به گزارش ایران اکونومیست، برخلاف چند سال اخیر که به دلیل شیوع ویروس کرونا گرامیداشت روز دانشجو چندان رونق نداشت در سال ۱۴۰۱ و در حالی که کشور روزهای ملتهبی را پشت سر می‌گذارد، فضای دانشگاه‌ها با حضور تعدادی از مسئولان کمی متفاوت از قبل بود.
صبح چهارشنبه ۱۶ آذر سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه مجریه راهی دانشگاه تهران شد. در این مراسم که به میزبانی دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی در تالار فردوسی دانشگاه تهران برگزار شد دانشجویان دانشگاه‌های مختلف حضور داشتند.
رئیس دولت سیزدهم در این مراسم با بیان اینکه دانشگاه به دشمن ضربه زده و می‌خواستند در این فضا آشوب کنند، گفت: بنده ارتباط دولت با دانشگاه را یک ضرورت میدانم و حقیقتا باور دارم دانشگاه به عنوان اتاق فکر دولت می‌تواند در مسئله‌شناسی و حل مسائل کشور یاریگر دولت باشد و به دولتمردان نیز تاکید کرده‌ام ارتباط با جامعه نخبگانی توامان با حضور در میان مردم مورد توجه باشد.
رئیسی همچنین درباره برخی سوالات دانشجویان درباره نحوه انتصاب مدیران در دولت سیزدهم، میزان پیشرفت نهضت ملی مسکن، اشتغال، اینترنت، حذف ارز ترجیحی، بازار خودرو، بازار سرمایه و همچنین استفاده دولت از ظرفیت کانون‌های فرهنگی و دانشگاهی توضیحاتی ارائه کرد.
پیش از سخنان رئیس قوه مجریه، امیرمحمد پولانی دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای، محمد هوش‌چیان دانشجوی مهندسی مکانیک بیوسیستم، امیرحسین سیدرحیم‌زاده دانشجوی رشته اقتصاد، فاطمه سادات هوشمند دانشجوی مقطع کارشناسی رشته هوافضا، زهرا کمالی دانشجوی زبان و ادبیات عرب، محمدهادی نصر دانشجوی مدیریت دولتی و معین رضیعی دانشجوی حقوق عمومی به بیان نقطه نظرات و دیدگاه‌های خود درباره مسائل مختلف کشور پرداختند.
روز سه‌شنبه هم روسای قوای قضاییه و مقننه در نشست‌های دانشجویی شرکت کردند. صبح ۱۵ آذر غلامحسین محسنی‌اژه‌ای رئیس دستگاه قضا، در راستای سلسله نشست‌های هم‌اندیشانه با اقشار مختلف مردمی و نخبگانی با نمایندگان تشکل‌های مختلف دانشجویی از دانشگاه‌های سراسر کشور دیدار کرد. رئیس قوه قضاییه کمتر از یک ماه پیش نیز در دانشگاه بیرجند حاضر شده و در نشستی سه ساعته به سؤالات دانشجویان پاسخ گفته بود.
محسنی‌اژه‌ای در این نشست یادآور شد: در مواقع آشوب و اغتشاش، ممکن است عده‌ای بی‌گناه یا کم‌گناه دستگیر شوند و عناصر اصلی و حرفه‌ای خود را مخفی کنند، طبیعتاً تفکیک این عناصر و شناسایی و دستگیری عاملین اصلی زمانی را به خود اختصاص می‌دهد.
رئیس دستگاه قضا همچنین در پاسخ به مطالبه یکی از دانشجویان مبنی بر ضرورت وجود سازوکارهایی برای ایجاد تفاهم در نتیجه این قبیل نشست‌های رئیس قوه قضاییه با دانشجویان گفت: تدوین سازوکار اجرایی برای تفاهم و حصول نتیجه مطلوب از این نشست‌های هم‌اندیشی، در دستور کار ما قرار دارد.
پیش از سخنان رئیس قوه قضاییه، نمایندگان تشکل‌های «بسیج دانشجویی»، «اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل»، «اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان»، «دفتر تحکیم وحدت»، «جنبش عدالتخواه دانشجویی»، «اتحادیه مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی» و «نشریات دانشجویی سراسر کشور» و همچنین نماینده دانشگاه علوم قضایی، به مدت بیش از یک ساعت به بیان دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات خود در خصوص مسائل مختلف پرداختند.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی هم ۱۵ آذر در جمع دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس حاضر شد و با بیان اینکه باید به مطالبات اساسی و جدی مردم توجه شود تاکید کرد: باید قبول کنیم که نیازمند نوسازی حکمرانی و حکمرانی نو هستیم و البته اگر حکمرانی در زمان و جغرافیای خود اتفاق نیفتد، فایده ندارد؛ زمانی که جوانی امید نداشته باشد، نتواند ازدواج کند و حتی نتواند آرزوی خرید مسکن و خرید خودرو داشته باشد، برآورده کردن این خواسته‌ها در ۴۰ سالگی نیز برای او ارزشی ندارد بنابراین حکمرانی باید در زمان و جغرافیای خود اتفاق بیفتد.
از طرفی محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور عصر چهارشنبه حضوری چهار ساعته در دانشگاه علم و صنعت ایران داشت و پس از شرکت در نشست شورای این دانشگاه و گفت‌وگو با اساتید، دو بلوک خوابگاهی با ظرفیت ۴۲۰ نفر را افتتاح کرد. مخبر همچنین با همراهی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس دانشگاه از برخی خوابگاه‌ها در این دانشگاه بازدید کرد و ضمن گفت‌وگو با دانشجویان، در جریان مشکلات و دغدغه‌های آنها قرار گرفت. دانشجویان مستقر در خوابگاه نیز در این دیدار سوالات و دغدغه‌های خود را در خصوص مسائل مختلف با معاون اول رئیس جمهور مطرح کردند.
اما حضور علیرضا زاکانی شهردار تهران در ۱۵ آذر در سالن جابر بن حیان دانشکده شیمی دانشگاه شریف و پرسش پاسخ با او از جمله نشست‌های پرحاشیه روز دانشجو بود. در این جلسه نماینده شورای صنفی دانشجویان با اشاره به بازداشت‌های گسترده دانشجویان از یک سو و نشنیدن صدای مردم از سوی دیگر، عنوان کرد: چه زمانی می‌خواهید صدای مردم و دانشجویان را بشنوید؟
در جریان این نشست یکی از دانشجویان با فریاد خطاب به زاکانی گفت: این چه نظامی است که سرتا پا فساد است؟
شهردار تهران در پاسخ گفت: اصلا اینطور نیست. نظامی که سر تا پا فساد است آمریکاست. شما تنها شعار فساد می‌دهید. من ۲۰ سال است برای مبارزه با فساد به دادگاه می‌روم. خائن کسی است که از محیط دانشگاه استفاده می‌کند. به ارکان نظام فحش می‌دهد و خائن کسی است که چاقو می‌گذارد و به درون دانشگاه می‌آید. شما گروه فشار هستید.
در میان صحبت‌های زاکانی، تعدادی از دانشجویان به نشانه اعتراض سالن جلسه را ترک کردند که زاکانی خطاب به آنها گفت: شما گروه فشار هستید، فرار نکنید. بنشینید و بشنوید. با شعار و گروه فشار کسی به جایی نمی‌رسد.
شهردار تهران همچنین چهارشنبه راهی دانشگاه شهید بهشتی شد و در جمع دانشجویان سخنرانی کرد. زاکانی در صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه امروز این اعتراضات بزرگترین فرصت برای کشور است، بیان کرد: اگر همه چیز را حواله به خارج از کشور کردید خودتان را به نادانی زدید اگر همه چیز را در حوزه محدود خودتان دیدید این هم جامع بینی نیست در حالی که باید اصل را نگاه به داخل قرار دهید.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم صبح چهارشنبه با حضور در نشست پرسش و پاسخ با دانشجویان الزهرا به بخشی از دغدغه‌های آنها پاسخ داد. اسماعیلی در بخشی از اظهرات خود عنوان کرد: اعتراض حق دانشجو و حق مردم است و ما بایستی اصل ۲۷ قانون اساسی را به‌خوبی اجرا کرده و فضا را به‌گونه‌ای متناسب با اعتراضات مردمی آماده کنیم؛ همان‌طور که در شیراز این اتفاق افتاد در تهران نیز باید ممکن بشود که هرکس اعتراضی دارد به‌طور قانونی بیان کند. مگر می‌شود در جامعه امنیت نباشد و از آزادی بیان صحبت کرد؟ امنیت جامعه خط قرمز است و نباید اجازه داد مطالبات مردمی و دانشجویی به جایی ختم شود که امنیت به خطر بیفتد و جامعه ناآرام شود.
در این مراسم که از سوی بسیج دانشجویی دانشگاه الزهرا در سالن تورانی این دانشگاه برگزار شده بود، گروهی از دانشجویان با حضور پشت تریبون، دغدغه‌های خود نسبت به وضعیت فرهنگی کشور را بیان کردند.
دانشگاه علم و صنعت ۱۵ آذر میزبان علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت بود. بهادری‌جهرمی در این نشست با دانشجویان درباره برخورد دوگانه با بی‌حجابان در حاکمیت، تصریح کرد: قانون در کشور در هر حوزه‌ای تعیین تکلیف می‌کند و نمایندگان در مجلس آن را اگر لازم باشد قوانین را اصلاح می‌کنند. اگر برخورد دوگانه با قانون وجود دارد اشتباه است و نباید باشد.
هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان سه‌شنبه ۱۵ آذر در مراسمی که به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبایی در سالن شهید بهشتی دانشکده حقوق برگزار شد، با بیان اینکه من دانشگاهی امروز در خدمت شما هستم و خودم را یکی از شماها میدانم و این یعنی آینده نزدیک از آن شماست، عنوان کرد: نقص قانون نداریم بلکه در اجرای قانون مشکل داریم.
در این مراسم دانشجویان پرسش‌های خود را با سخنگوی شورای نگهبان مطرح کردند و طحان نظیف به این پرسش‌ها پاسخ داد.
سید محمد حسینی معاون پارلمانی رئیس جمهور هم دیگر مهمان دانشگاه علامه طباطبایی بود که در جلسه پرسش و پاسخ خود با دانشجویان در پاسخ به این پرسش که نظر شما درباره ورود نظامیان به دانشگاه چیست؟ تصریح کرد: اظهار تأسف می‌کنم که برخی دانشجویان فحش‌های رکیک دادند. این اتفاقات مایه شرمندگی بود. اعتراض و بحث و تجمع مشکلی ندارد، اما هیئت تخلفات باید به تخلف دانشجو و استاد ورود کند، زیرا نباید دانشگاه تعطیل شود.
علی خضریان نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس در مجلس شورای اسلامی ظهر چهارشنبه در مراسمی با عنوان «دانشجو، امید کشور» که به مناسبت گرامیداشت روز دانشجو در سالن همایش‌های رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، در واکنش به دانشجویی که اظهاراتی درباره اعتراضات اخیر در کشور داشت، گفت: موضوع اعتراضات و اینکه گوش شنوا در مقابل اعتراضات احساس نمی‌شود یا کمتر ملموس است، حرف درستی است، اما حتماً باید در جامعه باید به گونه‌ای عمل شود که اعتراض بتواند مطرح و پیگیری شود. ما در جامعه‌شناسی سیاسی با این مبحث مواجه هستیم که اعتراض چند مسأله را ترکیب کرده و گره می‌زند درحالی که ما باید در اعتراض به سمت مسأله محور شدن برویم. اگر به این جهت حرکت کنیم و یک نظام مسائل را تشکیل دهیم، می‌توانیم به سمت حل آن حرکت کنیم.
همچنین مراسم بزرگداشت روز دانشجو در دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی شریف ظهر دوشنبه ۱۴ آذر با عنوان «اعتراض دارم» با مناظره میان علی خضریان نماینده اصولگرای مجلس و مسعود پزشکیان نماینده اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی برگزار شد. در جریان این مناظره و پرسش و پاسخ، خضریان در پاسخ به سوالاتی درباره ممنوع‌الخروجی دانشجویان سیاسی و دستگیری‌ها در ناآرامی‌های اخیر تاکید کرد که «کسی دنبال ممنوع‌الخروجی دانشجوی سیاسی نیست». پزشکیان هم عدم شفافیت کامل در پرونده مهسا امینی را یکی از دلایل شعله‌ور شدن اعتراض‌ها دانست.
سخنرانی انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور هم دوشنبه با عنوان «صریح و شفاف برای آینده دختران ایران» در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد. در این مراسم خزعلی در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان مبنی بر چرایی انتصاب وی در سمت معاونت امور زنان با وجود تاکید دولت بر اینکه افرادی که خود یا اعضای خانواده آنها دو تابعیتی‌ها هستند نباید در مناصب دولتی قرار گیرند، توضیح داد: فرزند من دو تابعیتی نیست؛ همان زمان که خبر منتشر شد گفتم فرزندم برای کار و لوازم کار که همان "توسعه نرم افزاری" است به خارج از کشور رفته و بر می‌گردد که برگشت. فرزند او کلاس اول است و اینجا مدرسه می‌رود منتها رسانه‌ها با دروغ به این امر پر و بال دادند.
محمدعلی وکیلی، نماینده اصلاح‌طلب و سابق مردم تهران در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و اصلاح‌طلب و حمید رسایی، نماینده اصولگرا و سابق مردم تهران در ادوار هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی عصر سه‌شنبه ۱۵ آذر در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در مناظره‌ای که با عنوان «در مسیر اعتراض» برگزار شد، به مواردی مانند تاریخچۀ ایجاد گشت ارشاد، نقش مردم در ناآرامی‌ها و... پرداختند. در بخشی از این نشست، یک دانشجو به شدت به مدعوین اعتراض کرد که چرا به جای بررسی واقع اخیر، «اصول‌گراها و اصلاح‌طلبان، جنگ زرگری با یکدیگر به راه انداختند».
حسین طائب رئیس سابق سازمان اطلاعات سپاه و مشاور عالی فرمانده کل سپاه هم چهارشنبه با حضور در دانشگاه‌های زنجان و همدان در جمع دانشجویان سخنرانی کرد. طائب در نشست پرسش و پاسخ و مطالبه‌گری که در سالن شریعتی دانشگاه زنجان برگزار شد، در پاسخ به این سوال که «افراد امنیتی بیان می‌کنند که از این آشوب‌ها مطلع بودند، چرا در صورت مطلع بودن، کاری انجام نداده‌اند»، اظهار کرد: «در جنگ سخت و نرم وظیفه سیستم امنیتی این است که اطلاع دهد دشمن چه تحرکی می‌خواهد داشته باشد؟ اما این بدان معنا نیست که در جنگ سخت عملیاتی که انجام می‌دهید، می‌توانید جلوی عملیات را بگیرید؛ اردیبهشت‌ماه از سند آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها سند درآورده و دسترسی داشتیم که می‌خواهند بر مبنای هسته‌محور و محله‌ور و ارتباط عمودی اغتشاش کنند، طبق اسناد موجود، از مهرماه با آغاز دانشگاه‌ها این اغتشاشات آغاز می‌شود اما با وقوع آن‌حادثه، این کار زودتر اتفاق افتاد و در آن زمان ناجا نیز درگیر مراسم اربعین بود.»
طائب همچنین در مراسم روز دانشجو که با عنوان خاستگاه شعار «مرگ بر آمریکا» در دانشگاه تربیت معلم شهید مقصودی همدان با حضور اساتید و دانشجویان این دانشگاه برگزار شد، با اشاره به «توطئه و ناآرامی‌های اخیر در کشور» بیان کرد: «آمریکایی‌ها فکر می‌کنند با عملیات‌های ترکیبی می‌تواند در مسیر حرکت دانشجویی انحراف ایجاد کنند و شعار مرگ بر آمریکا را تضعیف کنند.»
