به گزارش خبرنگارمهر، بررسی جزئیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه از روز یکشنبه در صحن علنی مجلس آغاز شده است؛ هدف از تصویب این طرح، مقابله با سوداگری در چهار حوزه، ملک، خودرو، طلا و ارز عنوان شده است. مالیات بر عایدی سرمایه بر سود ناشی از انتقال اموال غیر مولد اعمال می‌شود؛ در واقع در این نوع مالیات، افراد مکلف می‌شوند بخشی از سود ناشی از فروش سرمایه (مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش) خود را به عنوان مالیات به دولت پرداخت می‌کنند.
برای مثال فرض کنید که فردی یک واحد مسکونی را سال گذشته به قیمت ۱۰۰ میلیون تومان خریداری کرده‌است و حال قصد فروش آن را به قیمت ۱۲۰ میلیون تومان دارد. در این میان، این فرد از فروش مسکن خود ۲۰ میلیون تومان سود کرده است و باید برای این مقدار که عایدی خرید و فروش مسکن محسوب می‌شود، مالیات پرداخت کند.
البته در طرح مجلس معافیت‌های گسترده‌ای برای این پایه مالیاتی در نظر گرفته شده است؛ بنا بر اظهارنظر مهدی موحد بکنظر، رئیس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی در طرح مالیات بر عایدی سرمایه، هر فرد به ازای همسر و تعداد فرزندان تا سقف ۴ واحد مسکونی و ۴ وسیله نقلیه از معافیت برخوردار است؛ همچنین بر اساس طرح مجلس، برای هر شخص تا ۲۰۰ گرم طلای ۲۸ عیار در هر ۵ سال (تا سقف یک کیلوگرم برای خانوار) معافیت در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، مطابق این طرح، اراضی کشاورزی نیز از معافیت برخوردار است.
مطابق با این معافیت تنها ۱۵ درصد از عایدی سرمایه حاصل از انتقال املاک مشمول مالیات خواهد بود. همچنین وسایل نقلیه دارای پلاک مناطق آزاد معاف از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه هستند.
در همین شرایط، برخی از کارشناسان نگران موضوع اعطای معافیت‌های گسترده در این طرح هستند؛ بنا بر متن طرح در زمینه مالکیت املاک و خودرو برای خانواده‌ها معافیت زیادی اعمال شده و این مسئله می‌تواند موجب ایجاد معاملات سوداگرانه به تعداد اعضای خانوار شود.
بنا بر نظر برخی از منتقدان نباید معافیت‌های غیرضروری در طرح مالیات بر عایدی سرمایه منظور شود. به طور مثال بحث اعطای تخفیف مالیاتی برای املاک واقع در مناطق آزاد نیز موضوع بحث‌برانگیز دیگری است که با انتقاد برخی از کارشناسان روبرو شده است.
معافیت‌های بی‌مورد، مالیات بر عایدی سرمایه را عقیم می‌کند
از همین رو، وحید شقاقی شهری کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایران اکونومیست با انتقاد از معافیت‌های در نظر گرفته شده در طرح مالیات بر عایدی سرمایه افزود: اگر سقف خانه‌ای نشتی می‌دهد و تمام نشتی‌های آن به غیر از یکی، ایزوگام شود؛ آب‌ها در همان نقطه جمع شده و نشتی سرمایه از همان ناحیه بیشتر می‌شود. در مالیات بر عایدی سرمایه همین‌گونه است و نمی‌توان بر بعضی از سرمایه‌ها مالیات اعمال و بر برخی دیگر نشود.
شقاقی شهری در پایان با ابراز نگرانی نسبت به معافیت‌ها و استثنائات مطرح شده در خصوص طرح فعلی مالیات بر عایدی سرمایه بیان کرد: تبصره‌ها و معافیت‌های گسترده‌ای که به این طرح اختصاص داده شده می‌تواند کل منافع و ارزشمندی طرح را زیر سوال ببرد.
بُعد خانوار، ارتباطی به مالیات بر عایدی سرمایه ندارد
شقاقی با بیان اینکه مالیات بر عایدی سرمایه با مالیات بر ثروت متفاوت است، عنوان کرد: برخی از افراد به دلیل تورم‌های بالای اقتصاد ایران، سرمایه‌هایی مانند مسکن، خودرو و غیره را به مدت کوتاه‌مدت دلالی و خریدوفروش می‌کنند و این عمل به‌صورت سوداگری درآمده است؛ به همین دلیل نباید تعداد اعضا و بعد خانوار را در معافیت‌های طرح مالیات بر عایدی سرمایه در نظر گرفت.
از تورم نباید مالیات گرفته شود
به گفته این کارشناس اقتصادی نباید از تمام عایدی سرمایه افراد مالیات گرفته شود به عبارتی ابتدا باید میزان تورم کشور را از سود کلی کم کرد تا خالص عایدی سرمایه به دست آید. به طور مثال اگر فردی خودرویی را ۱ میلیارد تومان بخرد و در مدت ۶ ماه به دلیل وجود تورم بالای کشور قیمت آن به ۱.۵ میلیارد تومان افزایش یابد باید برای محاسبه مالیات، میزان تورم را از کل عایدی کم کرد و اصطلاحاً خالص عایدی را مبنای اخذ مالیات قرار داد.
وی در همین رابطه ادامه داد: این در حالی است که برخی از نمایندگان کمیسیون اقتصادی مجلس بر این عقیده هستند که برای کشیدن ترمز فعالیت‌های سوداگرایانه، باید از کل عایدی حاصله مالیات گرفته شود.
