کاوش و بررسی قرار دادند.
ناظر مطالعات باستانشناسی سد چم شیر در ادامه و در پاسخ به این سؤال که فرایند کاوشهای باستانشناسان در چه مرحلهای قرار دارد، افزود: کاوشهای باستانشناسی در ۱۹ محوطه مستقر در مخزن سد به پایان رسیده است و تنها مطالعات در ۲ محوطه که بالاتر از مخزن سد قرار دارد و در شرایط نرمال آبگیری به زیر آب نخواهد رفت، ادامه دارد.
عضو هیئتعلمی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری همچنین با اشاره به اهمیت و ضرورت سدسازی در کشور تصریح کرد: هرچند در برخی محافل علمی به احداث سد و دستاندازی در طبیعت نقدهای جدی وارد است، اما قرارگیری کشور ایران در کمربند خشک و نیمهخشک جهان و مشکلات فراوانی که در حوزه تأمین آب پایدار با آن روبهرو هستیم، احداث پروژههای بزرگی چون سدها را اجتنابناپذیر کرده است و ما باید به فکر مهار سیلابها و استفاده بهینه از آنها باشیم.
وی با تأکید بر اینکه بهرهبرداری از سد و نیروگاه چم شیر میتواند زمینه توسعه و آبادانی منطقه را فراهم کند، گفت: در مدت ۵۰ روزی که بنده بهعنوان یک باستانشناس در محل احداث سد چم شیر مستقر شدم، از نزدیک در جریان بسیاری از مسائل و ضرورتهای مرتبط با احداث این سد قرار گرفتم و تصور کلی بنده این است که بهرهبرداری از این سد میتواند نقش مؤثری در توسعه و آبادانی منطقه داشته باشد و بخش زیادی از مشکلات این منطقه بهویژه در بخشهای پاییندست را دررابطهبا دسترسی به آب باکیفیت و پایدار برطرف خواهد کرد.