به گزارش ایران اکونومیست، به بهانه برگزاری بیست و دومین دوره رقابت‌های جام جهانی فوتبال، هر روز یکی از جام‌جهانی‌های برگزار شده را نه با نگاه معمول بلکه با نگاهی به نکات کمتر دیده و گفته شده و گاهی نوستالوژی آن جام، مرور می‌کنیم.
* قسمت دوازدهم: جام جهانی ۱۹۸۲
قصه میزبانی اسپانیا
حسادت، مهم‌ترین عاملی بود که اسپانیایی‌ها بر آن شدند تا بعد از ۵۰ سال میزبانی یک دوره جام جهانی را بگیرند. رقابت اسپانیا با دو کشور همسایه یعنی فرانسه و ایتالیا و تقابل تفکر ماتادورها با این دو کشور سبب شد که عزم اسپانیایی‌ها برای میزبانی از جام جهانی جزم شود.
شرایط میزبانی اسپانیا
زمانی که اسپانیا درخواست میزبانی داد، ژنرال فرانکو در مسند قدرت بود و بعد از ۳۰ سال دیکتاتوری، با مرگ وی حکومت به دست خوان کارلوس افتاد و او هم چون پول نداشت، مجبور به همکاری با آمریکا برای تامین هزینه‌های این میزبانی شد. البته با وجود آرامش نسبی در کشور، بسیاری از کارگران این کشور دست به اعتصاب زدند و پروژه‌های بازسازی ورزشگاه‌ها متوقف شد و برگزاری جام جهانی در هاله‌ای از ابهام فرورفت.
ترس بی‌آبرویی در جهان، باعث شد دولت تا با تبلیغات و وعده و وعید به کارگران، آن‌ها را دوباره به سر کار بیاید و این تصمیم سبب شد حتی دو ورزشگاه سانتیاگو برنابئو و نیوکمپ به دور اول مرحله گروهی نرسند. بیشتر شدن تیم‌ها سبب شد اسپانیا رکورد میزبانی را بزند و در ۱۴ شهر از ۲۳ تیم دیگر میزبانی کند.
شهرهای ویگو، لاکرونیا، خیخون، اویه‌دو، بارسلون، الچه، آلیکانته، مادرید، سویل، بیلبائو، وایادولید، والنسیا، ساراگوسا و مالگا میزبان این دوره جام جهانی بودند.
برگزاری جام جهانی به خاطر یک پیرمرد ۸۰ ساله
پیرمردی به نام "خوآن آلوارس آنخل" از حومه شهر مادرید با عصا به دفتر اعتصاب‌کنندگان رفت. با زحمت پله‌ها را بالا رفت و به مسئولان گفت: من ۸۰ سال عمر کردم و حتی اگر ۱۰۰ ساله هم شوم، امکان ندارد که دوباره جام جهانی در کشورم برگزار شود که من بتوانم ببینم. این بخت را از من نگیرید.
آنگاه کارت اشتراک خود را که سال ۱۹۴۲ از باشگاه رئال مادرید گرفته بود، روی میز انداخت و رفت. همین درخواست‌ها باعث شد که دست از اعتصاب کشیده شود.
کویتی‌های عصبانی!
تیم ملی فوتبال کویت که موفق شده بود در مسابقات انتخابی جام جهانی، چین، عربستان و نیوزیلند را کنار بزند و به مسابقات راه یابد، در نخستین دیدارش توانست چکسلواکی را متوقف کند. ابتدا آنتونین پاننکا از روی نقطه پنالتی گل زد و در نیمه دوم کویتی‌ها بازی را به تساوی کشاندند. در بازی دوم، کویت برابر فرانسه صف‌آرایی کرد؛ حریفی که میشل پلاتینی، آلن ژیرس و ژان تیگانا را در اختیار داشت و خیلی زود هم به گل رسید. چیزی نگذشته بود که فرانسه گل‌های دوم و سوم را هم به ثمر رساند.
در دقیقه ۷۵، عبدالله البلوشی یکی از گل‌ها را پاسخ داد اما وقتی آلن ژیرس در دقایق پایانی گل چهارم فرانسه را زد، شیخ فهد احمد الصباح، رئیس وقت فدراسیون فوتبال کویت به شدت عصبانی شد چون معتقد بود که گل در موقعیت آفساید به ثمر رسیده است. او برابر چشمان حیرت‌زده تمام حاضران در ورزشگاه از بازیکنان تیمش خواست که بازی را نیمه‌کاره رها کنند و از زمین بیرون بیایند!
در نهایت داور گل ژیرس را مردود اعلام کرد تا بازی ادامه پیدا کند، هرچند در ثانیه‌های پایانی بازی یک بار دیگر فرانسه به گل چهارم دست یافت که این بار از سوی داور پذیرفته شد.
جامی فراتر از فوتبال
جام جهانی ۱۹۸۲ را می‌توان مرز اصلی پیشرفت فوتبال نامید. جامی که تعداد تیم‌ها از ۱۶ به ۲۴ افزایش یافت و تیم قهرمان برای رسیدن به مدال طلا حداقل باید ۷ بازی انجام می‌داد؛ این در حالی بود که اروگوئه در جام ۱۹۳۰ با ۴ بازی و ایتالیا، قهرمان جام‌های ۱۹۳۴ و ۱۹۳۸ با ۵ بازی به این مهم دست یافتند.
به دلیل افزایش بازی‌ها، تمرینات بدنی ویژه تیم‌ها برای شرکت در این مسابقات شروع شد و حتی نوع خوراکی تیم‌ها نیز متفاوت بود. تیم ملی ایتالیا با خورد و خوراکی متفاوت از سه تیم دیگر حاضر در نیمه‌نهایی، توانست به قهرمانی برسد. در خوراک ایتالیایی‌ها، پروتئین حیوانی کمتر از سایر گروه‌های غذایی بود و آتزوی کمتر از تیم‌های دیگر از گوشت سفید استفاده می‌کردند. بسیاری این امر را یکی از دلایل قهرمانی سوم ایتالیا در جام دوازدهم می‌دانند.
۱۶ به ۲۴
هم در گذشته و هم اکنون، اروپا را صاحب فوتبال می‌دانند و همیشه موفقیت تیم‌های اروپایی چه در حوزه باشگاهی و چه در حوزه ملی بیش از قاره‌های دیگر بوده است. همچنین حرفه‌ای شدن باشگاه‌های اروپایی نسبت به سایر قاره‌ها سبب شد تا قاره سبز را صاحب فوتبال بدانند. در جام جهانی ۱۹۸۲ فیفا تصمیم گرفت که کشورهای حاضر در دور نهایی بیشتر شوند و در نتیجه سهمیه قاره‌ها افزایش پیدا کرد.
تعداد تیم‌های حاضر در جام از ۱۶ به ۲۴ تغییر کرد و سهمیه قاره‌های مختلف هم دچار تغییراتی شد. از اروپا، ۱۴ تیم، از آمریکای جنوبی ۴ تیم، از آمریکای شمالی – مرکزی (کونکاکاف) ۲ تیم، آفریقا ۲ تیم، آسیا یک تیم و اقیانوسیه یک تیم در جام جهانی شرکت کردند.
تبانی آلمان غربی و اتریش
گروه دوم جام جهانی شامل چهار تیم آلمان غربی، اتریش، الجزایر و شیلی بود که در پایان آلمان غربی و اتریش از این گروه صعود کردند. الجزایر شگفتی‌ساز این دوره بود و در بازی نخست با نتیجه ۲ بر یک آلمان غربی را برد که فینالیست همین دوره بود. در دیدار آخر مرحله گروهی اتریش و آلمان غربی به مصاف هم رفتند که ژرمن‌ها در همان دقیقه ۱۰ از حریف خود پیش افتادند. اگر نتیجه با همین روال ادامه می‌یافت، آلمان به عنوان تیم نخست و اتریش به عنوان تیم دوم صعود می‌کردند.
در ادامه دو تیم بازی را آرام دنبال کردند و همین سبب شد که بعد از بازی بسیاری از کارشناس‌ها و رسانه‌ها معتقد باشند که این دو تیم تبانی کردند و حق الجزایر شگفتی‌ساز را خوردند. در گروه دوم هر سه تیم آلمان غربی، اتریش و الجزایر ۴ امتیازی شدند (در این دوره پیروزی ۲ امتیاز داشت) و آلمان با تفاضل ۳+، اتریش با تفاضل ۲+ و الجزایر با تفاضل صفر در رده‌های اول تا سوم قرار گرفتند.
اطلاعات کلی
۲۴ تیم ایتالیا، کامرون، لهستان، پرو، اتریش، الجزایر، آلمان غربی، شیلی، آرژانتین (قهرمان دوره قبل)، بلژیک، السالوادور، مجارستان، انگلستان، فرانسه، چکسلواکی، کویت، ایرلند شمالی، هندوراس، یوگوسلاوی، اسپانیا (میزبان)، برزیل، اسکاتلند، نیوزیلند و شوروی در این جام حضور داشتند.
ایتالیا با برتری ۳ بر یک برابر آلمان غربی قهرمان شد و لهستان به مقام سوم رسید.
نکات جالب و کمتر شنیده شده
- تیم ملی ایران به خاطر وقوع جنگ تحمیلی در انتخابی این دوره شرکت نکرد.
- این جام آغاز درخشش مارادونای جوان در لباس آلبی‌سلسته بود که البته آرژانتینی‌ها به موفقیتی دست نیافتند.
- پس از پیروزی ۲ بر یک الجزایر برابر آلمان غربی، مردم در این کشور آفریقایی به بیرون ریختند و به هلهله و شادی پرداختند.
- برای نخستین بار در این جام از ضربات پنالتی استفاده شد. در دیدار نیمه نهایی آلمان غربی و فرانسه که با برتری ۳ بر ۳ در ۱۲۰ دقیقه به پایان رسید، بازی به پنالتی کشیده شد و ژرمن‌ها با نتیجه ۸ بر ۷ پیروز شدند و به فینال رسیدند.
منبع: تاریخ فوتبال و جام جهانی - تالیف و ترجمه: د. اسداللهی
