به گزارش ایران اکونومیست، در طول دوره آمادهسازی یک بازیکن تمرکز زیادی روی پرورش و توسعه جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی وجود دارد اما زمانی که فشار و استرس زیاد میشود، اغلب فاکتورهای آمادگی ذهنی است که می تواند بیشترین تأثیر را روی نتیجه عملکرد بازیکن و تیم داشته باشد.
بسیاری از مربیان و ورزشکاران برجسته بر این باورند که ۴۰ تا ۹۰ درصد موفقیت در سطوح بالای رقابت و عملکرد از فاکتورهای ذهنی ناشی میشود، بنابراین یک بازیکن باید آمادگی ذهنی خود را توسعه داده و آن را تقویت کند و این موضوعی است که نباید دست کم گرفته شود.
بر اساس این مطلب که توسط هوشنگ اسماعیلی تهیه شده و از سوی فدراسیون پزشکی ورزشی در اختیار ایران اکونومیست قرار گرفته آمده است: واژه آمادگی ذهنی مفهومی پویاست که همواره باید توسعه یابد و تقویت شود چراکه ظرفیتهای ذهنی بازیکنان همواره در شرایط مختلف و پیشبینی نشده به چالش کشیده میشود و باید بدانیم آمادگی ذهنی به توانایی بهرهگیری از افکار، عواطف و احساسات، رفتارها و فعالیتها در به نمایش گذاشتن رفتار و عملکردی هدفمند و با ثبات در شرایط و موقعیتهای مختلف پرفشار و پر استرس گفته میشود.
بازیکنان هزاران ساعت تمرین برای پرورش مهارتهای تکنیکی و تاکتیکی خود انجام میدهند و تمرینات آمادگی جسمانی با تمرکز روی جنبههای ویژه عملکرد مانند استقامت، سرعت، چابکی، قدرت و توان انفجاری اجرا میکنند اما آنچه که ورزشکاران اغلب از آن غافل میشوند تمرین کردن روی ذهن است.
مانند آمادگی جسمانی، دستیابی به آمادگی ذهنی نیز نیازمند میزان زیادی تمرین سنجیده و باکیفیت است و همانطور که عضلات بدن را میتوان شکل داد و تقویت کرد هر بازیکنی میتواند ذهن خود را تقویت کرده و به شکل مناسب درآورد.
اهداف تمرینات آمادگی ذهنی
از جمله مهمترین اهداف تمرینات آمادگی ذهنی شامل بیشینه کردن کیفیت عملکرد در شرایط مختلف، افزایش کیفیت تمرین، حفظ و بهبود سلامت ذهنی و روانی و نیز ویژگیها و مهارتهای آمادگی ذهنی است.
ویلیامز و کرین (۲۰۰۵) تمام تحقیقات مربوط به ویژگیهای ذهنی ورزشکاران برجسته را از سال ۱۹۸۵ تا سال ۲۰۰۵ مورد بررسی قرار دادند و برمبنای این پژوهش و ملاحظاتی که در این زمینه انجام گرفت، ورزشکاران نخبه از نظر ذهنی دارای ویژگیهای مختلفی هستند.
توانایی بالا در تمرکز و تمرکز دوباره (پس از به وجود آمدن یک شرایط غیر منتظره یا نامطلوب)، اعتماد به نفس بالا، تعهد و توانایی در هدفگذاری، آرامش (خونسردی)، انگیزه، داشتن چشمانداز و دورنما در عملکرد، نگرش و تفکر مثبت، توجه و تمرکز کامل روی وظایف و اهداف خود، عدم توجه به موارد حاشیهای و کم اهمیت و خارج از کنترل، کنترل احساسات و عواطف، توانایی مدیریت استرس و اضطراب
توانایی کنترل سطوح برانگیختگی و آرامش، رقابتی بودن به طور مناسب و ساختار یافته، توانایی پذیرا بودن فشار و مدیریت کردن آن، توانایی تطبیقپذیری و خودتنظیمی با شرایط و محیطهای مختلف، شور و شوق و عشق به ورزش، سختکوشی، مسئولیتپذیری و توانایی رفتار مناسب در محیط تیم
ویژگی های بالا تضمین کننده اجرای بالاترین سطوح عملکرد در ورزشکاران نخبه نمی باشد، اما در بین ورزشکاران برتر وجود دارد. اکثر ورزشکاران نخبه این ویژگی ها را از طریق پرورش و توسعه هدفمند آمادگی ذهنی و با سال ها یادگیری از تجربیات شخصی به دست آورده اند.