نادر رهنما در گفتوگو با ایران اکونومیست در رابطه با علم تمرین در ورزش ایران اظهار کرد: این علم جزو لاینفک و جدایی ناپذیر ورزش قهرمانی است. اگر ما آن را در ورزش قهرمانی اعمال نکنیم خب طبعا نمیتوانیم نتایج موفقیت آمیزی را کسب کنیم. در جام جهانی قطر دیدیم که میزان آمادگی بدنی ورزشکاران، تکنیکها و تاکتیکهایی که مربیان به کار گرفته بودند غالبا نزدیک به هم بود و آن چیزی که باعث موفقیت تیمها برای صعودشان به دور بالاتر میشد همان بحث علم تمرینی بود که به کار برده بودند.
این استاد دانشکده علوم ورزشی دانشگاه اصفهان یادآور شد: فوتبال دیگر ۹۰ دقیقه نیست بلکه به ۱۲۰ تا ۱۳۰ دقیقه بازی تبدیل شده است. اگر بازیکنی برای ۹۰ دقیقه ساخته شود مسلماً از دقیقه ۶۰ – ۷۰ به خاطر یکسری عوامل مثل داور، زمین، حساسیت مسابقه و تماشاگر روی عملکردشان اثر میگذارد و این مسائل دقایق را کاهش میدهد.
وی ادامه داد: در خیلی از رشتهها رکوردها به صدم ثانیه و ثانیه باز میگردد و اینها منوط به بدنسازی خوب و علم تمرین خوبی است که مربیان برای آن هدف تمرین داده میشوند.
رهنما عنوان کرد: در کشورهای دنیا ارتباط تنگاتنگی بین باشگاههای ورزشی، دانشکدههای علوم ورزشی و تربیت بدنی وجود دارد به عنوان مثال در انگلستان باشگاهها به دانشگاهها سفارش میدهند که آنالیزور و بدنساز احتیاج دارند. در دانشگاههای علوم ورزشی افرادی را با اطلاعات و آگاهی تربیت میکنند تا بتوانند در آن رشتهها موفق عمل کنند و تیمها را بسازند که این مساله در دنیا حرف اول را میزند.
وی ادامه داد: مسائل مختلفی چون بحث روانی، فیزیولوژیکی، آمادگی جسمانی و آسیبهای ورزشی در موفقیت ورزشکاران نقش دارد. اگر مربی بتواند خوب کار کند و از علم تمرین بهره ببرد میتواند از آسیبها پیشگیری کند. تیمهایی که آسیبدیدگی کمتری دارند موفقیت ورزشکارانشان بیشتر است.
این آسیب شناس ورزشی و حرکات اصلاحی خاطر نشان کرد: در بحث علم تمرین اگر ما بتوانیم تیمها را از لحاظ بدنی آمادگیشان را بالا ببریم، میتوانیم آسیبهای آنها را کمتر کنیم و برعکس اگر بتوانیم از آسیبها پیشگیری کنیم، میتوانیم عملکردشان را بالا ببریم.
وی بیان کرد: متاسفانه در کشور ما باشگاههای ورزشی و تیمهای ورزشی هیچ ارتباطی با دانشکدههای علوم ورزشی برقرار نمیکنند. این در حالی است که هر ساله تعداد زیادی رساله و پایاننامه در ارتباط با رشتههای مختلف ورزشی چه از لحاظ پیشگیری از آسیب و چه بهبود و افزایش عملکرد جسمانی در ورزشکاران کار میشود اما به خاطر وجود نداشتن ارتباط دانشگاه و ورزش از این علوم روز استفاده نمیشود.
استاد دانشکده علوم ورزشی دانشگاه اصفهان ادامه داد: ما از لحاظ علم تمرین از دنیا عقب هستیم و نمیتوانیم رقابت تنگاتنگی با آنها داشته باشیم چرا که باشگاههای ما از متخصصان و تحصیلکردگان علوم ورزشی در راستای ارتقای رشتهها بهره نمیبرند. باید بحث نظام شغلی در کشور تثبیت شود.
وی در ادامه اظهار کرد: کشورهایی که از لحاظ علمی مقالات خوبی در سطح دنیا چاپ میکنند از نتایج مقالاتشان در باشگاهها بهره میبرند در حالی که در ایران متاسفانه نمیخواهم بگویم ۱۰۰ درصد ارتباط وجود ندارد اما بسیار اندک است و میتوانیم در زمره آخرین کشورهایی در دنیا باشیم که این ارتباط را بین علم و عمل در باشگاههای ورزشی چه در بحث پیشگیری از آسیبهای ورزشی و چه در بحث بدنسازی ایجاد کردهایم.
این آسیب شناس ورزشی و حرکات اصلاحی گفت: وقتی شخصی سرمربی یک تیم میشود برای انتخاب بدنساز از افرادی که قبلا سر و کار داشته است و یا از آشنایان، دوستانی استفاده میکند که سررشته و اطلاعات به روزی ندارند، در حالی که هر رشته ورزشی متخصص و تحصیلکرده خاص خود را میخواهد تا این علم را بداند.
وی تاکید کرد: هر علمی برای خودش اصولی دارد و ما با رعایت این اصول میتوانیم یک ورزشکار را در سطح مسابقه آماده کنیم. متاسفانه میبینیم وقتی یک ورزشکار میخواهد به سطح قهرمانی المپیک برسد شاید ۱۰ سال کار میکند، هر هفته سه جلسه تمرین کشنده انجام میدهد، تکنیک و تاکتیک خوب است اما در میادین ورزشی و در رقابتهای بین المللی چون از لحاظ بدنی و از علم بدنسازی همچنین از اصول علم تمرین استفاده نشده است ورزشکار کم میآورد.
وی در پاسخ به این سوال که نقصهای عمده علم تمرین در ورزشهای قهرمانی ایران چیست؟ گفت: مربیان باشگاهها و تیمهای بزرگ اغلب تحصیلکرده نیستند و یا از اطلاعات روز دنیا عقب هستند و ارتباط ایجاد نمیکنند و یکی از نقصهای بزرگ این است که همدیگر را قبول ندارند.
این استاد دانشکده علوم ورزشی دانشگاه اصفهان ادامه داد: اگر شما نگاه کنید مربیان بزرگ دنیا در کنفرانسهای علوم ورزشی، علم تمرین که برگزار میشود مشارکت و کسب تجربه میکنند متاسفانه به شخصه بعید میدانم در کشور کنفرانسی برگزار شود بزرگ کشور در آنجا حضور داشته باشد که اطلاعاتشان را شر و یا کسب اطلاعات کنند. مشکل بزرگ نشناختن همدیگر و یا عدم قبول یکدیگر است به خاطر همین ارتباط ایجاد نشده است.
وی در پاسخ به این پرسش که ورزش ایران در رشتههای مختلف جهانی و المپیک موفق عمل نکرده آیا به علم تمرین ارتباط دارد؟ گفت: نمیگویم ۹۹ درصد بلکه ۱۰۰ درصد. دلایل عدم موفقیت ورزشکارانمان در میادین بینالمللی میتواند به بحث علم تمرین و آسیب شناسی باز گردد.
رهنما گفت: اگر مدیران ارشد ورزشی با تحصیلات آکادمیک در سطح مربیگری وارد حوزه ورزش شوند قطعا تحول و انقلاب بزرگی در ورزش ایجاد خواهد شد و ما میتوانیم برنامههای کوتاهمدت، میان مدت و بلند مدت داشته باشیم و پیشبینی کنیم که در ۱۰ یا ۲۰ سال آینده چه مدالهایی را کسب کنیم. اغلب مدیران ما در سطوح مربیگری غیرحرفهای هستند و از دل ورزش، تربیت بدنی و علوم ورزشی نیستند.
وی بیان کرد: اگر آمار بگیرید در کل کشور در هیات رییسه و هیات مدیره باشگاهها افراد غیر متخصص حضور دارند. اصلا حضور این افراد دلیلی ندارد. باید فرصت مهیا شود. شایسته سالاری در رده مدیران باشگاهها، فدراسیونها و در کل وزارتخانه برای حضور تحصیلکردگانی که به کار گرفته نمیشوند، رخ دهد. متاسفانه برخی از تحصیلکردگان مهاجرت میکنند و در کشورهای دیگر موفقتر هستند.
استاد دانشکده علوم ورزشی دانشگاه اصفهان گفت: کشوری مثل قطر با جمعیت ۷۰۰ هزار نفری که دو، سه میلیون جمعیت آن متعلق به کشورهای دیگر است. برای ۳۲ کشور مسابقات فوتبال را برگزار میکند بدون این که یک تاخیر ایجاد شود در حالی که ما بخواهیم یک مسابقه برگزار کنیم نمیدانیم تماشاگر وجود دارد، وجود ندارد؟ نمیدانیم شرایط آب و هوایی چطور است؟ این کجا مدیریت میشود؟ قطعا جام جهانی ۲۰۲۲ سالهای سال در اذهان همه به خاطر مدیریت بسیار عالی قطر باقی خواهد ماند.
وی گفت: قطر ۱۰ سال برنامهریزی برای علم ورزش، دانشکدههای ورزشیاش کرده است تا بتواند فرهنگ و ملتش را در سطح دنیا معرفی کند. حالا ما با ۸۵ میلیون جمعیت، سوابق ورزشی خوب و تاریخ بزرگی که داریم متاسفانه در رشته مدیریت علوم ورزشی و سایر رشتهها نتوانستهایم به روز شویم، مشکلات را آسیب شناسایی کنیم. نمیتوانیم در مقابل کشورهای پیشرفته دنیا و منطقه قابل قیاس باشیم. باید برنامهریزیهای بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت داشته باشیم تا بتوانیم با بهره گیری از علم تمرین در رشتههای مختلف ورزشی در میادین بینالمللی و جهانی موفقتر عمل کنیم.
رهنما خاطر نشان کرد: قطر با برگزاری جام جهانی توانست اعتبار را برای کشورش به دست آورد. آنها متخصصان علم مدیریت و ورزش را از انگلیس و اسپانیا وارد کردند و آکادمی ورزشیشان در سطح دنیا میدرخشد. از خودشان چیزی نداشتند ولی از علم کشورهای دیگر استفاده کردند افراد دانشمندان را وارد کشورشان کردند و برای ورزش شان، ارتقای سلامتیشان برنامهریزی میکنند و قطعا موفق هم خواهند بود.
وی در پایان گفت: من در ارتباط با شغل خودم میگویم حیف است کشوری با این همه جوان و نقاط مثبت، تحصیلکردهها و بدنهای خوبی که داریم از این موهبت بهره نبریم. اگر نظام شغلی ورزش در هیات دولت و مجلس به تصویب برسد و در تربیت بدنی، علوم ورزشی هم جا بیافتد و افراد متخصص و آکادمیک در گرایشهای مختلف در راس فدراسیونهای ورزشی، باشگاهها در زمره مدیران ارشد ورزشی قرار گیرند واقعا میتوانیم با پتانسیلهای خوبی که در اختیار داریم آینده خیلی خوبی برای کشور رقم بزنیم. انشاءالله.