شبنم طلوعی در گفتوگو با ایران اکونومیست، درباره اثرات نشخوار فکری بر افزایش حس ملال از زندگی و نیز با طرح این پرسش که "نشخوار فکری چه بلایی بر سر زندگی میآورد؟"، اظهار کرد: در شرایط "نشخوار فکری" آنچه در دنیای واقعی اتفاق و رقم میخورد با آنچه فرد در ذهن خود میپروراند، متفاوت است. "نشخوار فکری" در واقع همان نشخوار کردن افکار منفی در ذهن است که نهایتا منجر به افزایش حس ملال و خستگی از زندگی میشود.
وی با بیان اینکه زندگی خسته کننده نیست بلکه این انرژی ما است که بعضا برای زندگی کردن گرفته میشود و به اشتباه تصور میکنیم زندگی خسته کننده است، تصریح کرد: اینکه بگوییم "زندگی خسته کننده است" در واقع تعبیری فرافکنی شده توسط ذهن ما و نوعی کلیشه از تعبیر و تفسیر روابطی است که ما با دیگران داریم. زندگی نفسا نامحدود است و این ما هستیم که با پدیدههای محدود همگون میشویم. بعضا این همگون شدن در پایان به انتظاراتی از تجربیات خود میانجامد که همراه با دلزدگی، سرخوردگی و احساس بیهودگی از زندگی خواهد بود.
به گفته این روانشناس، خستگی که بعضا از زندگی حس میکنیم ناشی از فکرهای مزاحم، اضطراب و دلواپسیها است.
طلوعی با نقل سخنی از ویکتور فرانکل (روانشناس و عصب شناس)، توضیح داد: هنگامی که افراد قادر به یافتن معنایی در زندگی خود نیستند، در بحران وجودی غوطه ور میشوند. زندگی این افراد در واقع بهای تنش میان وجود و نیاز است و از این رو در موقعیت های نا مناسب قربانی بیمعنایی میشوند. این افراد از ملال و غم زدگی مزمن و فقدان جهت گزینی هدفمند رنج میبرند. زندگی آنها بی هدف است، دائم خطر میکنند، آسیب میبینند و در این راه حتی دستاوردهای مادی نیز خلاءهای درونی آنها را پر نمیکند. در نتیجه این افراد دائما در جست و جوی هیجان و ماجرا در زندگی هستند تا شاید از یکنواختی زندگی خارج شوند.
وی با تاکید بر اینکه باید "برای" چیزی زندگی کنیم، یادآور شد: افرادی که دچار بحران وجودی، ملال از زندگی و بیمعنایی در زندگی میشوند بیشتر "با" چیزی و نه "برای" چیزی زندگی میکنند، حال آنکه "برای" چیزی زندگی کردن، زندگی را ارزشمند میکند.
این روانشناس در پایان سخنان خود به ارائه راهکارهایی برای کاهش نشخوارهای فکری پرداخت و با تاکید بر لزوم "خودآگاهی" برای حذف نشخوارهای فکری، خاطر نشان کرد: خودآگاهی در لحظه از جمله راههای حذف نشخوار فکری است. یعنی فرد در هر زمان و مکانی که نسبت به افکار منفی خود آگاه شد، با استفاده از یک تلنگر خود را از این دور باطل تفکر نجات دهد. این نکته حائز اهمیت است که اگر برای مثال فردی در طی یک روز ۶ ساعت نشخوار فکری داشته است بتواند با تلنگر و آگاهی این ۶ ساعت را به ۵ ساعت و ۴۵ دقیقه برساند و خود را برای این کاهش زمان هرچند کم، تشویق کند. تفکر در لحظه، کلید حذف نشخوار فکری است.