تصویر جدید تلسکوپ فضایی هابل؛ نورافشانی سرخ‌رنگ

به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست از وبگاه سای‌تِک‌دِیلی (SciTechDaily)، تصویر جدید تلسکوپ فضایی هابل، ناحیه کوچکی از سحابی معروف وِستِرهوت ۵ (Westerhout ۵) را نشان می‌دهد که تقریباً ۷ هزار سال نوری از زمین فاصله دارد. این تصویر درخشان که مملو از نور قرمز روشن است، دارای ویژگی‌های جالب مختلفی از جمله یک گوی گازی در حال تبخیر شناور (free-floating Evaporating Gaseous Globule) است.

گوی‌های گازی در حال تبخیر شناور در این تصویر، ناحیه تاریک کوچک به شکل بچه‌قورباغه در بالا وسط سمت چپ است. این حباب که به نظر شناور می‌رسد با دو نام شناخته می‌شود که جذابیتی ندارند: [KAG۲۰۰۸] globule ۱۳ و J۰۲۵۸۳۸.۶+۶۰۴۲۵۹.

گوی‌های گازی در حال تبخیر شناور دسته خاصی از گوی‌های گازی در حال تبخیر (Evaporating Gaseous Globules) هستند. هم گوی‌های گازی در حال تبخیر و هم گوی‌های گازی در حال تبخیر شناور، مناطق گازی هستند که به اندازه‌ای متراکم هستند که در مقایسه با گاز اطرافشان که تراکم کمتری دارد، سخت‌تر تبخیر نوری می‌شوند.

تبخیر نوری (photoevaporation) زمانی اتفاق می‌افتد که گاز توسط منبع شدید تشعشع (معمولاً ستارگان جوان و داغ که مقادیر زیادی نور فرابنفش آزاد می‌کنند) یونیزه و پراکنده می‌شود. گوی‌های گازی در حال تبخیر به‌تازگی شناسایی شده‌اند و می‌توان آن‌ها را در نوک ستون‌های آفرینش (تصویر زیر را ببینید) مشاهده کرد. تلسکوپ فضایی هابل این تصاویر را ثبت کرده بود که در سال ۱۹۹۵ منتشر شد.

گوی‌های گازی در حال تبخیر شناور به‌تازگی طبقه‌بندی شده‌اند و به دلیل داشتن شکلی شبیه به «سر و دم» از گوی‌های گازی در حال تبخیر متمایز شده‌اند. گوی‌های گازی در حال تبخیر شناور و گوی‌های گازی در حال تبخیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند؛ زیرا چگالی آن‌ها نفوذ اشعه فرابنفش شدید به آن‌ها در مناطق مملو از ستاره‌های جوان دشوارتر می‌کند.

تاری نسبی آن‌ها به این معنی است که گاز درونشان از یونیزاسیون و تبخیر نوری محافظت می‌شود و این احتمالاً برای شکل‌گیری پیش‌ستاره‌ها مهم است و بسیاری از گوی‌های گازی در حال تبخیر شناور و گوی‌های گازی در حال تبخیر میزبان تولد ستارگان جدید هستند.

گوی‌های گازی در حال تبخیر شناور در تصویر بالای صفحه، یک نقطه تاریک در دریای نور قرمز است. رنگ قرمز ناشی از نوع خاصی از انتشار نور است که به انتشار H-alpha معروف است. این زمانی اتفاق می‌افتد که یک الکترون بسیار پرانرژی در اتم هیدروژن مقدار خاصی از انرژی را از دست می‌دهد، که منجر به کاهش انرژی الکترون می‌شود و این نور قرمز مشخص را آزاد می‌کند.