به گزارش ایران اکونومیست، امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد روز دوشنبه به وقت محلی در نشست دوره ای و عادی شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام افزود: امروز همانطور که انتظار می رفت، اعضای شورا بار دیگر حمایت خود را از احیای برجام ابراز کردند و اجرای کامل آن به عنوان تنها اقدام عملی خواستار شدند. بدیهی است که برجام تنها با پرداختن به ریشه های اصلی وضعیت فعلی آن، یعنی خروج آمریکا از توافق در تاریخ ۸ می ۲۰۱۸، قابل بازگشت و احیاء است.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: فشار، ارعاب و رویارویی راه حل نیست و به جایی نمی رسد. اگر آمریکا واقعاً خواهان احیای برجام است، باید تنها بر دیپلماسی تکیه کند. ایران به نوبه خود بر تعهد خود به گفتگو و دیپلماسی تاکید می کند. ما آماده‌ایم مذاکرات وین را از سر بگیریم، برای دستیابی به یک راه‌حل قابل قبول همکاری کنیم و حتی نشست وزیران را در اسرع وقت ترتیب دهیم تا احیای برجام را اعلام کنیم. اما این امر در صورتی قابل دستیابی است که آمریکا متحده اراده سیاسی واقعی نشان دهد و آماده کار در جهت راه حل رضایت بخش باشد و موافقت کند که به طور کامل به تعهدات خود عمل کند. آمریکا اکنون توپ را در زمین خود دارد. باید نشان دهد که صادق، قابل اعتماد و قادر به اجرای وعده هایش است. اکنون وقت اقدام است.
متن کامل سخنرانی امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل متحد در نشست روز دوشنبه، ۲۸ آذرماه، شورای امنیت در مورد اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
خانم رئیس،
امروز همانطور که انتظار می رفت، اعضای شورا بار دیگر حمایت خود را از احیای برجام ابراز کردند و اجرای کامل آن به عنوان تنها اقدام عملی خواستار شدند. بدیهی است که برجام تنها با پرداختن به ریشه های اصلی وضعیت فعلی آن، یعنی خروج آمریکا از توافق در تاریخ ۸ می ۲۰۱۸، قابل بازگشت و احیاء است. از زمان خروج، آمریکا با نقض آشکار تعهدات قانونی صریح خود ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵)، تمامی تحریم های غیرانسانی و ظالمانه علیه ایران را مجدداً اعمال کرده است. علاوه بر این، به سیاست به اصطلاح «فشار حداکثری» خود علیه مردم ایران ادامه داده است. همانطور که وزیر امور خارجه سابق آمریکا آشکارا و بی شرمانه اعلام کرد، هدف این سیاست به گرسنگی کشاندن مردم ایران بود. در واقع، آمریکا در سیاست خصمانه دیرینه خود علیه مردم ایران، تحریم های اقتصادی را به عنوان سلاح به کار گرفته است. در این راستا، آمریکا، به عنوان عضو دائمی شورای امنیت، با وقاحت تمام کشورهای عضو سازمان ملل متحد را مجبور کرد یا قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کنند یا با مجازات مواجه شوند. چنین رفتاری در تاریخ سازمان ملل بی سابقه است.
با وجود تغییر در دولت آمریکا در سال ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری این کشور بدون تغییر باقی مانده است. اگرچه دولت فعلی به طور مداوم به شکست این سیاست اعتراف می کند، اما همچنان به اجرای گسترده تر و شدیدتر آن ادامه می دهد. همچنین لازم به ذکر است که سه کشور اروپایی عضو برجام به حمایت و اجرای کامل تحریم ها و سیاست های آمریکا علیه ایران ادامه می دهند. آنها، مانند آمریکا، از اجرای تعهدات خود در چارچوب برجام خودداری کردند.
با این حال، امروز نماینده آمریکا در این نشست نقش قربانی را بازی کرد و طوری رفتار و وانمود کرد که انگار ایران است از برجام خارج شده و مسئول وضعیت فعلی آن است! دست از فریب و گمراه کردن جامعه بین المللی بردارید. فریب را متوقف کنید! اتهامات بی اساس شما علیه ایران نمی تواند این واقعیت را تغییر دهد که تنها آمریکا مسئول وضعیت فعلی برجام است. پایبندی کامل ایران به تمامی تعهدات مرتبط هسته ای خود ذیل برجام، حتی یک سال پس از خروج آمریکا از آن، به خوبی مستند شده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آن را تأیید کرده و در ۱۵ گزارش متوالی مدیرکل آژانس منعکس شده است. با این حال، جمهوری اسلامی ایران تنها پس از یک سال صبر راهبردی در قبال خروج آمریکا از برجام و عدم پایبندی به تعهداتش ذیل توافق و همچنین نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ واکنش نشان داد.
در عین حال، اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران انجام داد، اقدامات جبرانی خاصی است که مطابق با حقوق مشروع ایران بوده، و به صراحت در مواد ۲۶ و ۲۷ برجام به آن اشاره شده است. هدف ما واضح بود: برقراری توازن در تعهدات متقابل و منافع ذیل توافق. زیرا برجام مبتنی بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران در ازای لغو تمامی تحریم‌های سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران و رفع همه موانع بر سر راه همکاری‌های اقتصادی، تجاری و مالی بین‌المللی ایران است.
خانم رئیس،
با عنایت به موارد گفته شده، امروز در سخنرانی خود به چهار موضوع می‌پردازم: اول، روند سیاسی جاری برای احیای برجام. دوم، همکاری فنی ایران و آژانس. سوم، مواضع ایران در مورد گزارش دبیرکل؛ و چهارم، پاسخ به اتهاماتی که امروز از سوی برخی اعضای شورای امنیت علیه کشورم مطرح شد.
خانم رئیس،
مذاکرات وین با ابراز تمایل آمریکا برای بازگشت به برجام و کنار گذاشتن سیاست شکست خورده فشار حداکثری این کشور آغاز شد. در طول مذاکرات، جمهوری اسلامی ایران همواره حسن نیت خود را نشان داده و رویکرد سازنده ای در پیش گرفته است. مذاکرات به خوبی پیش می رفت و تلاش های مستمری در حال انجام بود. تیم مذاکره کننده ایران حداکثر انعطاف را به کار گرفت تا به توافقی قابل قبول برای همه دست یابد. برای این منظور، تیم مذاکره کننده ایران حتی راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را برای حل مسائل باقی‌مانده و شکستن بن‌بست ارائه کرد. با این حال، رویکرد غیرواقعی و سختگیرانه آمریکا منجر به وضعیت فعلی شده است.
خانم رئیس،
برخلاف ادعاهای بی اساسی مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران موضوعات غیر مرتبط با برجام را مطرح کرده است، می توانم به شما اطمینان دهم که جمهوری اسلامی ایران هیچ موضوعی را خارج از چارچوب مذاکرات وین و برجام مطرح نکرده است و این طرف‌های دیگر، به‌ویژه آمریکا بودند که تصمیم گرفتند تا از میز مذاکره خارج شده و متعاقبا، به ارسال پیام‌های متناقض، مبهم و گمراه کننده در مورد مذاکرات اقدام کنند. درمقابل، آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام تصمیم گرفتند بر روی سیاستی که دهه‌ها علیه ایران انجام می‌داد، تمرکز کند: یعنی مداخله در امور داخلی ایران، از جمله از طریق حمایت از گروه‌های تروریستی در تلاش‌های شرورانه آنها برای به خطر انداختن امنیت مردم ایران.
بگذارید واضح و روشن بگویم، فشار، ارعاب و رویارویی راه حل نیست و به جایی نمی رسد. اگر آمریکا واقعاً خواهان احیای برجام است، باید تنها بر دیپلماسی تکیه کند. ایران به نوبه خود بر تعهد خود به گفتگو و دیپلماسی تاکید می کند. ما آماده‌ایم مذاکرات وین را از سر بگیریم، برای دستیابی به یک راه‌حل قابل قبول همکاری کنیم و حتی نشست وزیران را در اسرع وقت ترتیب دهیم تا احیای برجام را اعلام کنیم. اما این امر در صورتی قابل دستیابی است که آمریکا متحده اراده سیاسی واقعی نشان دهد و آماده کار در جهت راه حل رضایت بخش باشد و موافقت کند که به طور کامل به تعهدات خود عمل کند. آمریکا اکنون توپ را در زمین خود دارد. باید نشان دهد که صادق، قابل اعتماد و قادر به اجرای وعده هایش است. اکنون وقت اقدام است.
خانم رئیس،
در مورد همکاری فنی ما با آژانس، باید ابتدا تاکید کنم که این موضوع کاملاً خارج از حیطه قطعنامه ۲۲۳۱ است. اما با توجه به اینکه، برخی از اعضای شورا ادعاهای غیرمستند و بی اساسی علیه کشورم مطرح و جمهوری اسلامی ایران را به عدم پایبندی متهم کردند، مایلم تاکید کنم که همه فعالیت‌های هسته‌ای ما صلح‌آمیز بوده و با حقوق و تعهدات ما بر اساس معاهده منع اشاعه هسته ای ( NPT) و موافقتنامه پادمان سازگار است. بنا به اعلام آژانس، برنامه صلح آمیز هسته ای ایران تحت قوی ترین و سرزده ترین اقدامات راستی آزمایی، نظارت و شفافیت هسته ای بوده است که تاکنون در یک کشور عضو در تاریخ آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام شده است. ایران به پایبندی به تعهدات خود و همکاری کامل با آژانس به منظور حفظ تداوم دانش در مورد فعالیت های صلح آمیز هسته ای خود ادامه داده است. بیانیه مشترک آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران در ۵ مارس ۲۰۲۲، آخرین نمونه از این همکاری هاست.
اقدامات جبرانی کنونی ایران، از جمله در ارتباط با تجهیزات نظارتی فراتر از موافقتنامه پادمان و سیستم راستی‌آزمایی قوی، تنها در صورت لغو تمامی تحریم‌های غیرقانونی و بستن (پرونده) مسائل پادمانی، قابل بازگشت خواهند بود. بی طرفی، استقلال و حرفه ای بودن آژانس هرگز نباید تحت تأثیر برخی طرف ها قرار گیرد. ما قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی را یک اقدام سیاسی می دانیم. ایران به وظایف خود در موافقت نامه پادمان عمل کرده است. ما آماده تعامل با آژانس برای حل و فصل مسائل باقی مانده مرتبط با پادمان هستیم. ما امیدواریم که با سفر تیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران تلاش‌های بیشتری را برای رسیدگی به چنین موضوعاتی صورت گیرد.
خانم رئیس،
در حالی که ملاحظات کامل ایران در مورد گزارش دبیرکل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ در نامه مورخ ۱۵ دسامبر ۲۰۲۲ اینجانب به دبیرکل منعکس گردیده است، در این رابطه، مایلم چند نکته را بیان کنم.
برخلاف ادعای دبیرخانه، گزارش دبیرکل باید جامع و شامل اجرای قطعنامه به طور کامل، و نه تنها ضمیمه ب آن باشد. این تفسیر ایران نیست. ادبیات دقیق بند ۷ یادداشت ریاستی شورای امنیت ( سند شماره ۴۴ مورخ ۲۰۱۶) است. علاوه بر این، این گزارش حاوی موضوعاتی است که هیچ ارتباطی با قطعنامه ۲۲۳۱ ندارد. به همین ترتیب، گزارش بار دیگر نتوانسته است به ریشه های اصلی وضعیت فعلی پیرامون برجام، یعنی خروج آمریکا متحده از این توافق، بپردازد. این گزارش به ویژه در مورد نقض فاحش و سیستماتیک آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام از تعهدات قانونی صریح خود بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ ساکت است.
علاوه بر این، وورد و مشارکت دبیرخانه در به اصطلاح «تحقیقات» برای «بررسی» ادعایی نقض قطعنامه به وضوح فراتر از وظایفی است که شورای امنیت از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ و سند (یادداشت) شماره S/۲۰۱۶/۴۴ رئیس شورا به دبیرخانه واگذار کرده است. بر اساس این دو سند، دبیرخانه هیچ گونه مأموریتی برای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به جز ارائه «پشتیبانی اداری» از کار شورای امنیت ندارد. بنابراین، این فعالیت‌های فراقانونی توسط دبیرخانه غیرقابل قبول بوده و باید از آن خودداری شود و هرگونه یافته یا ارزیابی احتمالی بر اساس این فعالیت‌ها غیرقانونی و فاقد اثر است. من باید مجدداً موضع غیرقابل تغییر کشورم را تکرار کنم که برنامه‌های فضایی و موشکی جمهوری اسلامی ایران خارج از حوزه یا صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ است.
خانم رئیس،
در پایان می خواهم به ادعاهایی بی اساس مربوط به انتقال تعدادی پهپاد توسط ایران به روسیه در نقض قطعنامه ۲۲۳۱ بپردازم.
اولاً، محدودیت‌های مربوط به تسلیحات ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ رسما خاتمه یافته و از آن زمان، انتقال تسلیحات به، یا از ایران، دیگر مشمول قطعنامه ۲۲۳۱ نمی‌شود. ثانیاً، استناد به بند ۴ (الف) ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ فاقد مبنای قانونی و حقوقی است؛ زیرا فعالیت های مشمول بند مذکور تنها در صورتی نیاز به تأیید قبلی شورا دارد که دولت صادرکننده آن اقلام مربوطه را بدون توجه به درج آنها در سند S/۲۰۱۵/۵۴۶ تعیین کند که "می تواند به توسعه سیستم های حمل سلاح هسته ای کمک کند". با این حال، ایران به‌طور رسمی و صریح اعلام کرده است که «هیچ‌گاه اقلامی را که به‌نظر می‌رسد می‌تواند به توسعه سیستم‌های حمل سلاح هسته‌ای کمک کند، نه تولید کرده و نه عرضه نکرده، و همچنین قصد تولید و عرضه آنها را ندارد».
بر این اساس، ایران هیچ موردی را که مشمول بند ۴ (الف) ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ باشد، به روسیه منتقل نکرده است و هرگونه ادعای خلاف آن بی‌اساس بوده و رد می‌شود. همچنین شایان ذکر است که ما قبلاً گفتگوهای دوجانبه با اوکراین برای رفع سوء تفاهمات موجود در این زمینه برگزار کرده ایم. علاوه بر این، تعدادی از پهپادهایی که قبل از جنگ اوکراین توسط ایران به روسیه منتقل شده‌اند - که ذیل ویژگی فنی مندرج در بند ۴ (الف) ضمیمه B قطعنامه ۲۲۳۱ قرار نمی گیرند، یرای استفاده در جنگ اوکراین نبوده است. بنابراین، کمپین اطلاعات نادرست و اتهامات بی اساس علیه ایران باید پایان یابد. این تلاش ها هیچ هدفی جز منحرف کردن توجه از انتقال مقادیر انبوه تسلیحات پیشرفته توسط کشورهای غربی به اوکراین به منظور طولانی کردن درگیری ندارد.
در نهایت، ما ایجاد ارتباط ساختگی بین مسائل منطقه ای و قطعنامه ۲۲۳۱ را رد می کنیم. اما در پاسخ به برخی ادعاها در مورد سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی ایران، باید تاکید کنم که سیاست خارجی ایران مبتنی بر احترام کامل به حقوق بین الملل، احترام متقابل، حسن همجواری، همکاری و گفتگو و همچنین حفظ صلح و امنیت منطقه از طریق مشارکت فعال همه کشورهای منطقه می باشد. همانند گذشته، ما آماده تعامل فعال و سازنده با کشورهای منطقه هستیم.
خانم رئیس،
اجازه دهید بار دیگر تاکید کنم که ما حاضریم مذاکرات وین را در اسرع وقت از سر بگیریم تا متن موجود را نهایی کنیم که به همه طرف‌ها اجازه می‌دهد تا به تعهدات خود ذیل برجام برگردند.
خانم رئیس از شما سپاسگزارم.
