به گزارش ایران اکونومیست، یافتههای این مطالعه نشان میدهد شاخص عملکرد رقابت صنعتی (CIP) ایران در سال ۲۰۲۰ با امتیاز ۴۶ هزارم در جایگاه ۵۵ اُم جهان قرار گرفت. وضعیت عملکرد رقابتپذیری صنعتی ایران پایینتر از متوســط جهانی (۶۲ هزارم) قرار دارد.
بررسی تحولات ساختار تولید و تجارت صنعتی ایران در دو دهه اخیر نشان میدهد ساختار تولید صنعتی ایران از ســال ۲۰۱۰ به بعد تضعیف شــده و از نقش بخش صنعت هم از بعد ارزشافزوده صنعتی و سهم در اقتصاد ملی و هم از بعد سطح فناوری کاسته شده است، به نحوی که سهم بخش صنعت در اقتصاد کشــور در سال ۲۰۲۰ (ســال ۱۳۹۹) به ۱۲.۹ درصد و ســهم صنایع با فناوری متوسط و پیشرفته به حدود ۴۴ درصد تنزل پیدا کرد.
به عبارت دیگر در سالهای برنامه پنجم و ششم توسعه در مقایسه با دو برنامه سوم و چهارم توسعه، ساختار تولید صنعتی کشور تضعیف شــد و از نقش آن در اقتصاد ملی کاســته شد.
در مقابل اما، ســاختار تجارت یا صادرات صنعتی روند رو به بهبودی داشته اســت؛ به گونهای که سهم صادرات صنعتی از کل صادرات غیرنفتی کشــور از حدود ۹ درصد در سال ۲۰۱۰ به حدود ۴۰ درصد در سال ۲۰۲۰ و سهم صادرات محصولات با سطح فناوری متوسط و پیشرفته نیز از حدود ۱۸ به ۳۳ درصد افزایش پیدا کرد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که عملکرد صنعتی کشــور در سالهای برنامه پنجم و ششم توســعه از بعد تحول در ساختار تولید صنعتی دارای پسرفت و از بعد تحول در ساختار تجارت صنعتی دارای پیشرفت بوده است.
همچنین بررسی دادههای سری زمانی یونیدو بیانگر متوقف شدن موتور خلــق ارزش در بخش صنعت ایران و قرار گرفتن میزان ارزش افــزوده صنعتی حول رقم ۶۰ میلیارد دلار در یک دهه اخیر اســت. بهعبارت دیگر میــزان ارزش افزوده بخش صنعت ایران در یک دهه اخیر با رقم سال ۲۰۰۹ (ســال ۱۳۸۸) یکسان است. براساس نتایج مطالعات پایش محیط کسب وکار میتوان نتیجه گرفت تشدید و تداوم تحریمهای غرب از اوایل دهه ۹۰ و بهدنبال آن «اورشــوتینگ» نرخ ارز بهویژه در اوایل ســال ۱۳۹۷، عدم ثبات در مقررات و بخشنامههای دولتی، عدم مدیریت مناســب زنجیرههای تأمین مواد اولیه و تأمین ســرمایه در گردش واحدهای تولیدی و در نهایت افزایش سرسامآور هزینههای مبادله، مهمترین دلایل متوقف شدن موتور خلق ارزش در بخش صنعت ایران طی یک دهه اخیر است.