به گزارش ایران اکونومیست، این بار وجود سیاست های پر تشتت در تصمیم گیری برمی گردد به موضوع راهبردی الگوی کشت که به دلایل همه جانبه نبودناین راهبرد و شتاب زدگی در اجرای آن با کمترین مقدمات اجرایی، موجب نوسانات شدید در سیاست گذاری بعضی محصولات می شود.
حکایت از آن قرار است که مهندس مهاجر معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی که مسئولیت نظارت بر الگوی کشت را به ایشان نسپردند و به معاونت دیگری که مسئولیتش چیز دیگری است واگذار کردند، در مورخه 16/9/1401 می گوید: «کشاورزان جنوب کرمان 10 هزار هکتار بیشتر از سطح ابلاغی پیازکاشتند.»
کاج پرس: (معاون وزارت جهاد خبرداد: کشاورزان جنوب کرمان ۱۰ هزار هکتار بیشتر از سطح ابلاغی پیاز کاشتند)
این معاون وزیر در همین خبر می گوید: «البته 6 هزار و 300 هکتار سطح کشت پیاز جنوب کرمان تعیین شده بود که 10 هزار هکتار بیشتر از سطح ابلاغی کشت شده و 800 تا یک میلیون تن محصول بیشتر از نیاز کشور روانه بازار می شود.»
حال، اولین پرسش این است که چرا به رغم انعکاس این خبر و مازاد تولید پیاز، در بازار شهرهای بزرگ با التهاب وافزایش قیمت این محصول مواجه می شویم؟
از سوی دیگر، هر چند این آقای معاون وزیر نگفته است که کشاورزان در سایر استان های پیاز خیز، با چند هکتار و چه مقدار از این محصول، الگوی کشت را رعایت نکرده اند، اما به هر حال این اقدام کشاورزان کرمانی به واقع نقض آشکار الگوی کشت، تنها در یک محصول است.
از این خبر می توان چنین نتیجه گرفت که الگوی کشت حداقل در همین یک استان طبق برنامه پیش نرفته است، حالا آن معاون وزیر که مسئولیت الگوی کشت را با اعمال نفوذ بر آقای وزیر بر عهده گرفته است، خوب است یک تحقیق جامع انجام دهد که چرا این اتفاق در استان کرمان واحتما لا در چند استان دیگر رخ داده و علل و عوامل اقتصادی آن چه بوده؟ البته این معاون وزیر که کارش تحقیقات است این کار را نمی کند و احتمالا آقای وزیر هم از وی بازخواستی نخواهد کرد و دستوری مبنی بر تحقیق و مطالعه نخواهد داد اگر هم وزیر دستوری بدهد و ایشان هم انجام دهد، برای افکار عمومی انتشار نمی دهد و تر جیح می دهد در لابه لای تحقیقات دیگر توی گنجه قفل شده بلا استفاده قرار گیرد. شاید هم آقای وزیربگوید پیاز مهم نیست، فعلا باید به مرغ و تخم مرغ و گوشت قرمز چسبید.
در ادامه این رخداد و سرپوش گذاشتن روی آن، آقای وزیر در 29/9/1401 می گوید: «هیچ راهی به غیر از الگوی کشت برای استمرار کشاورزی بر اساس اقلیم ایران نداریم.» ایشان در همین خبر می گوید: «وزارت جهاد کشاورزی توانست به خوبی کشور را از این مراحل عبور دهد.»
کاج پرس: (راهی جز اجرای الگوی کشت برای استمرار کشاورزی در ایران نداریم)
منهای این حرف ها که اگر تحقق یابند برای کشاورزی کشور بسیار مفید هستند، گزارشی میدانی در رسانه ها از جمله کاج پرس در مورخه 30/9/1401 با عنوان «افزایش قیمت پیاز، اشک مردم خوزستان را درآورد» منتشر شد که در آن آمده است: «افزایش غیر مترقبه قیمت پیاز در یک هفته اخیر ناخرسندی بسیاری از خانوارهای خوزستانی رابه دنبال داشته و مردم خواستار جلوگیری از نوسان شدید قیمتی محصولات کشاورزی به ویژه محصولات پر مصرف شدند.»
حتی در این گزارش، افزایش نامتعارف قیمت پیاز در خوزستان، توسط علی رحم کریمی معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان که می گوید؛ «قیمت این محصول بالای 25 هزار تومان تخلف است» تلویحا تایید می شود.
این موضوع تا دفتر مدیرکل بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی می رسد و مهندس مجید حسینی مقدم در 10/10/1401 با اشاره به افزایش قیمت پیاز به دلایل آن می پردازد و می گوید: «تغییر فصل و بارندگی هایی که در جنوب کشور روی داد وفقه ای کوتاه در حمل و نقل ایجاد کرده و موجب افزایش قیمت پیاز شده است.»
وی در همین خبر می افزاید: «صادرات هم یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت پیاز بود که این موضوع مدیریت شده و اکنون وضعیت مطلوب است. کاج پرس: (مدیرکل بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی خبرداد: چرا پیاز گران شد؟)
حسینی مدیرکل بازرگانی داخلی در همین خبر می گوید: «هماهنگی های لازم با تولیدکنندگان عمده استان های هرمزگان و جنوب کرمان صورت گرفته که بیشترین میزان پیاز در بازارهای داخلی توزیع شود.»
این مقام مسئول می گوید: «پیاز هم اکنون روزانه 90 تا 100 هزار تن و به قیمت 15 هزار و 900 تومان در میادین میوه و تره بار عرضه می شود.»
این حکایت، روی کاغذ و در اینجا تمام می شود اما به رغم مازاد تولید 800 هزار تنی پیاز در استان کرمان و نگرانی معاونت امور زراعت برای زیان کشاورزان در بهمن و اسفند ماه، خبر دیگری انعکاس می یابد که محرم سلطانی، سرپرست دفتر توسعه صادرات اعلام می کند: «عوارض صادرات پیاز را از 50 درصد به 100 درصد افزایش داده ایم تا مشکلی در بازار داخلی حاصل نشود.»
این اعلام از سوی سرپرست دفتر توسعه صادرات معاونت بازرگانی وزارت خانه که آشکار می سازد تدابیر اتخاذ شده توسط مجید حسینی دفتر بازرگانی داخلی برای تثبیت قیمت چندان نتیجه بخش نبوده است، آخرین پرده این نمایش در عرصه سیاست گذاری اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی نیست، زیرا بعد از اتخاذ این همه تدابیر، مدیر سازمان تعاون روستایی استان اصفهان در مورخه 14/10/1401 به عنوان آخرین قهرمان مقابله با افزایش قیمت پیازی که بیش از الگوی کشت کاشته، برداشته و گونی شده و در فضای باز یا مسقف کشاورزان آماده عرضه به بازار در داخل و صادرات است وارد می شود و اعلام می کند: 435 تن پیاز توسط اتحادیه تعاون روستایی استان اصفهان به بازارهای پایتخت جهت تنظیم بازار این محصول به مراکز عرضه مستقیم اتحادیه مرکزی تعاونی های روستایی و کشاورزی ایران ارسال کرده است!
این حکایتی از افزایش قیمت پیاز طی کمتر از یک ماه گذشته است که آشکار می سازد الگوی کشت به خوبی اجرا نشده و قهرمان نهایی این نمایشنامۀ سیاست گذاری و پرده های مختلف اجرایی آن همان بازار است که تنظیم حساب شده ای نداشته!
آخرین گزارش مستند میدانی حاکی است که پیاز مرغوب زرد آب نخورده در مغازه ها رقمی حدود 28 هزار تومان و سفید با همین کیفیت 25 هزار تومان است. البته در میادین میوه و تره بار روز پنج شنبه برای نوع زرد 19 هزار تومان و سفید 18 هزار تومان بوده است. به عبارتی، آنچه مورد نظر مجید حسینی سرپرست بازرگانی داخلی بوده و اعلام کرده است، هنوز عملی نشده، ولی پرسش این است که آیا این قیمت ثبات پیدا می کند و کشاورزان به یک حاشیه سود متعادل می رسند یا خیر؟
باید منتظر ماند و دید که در آینده نزدیک چه خواهد شد.
منصور انصاری
