به گزارش ایران اکونومیست، چندی پیش برخی از محققان حوزه زمینشناسی خبر از وجود یک گسل پنهان ناشناخته در تهران دادند، ولی دکتر سلیمانی، مسؤول پروژههای اطلس لرزهزمینساخت و پالئوسایزمولوژی سازمان زمینشناسی کشور بر پایه پژوهشهای دفتری و میدانی سطح و تحتالارضی، معتقد است این گسل بنیادین، به دلیل جابجاییهای تجمعیِ چپگرد و چند صد متری آن در سطح زمین و در آبرفتهای جوان تهران، از گسلهای پنهان به شمار نمیرود.
دکتر شهریار سلیمانی آزاد، پژوهشگر لرزهزمینساخت و پالئوسایزمولوژی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور در گفتوگو با ایران اکونومیست که پیگیر خبر گسل پنهان در داخل شهر تهران شده بود، گفت: چندی است که جمعی صحبت از وجود گسلی پنهان با روند تقریبا شرقی-غربی در وسط شهر تهران میکنند.
وی ادامه داد: دسته نخست معتقد به وجود یک گسل احتمالی و از نوع راندگی در منطقه طرشت تهران هستند که به سبب ساخت و ساز فراوان و دست خوردگی سطح زمین در طی چند دهه گذشته، در حال حاضر تظاهر سطحی خوبی ندارد.
سلیمانی افزود: در مقابل، دسته دوم نیز با بازنامگذاری گسلی پیشتر معرفی شده و نسبتا کوتاه بهنام «گسل ایوبی» آن را این بار نامی دیگر دادهاند و با وجود بریدهشدن سطح زمین و آبرفتهای جوان تهران، آن را «پنهان» نامیدهاند و معتقدند این گسل شاخهای پیشروی کرده از گسل شمال تهران در دشت تهران است!
این محقق لرزه زمین ساخت اظهار کرد: ولی اصل موضوع چیز دیگری است و آن گسلی پیسنگی و بسیار بزرگ و مجزا از دیگر گسلها است که از تپههای «کوهک» در جنوب کرج تا «لویزان» در شمالشرقی تهران و در شکل یک پهنه گسلی نردبامی چپپله گسترده شده است.
وی اضافه کرد: به بیان دیگر آن دو گسل دیگر، همچون گوش، پا و یا خرطوم فیلی بسیار بزرگ در تعابیر مولانا هستند که از چشم محققان پیشین جا افتادهاند. این گسل بنیادین، با نام گسل «کوهک-لویزان» است که اولا اصلا کوتاه نیست و پنجاه کیلومتر طول دارد و دوم آن که اصلا پنهان نیست و جابجاییهای تجمعیِ چپگرد و چند صد متری آن در سطح زمین و در آبرفتهای جوان تهران گواه این موضوع است.
سلیمانی تاکید کرد: جالب آن است که پنج دهه پیش نیز یک زمینشناس با شواهد چینهشناسی کواترنری امکان وجود چنین ساختاری را محتمل برشمرده بود.
مسؤول پروژههای اطلس لرزهزمینساخت و پالئوسایزمولوژی سازمان زمینشناسی، خاطر نشان کرد: به هر حال، این گسل در سال ۲۰۱۶ میلادی و توسط تیم پژوهشی من در یک مقاله کنفرانس بینالمللی و نیز در سال ۱۳۹۷ در یک گزارش پژوهشی معرفی شد و به تازگی نیز مقاله انگلیسی آن در یک ژورنال علمی معتبر بینالمللی در حال انتشار است.
وی یادآور شد: حرکات و جنبشهای مورب-لغز پهنه گسلی پیسنگی «کوهک-لویزان» عامل اصلی شکلگیری بیشتر رشتهتپههای شمال مرکزی تهران در آبرفتهای جوان است. از این رو، بسیاری از محلهها و ساختمانهای بنا شده در تپههای "کوهک"، "چیتگر"، "گیشا"،"عباسآباد" و "لویزان" دقیقا بر روی پهنه این گسل جنبا و لرزهزا بنا شدهاند و لزوم مقاومسازی در آنها امری بسیار بدیهی بهشمار میآید.
سلیمانیآزاد تاکید کرد: در مقاله یادشده نیز به اینکه این پهنه گسلی میتواند منشأ برخی زمینلرزههای تاریخی مناطق داخلیتر تهران-ری همچون زمینلرزه بزرگ سال ۱۱۷۷ میلادی باشد، اشاره شده است.
به گفته وی در چند سال پیش نیز دست کم دو زمینلرزه کوچک و چپگرد توسط محققان سایزمولوژی بر روی آن و در نزدیک منطقه بیهقی تهران مکانیابی شده بود.
این محقق لرزه زمین ساخت سازمان زمینشناسی کشور افزود: نکته مهم تهران بزرگ محاصره شدن آن با گسلهای اساسی و شناخته شدهای همچون «مُشا»، «شمال تهران» و... در پیرامون و متاثر شدن مناطق داخلی آن توسط پهنههای گسلی همچون کوهک-لویزان و نیاوران است که حتما در طراحی و انجام ساخت و سازههای مقاوم باید به آن توجه ویژه داشت. چرا که این گسلها توان ایجاد زمینلرزههای متوسط و بزرگ را در داخل بزرگترین شهر ایران دارا هستند.