جملات بالا بخشی از اظهارات مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در گفتوگو با ایران اکونومیست مطرح کرده است. عبدالرضا سهرابی که کمتر از یک سال است به این سمت منصوب شده، اظهار میکند که در تمامِ این مدت تلاش داشته تا با نگاهی عادلانه از فعالیتِ نگارخانهداران حمایت کند. با این حال او در این راستا بهتازگی با چالشی مبنی بر تمایل نداشتن برخی نگارخانهها برای برگزاری نمایشگاههای حضوری مواجه شده که نظرات خود را در مصاحبهای دربارهی این موضوع بیان میکند.
تمام تلاش ما بر تسهیلگری و حمایت حداکثری از فعالیت نگارخانهها استوار بوده است
در راستای بررسی راهکارهای برونرفت از شرایطِ تعطیلی نمایشگاههای حضوری در نگارخانهها، خبرنگار ایران اکونومیست در تماسی با مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی پیگیر این مسئله شده است.
در همین راستا عبدالرضا سهرابی تأکید دارد که مرکز هنرهای تجسمی همواره از فعالیتِ نگارخانهها حمایت کرده است و می گوید: «بنده اعتقاد ندارم که نگارخانهها کارشان را تعطیل کردهاند. اساسا نگارخانهها ذیل بخش خصوصی تعریف میشوند و بنا بر قوانین ما نمیتوانیم به آنان تأکید کرده باشیم که نمایشگاه برگزار کنند. نگارخانهها در برپایی یا برپا نشدن نمایشگاههای حضوری صاحب اختیار هستند اما تمام سعی ما مبتنی بر حمایت حداکثری و تسهیلگری امور آنان بوده که این امر در چندین حوزه اتفاق افتاده است.»
مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی در ادامه مثال میزند: «در ارتباط با فعالیت نگارخانهها در طبقات M و S مجتمعهای مسکونی، برخی نگارخانهها با شهرداری مشکلاتی داشتند که ما مستقیم به این موضوع ورود کردیم و باتوجه به اهمیت موضوع، بهواسطه پیگیریهای صورتگفته در کمتر از ۷۲ ساعتِ کاری دو مکاتبه از سوی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی با شهردار محترم و رئیس محترم شورای شهر تهران صورت گرفت. همچنین بنده نیز برای حل مشکل این دو نگارخانه با شهردار یکی از مناطق بهصورت مستقیم مکاتبهای را صورت دادم که خوشبختانه به بازگشایی و تداوم فعالیت آن دو نگارخانه انجامید. ما همواره تلاش کردهایم که بهمنظور رشد و گسترش فعالیت نگارخانهها در چهارچوب ساختارهای موجود، در کوتاهترین زمان ممکن همراهیهای لازم را با آنها داشته باشیم. بهطورکلی برگزاری یا برگزار نشدن نمایشگاه در حوزه اختیارات مدیران نگارخانههاست و ما هیچوقت به آنها نگفتهایم که نمایشگاه برگزار کنید یا نکنید؛ کمااینکه تمام تلاش ما این بوده که فعالیتهای فرهنگی و هنری متوقف نشوند اما متأسفانه دیدید که چه رفتار ناشایستی با نگارخانهای که میخواست نمایشگاه برگزار کند، صورت گرفت.»
سهرابی در ادامه گذری به آمارِ نمایشگاههای برگزار شده در ماههای اخیر دارد: «ما در حال حاضر در مهر، آبان و آذر درخواستهای متعددی برای برگزاری نمایشگاه داشتهایم؛ همچنین در دی ماه جاری که آمار آن وجود دارد. برابر با دستورالعمل نگارخانهها در برگزاری نمایشگاه، اگرچه برگزاری آن به اطلاع ما میرسد اما مسئولیت اینکه نمایشگاهی برگزار شده یا نشده به عهده ما نیست که بخواهیم به آن ورود کنیم؛ این موضوع به خود نگارخانهها مربوط است اما تسهیلگری برگزاری نمایشگاهها برعهدهی ما است. اکنون مرکز هنرهای تجسمی پس از دریافت درخواست برگزاری نمایشگاه، نظر کارشناسی خود را به فاصلهی یک تا دو روز کاری به نگارخانهها اعلام میکند و آنها در چهارچوب قوانین و مقررات میتوانند نمایشگاههای خود را برگزار کنند. کمااینکه اکنون نمایشگاههایی نیز دایر هستند و برخی دیگر هم افتتاح خواهند شد. ما در مهر ماه درخواستهای متعددی برای برگزاری نمایشگاه داشتیم و در شهریور ماه که آغاز التهابات جامعه بود نیز نمایشگاههای خوبی برگزار شد که آمار آنها موجود است. کمااینکه پیش از این نیز آمار جامعی از مجموعه فعالیتهای مرکز هنرهای تجسمی طی ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ در اختیار اصحاب رسانه قرار گرفته است.»
مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی مجددا تأکید میکند: «تمام تلاش مرکز هنرهای تجسمی مبتنی بر حمایت حداکثری، تسهیلگری و همراهی با نگارخانهها بوده و این اتفاق در موارد بسیاری رخ داده است.»
مجوز گالریها چگونه تمدید میشود؟
سهرابی در ادامه به برخی گمانهها مبنی بر اینکه اگر نگارخانهها در حد نصاب نمایشگاه برگزار نکنند، مجوزشان تمدید نخواهد شد، چنین واکنش نشان میدهد: «این ابهامات ناشی از ضعف آگاهی و اطلاعات اظهارکنندگان نسبت به ساختار مرکز هنرهای تجسمی است. در این زمینه برخی دستورالعملها وجود دارد. مبتنی بر همین دستورالعملها شورایی تعریف شده که بنده مسئولیت آن را عهدهدار هستم. این شورا مرکب از اعضای حقیقی و حقوقی است. بر این اساس هر درخواستی برای تمدید مجوز یا تأسیس نگارخانه در آن شورا بررسی قرار گرفته و سوابق موجود مطالعه میشود. اگر اعضای شورا تأیید کنند، مجوز تمدید یا صادر میشود. یعنی دستورالعمل موجود در چهارچوب قوانین و مقررات است و اساسا کسانی که خود، نگارخانه دارند، عضو حقوقی این شورا هستند؛ بنابراین کار کارشناسی دقیق و فنی روی موضوعات صورت میگیرد و طبق نظر شورا برای نگارخانهها مجوز تمدید یک تا پنجساله صادر میشود. به هر ترتیب باید تفاوتی میان عملکرد نگارخانههای مختلف قائل شویم و شورا به این تفاوتها توجه دارد. مگر میشود یک نگارخانه سه سال فعالیت نکند و مجوز آن باز هم در شورا تمدید شود؟ آیا شورا میتواند رأی به ادامهی فعالیت چنین نگارخانهای بدهد؟»
او اضافه میکند: «اگر نگارخانهای حتی یک نمایشگاه برگزار کرده باشد، به فراخور فعالیتهایش تمدید مجوز صورت میگیرد اما میزان فعالیت نگارخانهها در کیفیت تمدید مجوزشان تأثیر مستقیم ندارد. تمام تلاش ما این بوده که بدون زدنِ عینکی خاص نسبت به همه فعالان عرصه هنر توجه جدی داشته باشیم. اکنون نسبت به همه نگارخانههایی که در این عرصه فعالیت میکنند نگاهی عادلانه و برابر داریم، از برگزاری نمایشگاههای آنان در چهارچوب قوانین و مقررات حمایت میکنیم و برای مقررات موجود اهمیت ویژهای قائل هستیم.»
هنوز مجوزی برای «حراج تهران» صادر نشده است
مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی ضمن عدم اطلاع از تعویق برگزاری «حراج تهران» میگوید: «حراج تهران برای برگزاری هفدهمین دورهاش آثار و درخواست مجوز خود را برای ما ارسال کرده است و بنده اطلاعی از تعویق آن ندارم. ضمن اینکه اشکالی حقوقی در مکاتبه حراج تهران وجود داشت و به همین دلیل ما آن را به ایشان بازگردانیم. بنای ما حمایت از برگزاری و توسعه حراجها در راستای رونق اقتصاد هنر است و تا به امروز هم چیزی از برگزار نشدن حراج تهران نشنیدهایم. نکته مهمتر این است که مرکز هنرهای تجسمی به دنبال ایجاد و احیای حراجهای دیگری نیز است. حراج رخست اصفهان یکی از این نمونههاست که در دست احیا است و در آینده نزدیک یک حراج دیگر هم به حراجهای پایتخت اضافه خواهد شد که جزئیات آن متعاقبا اعلام میشود»
سهرابی خاطرنشان میکند: «هیچ مشکلی هم برای صدور مجوز برگزاری حراجها نداریم و در چهارچوب قوانین و مقررات موجود از برگزاری عموم حراجهای هنری حمایت میکنیم.»
او با استقبال از برگزاری حراجیهای دیگر بیان میکند: «کیک اقتصاد هنرهای تجسمی بهواسطه برگزاری حراجیها بزرگتر میشود و به این واسطه، شمار بیشتری از هنرمندان میتوانند از چنین ظرفیتی بهرهمند شوند. لذا ما به دنبال رشد، تقویت و رونق این عرصه و بهطور کلی عرصه اقتصاد هنر هستیم و رویکردمان در این زمینه کاملا حمایتی است.»