به گزارش ایران اکونومیست، پایگاه خبری یاهو نیوز در مطلبی به شرح نظرات گری کاسپاروف، استادبزرگ شطرنج روس که به شدت مخالف پوتین و رویکردش در قبال اوکراین است، پرداخته است: شطرنج یک بازی ذهنی است، اما استاد بزرگ افسانهای شوروی، گری کاسپاروف، آن را مانند ورزشی تنبهتن نشان میداد. وقتی او در اواسط دهه ۱۹۸۰ در اوج خود بود، با حالت بدنی هولناک یک کشتیگیر وارد میشد، گویی که به مسابقه اشتباهی فرستاده شده است!
انرژی بیامان او در نبرد با رقبایش، امروز تماماً علیه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه معطوف شده است اما آنچه کاسپاروف را بیشتر از پوتین منزجر میکند، های و هوی غرب درباره میزان و مدت زمان کمک به اوکراین است.
کاسپاروف اخیرا در مصاحبهای با یاهو نیوز گفت: جنگ پوتین فقط با اوکراین نیست، بلکه او به تمام نظام همکاری بینالمللی حمله میکند. اوکراین در خط مقدم این نبرد میان آزادی و استبداد است.
انتخابات اخیر کنگره آمریکا ممکن است روند کمک به اوکراین را مختل کند، خصوصاً اگر بدبینی جمهوریخواهان در قالب مقاومت آشکار تثبیت شود. جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا اخیرا نسبت به ادامه کمکها به اوکراین ابراز امیدواری کرد و همزمان از این ادعا که به اوکراین بیش از اندازه کمک کرده، خشمگین شد.
او با اشاره به شکایتهایی از سوی نماینده جمهوریخواه، کوین مککارتی درباره میزان کمکهای آمریکا به اوکراین گفت: «ما به اوکراین چک سفید امضا ندادیم. خیلی چیزها هست که اوکراین میخواست و ما ندادیم». مککارتی در ماه ژانویه سال آینده، عنوان رئیسمجلس نمایندگان آمریکا را از آن خود خواهد کرد، زیرا جمهوریخواهان در انتخابات میاندورهای کنگره توانستند اکثریت مجلس نمایندگان را به دست گیرند.
این جنس صحبتهاست که کاسپاروف را کلافه میکند. او قدردان حمایت آمریکا از اوکراین است که به دستان اروپا کاملتر شده است، اما تصور تقلیل دادن مقیاس آن برایش دشوار است و میگوید: کمکها بسیار کمتر از چیزی بود که اوکراین میخواست، اما بسیار بیشتر از تصور پوتین بود.
البته جنگ اوکراین بیشتر شبیه بازی پوکر است تا شطرنج؛ رقابتی چشم در برابر چشم و پر از بلوف. در صفحه شطرنج، همه مهرهها رو هستند، اما پوکر در ذات بازی اطلاعات ناقص است، بازیی که در آن باید حدس بزنید و مجبورید اقداماتشان را بر مبنای همان حدسها قرار دهید.
آیا یکی از کارتهایی که پوتین در دستش مخفی کرده، حمله هستهای است؟ اروپایی که کمبود انرژی دارد، تا چه مدت میتواند مقاومت کند و چقدر طول میکشد تا بازی را واگذار کرده و میز را ترک کند؟ کمکهای آمریکا تا کی ادامه خواهد داشت؟
کاسپاروف این ملاحظات مهم را نادیده نمیگیرد، اما اجازه هم نمیدهد که تنوع بیشمار حدس وگمانهای ژئوپلتیک، او را از پا درآورده و فلجش کند. جنگ در نگاه کاسپاروف دارای یک شفافیت اخلاقی غیرقابل انکار است. او میگوید: باور دارم که اوکراین میتواند پیروز شود و خواهد شد. این اجتنابناپذیر است. بحث فقط بر سر هزینههای این پیروزی است و هر روزی که به تعلل میگذرد و به اوکراین آنچه برای پیروزی لازم دارد داده نمیشود، بهای این پیروزی سنگینتر میشود.
آنچه کاسپاروف تحملش را ندارد، این استدلال است که اوکراین باید راههای حقوقی و قانونی به صلح برسد، آن هم نه به این دلیل که اوضاع کییف در جنگ بد است، بلکه به این دلیل که هزینه این روش برای واشنگتن، لندن و برلین کمتر است.
این مضمون اصلی نامهای بود که ترقیخواهان مجلس نمایندگان آمریکا در ۲۴ اکتبر به جو بایدن نوشته و - با اشاره صحیح به اینکه جنگ در ماههای اخیر موجب افزایش تورم و بهای سوخت در آمریکا شده - از او خواستند تا تمامی مجاری دیپلماتیک را امتحان کند. این نامه موجی از واکنشهای خشمگینانه را برانگیخت و نهایتا نویسندگان نامه، آن را پس گرفتند؛ اما دیگر دیر شده بود و پوتین فهمیده بود که آمریکاییها تمایل چندانی به پرداخت بهای مقاومت اوکراین ندارند.
چنین سخنانی در دیدگاه کاسپاروف بسیار خطرناک هستند. او این مناقشه را از منظر جهان «مانَوی» شطرنج نگاه میکند، که در آن تنها «سیاه و سفید» و «شکست و پیروزی» وجود دارد. یا غرب پوتین را شکست میدهد و یا پوتین غرب را. کاسپاروف میگوید: اگر امروز تسلیم باجخواهیهای هستهای پوتین شویم، چه تضمینی وجود دارد که چند سال بعد او دوباره از همین ابزار باجخواهی استفاده نکند؟ و چه کسی تضمین میکند که دیگران از این رفتار پوتین الگو برنخواهند داشت؟
این اسطوره شطرنج جهان ادامه میدهد: همچنین کشورهایی که سلاح هستهای ندارند، چرا نباید بخواهند به آن دست یابند؟ آن هم وقتی میبینند سلاح هستهای کارآمد است و به صاحبانش کمک میکند به خواستهشان برسند؟
محتملترین مکان استفاده از این سناریو، در مناقشه تایوان است. دل و جرات شی جینپینگ برای اعمال کنترل کامل و پس گرفتن این جزیره خودگردان بیشتر شده است.
کاسپاروف اخیرا از «برنامه صلح» پیشنهادی ایلان ماسک هم حیرتزده و خشمگین شد. این بنیانگذار تسلا و مالک توییتر عملاً بیان کرده بود که اوکراین برای دستیابی به صلح، باید امتیاز ارضی بدهد. کرملین هم سریعاً از این ایده استقبال کرد و طوری آن را جلوه داد که گویی ماسک از حقیقتی ممنوعه سخن به میان آورده است. کاسپاروف این پیشنهاد ماسک را خطرناک خواند و آن را در راستای منافع پروپاگاندای روسیه دانست.
کاسپاروف در ۲۰۱۳ نتوانست حکومت پوتین را تاب آورد و روسیه را ترک کرد. او دو سال بعد در کتابی با عنوان «زمستان نزدیک است» به سیاستمداران غربی درباره پوتین هشدار داد و او را «بزرگترین و خطرناکترین تهدیدی» دانست که جهان امروز با آن مواجه است.
او که لحنی عاری از تعارف و ملاحظه دارد، دولت باراک اوباما را به دلیل تلاش برای احیای روابط با پوتین پس از حمله روسیه به گرجستان در ۲۰۰۸ نکوهش کرد. این نخستین اقدام تهاجمی کرملین علیه یک کشور مستقل پس از فروپاشی شوروری بود. بعدتر اوباما هشدار داد که اگر در سوریه از سلاح شیمیایی استفاده شود، عواقب سنگینی متوجه عوامل آن خواهد بود.
کاسپاروف مدعی است که در سوریه از سلاح شیمیایی استفاده شد، اما اوبامای «ضعیف» تهدیدش را عملی نکرد. این در حالیست که اوباما در آن زمان با دو مناقشه نظامی در افغانستان و عراق درگیر بود و مشخص نیست چه کاری از دستش بر میآمد.
این استادبزرگ شطرنج با بیان اینکه که هیچ تحولی مانند خروج پر هرجومرج آمریکا از افغانستان، عزم پوتین را برای حمله به اوکراین تقویت نکرد، میگوید: من آن را خارج کردن نیروها نمینامم. آنچه در افغانستان اتفاق افتاد نوعی گریز و رمیدگی بود! این فاجعهای بود که بیشک اعتمادبهنفس پوتین را افزایش داد.
کاسپاروف ۵۹ ساله که اکنون شهروند آمریکاست، سازمانی غیرانتفاعی را مدیریت میکند که میکوشد کمکها و بودجهها به دست افراد صحیح در اوکراین برسد و غیب نشوند!