به گزارش ایران اکونومیست، امیر محمود حریرچی، جامعهشناس، در گفتوگو با هممیهن درباره پیامدهای پیادهکردن سیاستهای آموزشی و تربیتی قدیمی در مدارس توضیح میدهد.
او نظام آموزشی را کاملا بیهدف توصیف میکند و میگوید: «هیچوقت روی نیازهای واقعی دانشآموزان تمرکز نشد که یکی از مهمترین آنها مهارتهای اجتماعی است. دانشآموزان امروز، نسل پرسشگری هستند. آنها تحکم نمیپذیرند و حتی در ارتباط با مسائل آموزشی هم پرسشهای زیادی را مطرح میکنند. در این وضعیت است که مباحث مهم به نقل از علما و شاعرانی که جزو افتخارات کشورند، از کتابهای درسی حذف میشود.»
او دانشآموزان جدید را کودکان کارنامه عنوان میکند؛ افرادی که تنها برای کارنامه درس میخوانند؛ چراکه سیستم آموزشی آنها را اینگونه تربیت کرده است: «شکلی از مدارس به اسم تیزهوشان راهاندازی شده که دانشآموزان را بیشتر از گذشته، به سمت افسردگی میبرد. قرار است این همه درسخواندن به کجا ختم شود؟ به جلسه چهارساعته کنکور؛ آن هم با حواشی مختلفی که درباره کنکور مطرح است و امسال هم شاهد تقلب در کنکور بودیم؟ آنها فقط درسها را حفظ میکنند؛ بدون اینکه چیزی یاد بگیرند. ۲۷۰۰ مرکز آموزش عالی در کشور وجود دارد. به جای کار برای آدمها دانشگاهها را ایجاد کردهاند؛ غافل از اینکه فارغالتحصیلان و نخبهها از کشور مهاجرت میکنند. حالا هم شنیده میشود دانشآموزان دبیرستانی قبل از رسیدن به سن سربازی اقدام به مهاجرت میکنند.»
او از وضعیت آموزش معلمان هم انتقاد میکند: «تغییر در نیازها و خواستههای دانشآموزان از حدود یک دهه پیش آغاز شده است، دانشآموزان این نسل با نسلهای قبل متفاوتاند. آنها پرسشگری را حق خودشان میدانند؛ در حالی که به آنها حتی اجازه پرسشگری داده نمیشود. این اقدامات پویایی را از مدارس گرفته است.»
این جامعهشناس میگوید میان آنچه در خانهها به دانشآموزان آموزش داده میشود با آنچه در مدرسه در حال رخدادن است، تفاوت زیاد است. در مدرسه برخی آموزههای دینی مطرح میشود که در خانهها خبری از آن نیست و برای دانشآموزان سوالات زیادی پیش میآورد: «در مدارس مدام به دانشآموزان تذکر داده میشود اما در دو ماه گذشته مدیران مدارس دیدند که چطور این تذکرها و فشارها تبدیل به اتفاقات دیگر شد. این وضعیت در کنار آسیبهای دیگری که به آن بیتوجهی میشود، افسردگی و اضطراب را در میان دانشآموزان افزایش میدهد.»
حریرچی معتقد است، دریچههای برخوردهایی که طی سالهای قبل در مدارس باز شده بود، حالا به شکلهای مختلف در حال بروز است و انعکاس تمام رفتارها در گذشته، مسئولان را نشانه گرفته است: «از مدارس شنیده میشود که برای کنترل دانشآموزان دست به اقدامات ابتدایی برای محدودکردن آنها زدهاند؛ در حالی که همین اقدامات سطحی نشان میدهد که مدیریت آنها ناکارآمد بوده است.»