به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست از روابط عمومی دانشگاه تهران، طرح بین‌المللی روح‌اله نوری عضو هیأت علمی دانشکده محیط زیست و عضو وابسته دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران با عنوان «سیر تکاملی کیفیت آب قنات‌های ایران (میراث جهانی یونسکو)» که به صورت مشترک بین دانشگاه تهران و دانشگاه مون‌پلیه فرانسه ارائه شده است، به عنوان طرح برگزیده برنامه توسعه پایدار سفارت فرانسه انتخاب شد.
این طرح که با همکاری تیمی بین‌المللی از کشورهای ایران (دانشگاه تهران)، فرانسه (دانشگاه مون‌پلیه) و همچنین محققانی از دانمارک (دانشگاه کپنهاگ) به انجام خواهد رسید، به بررسی اثرات فعالیت‌های انسانی و تغییرات اقلیمی بر کمیت و کیفیت آب قنات‌ها و همچنین ارائه راهکار برای حفاظت از این سازه‌های انتقال آب که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارند، می‌پردازد.
نوری درباره اهمیت و ضرورت اجرای این طرح بین‌المللی اظهار داشت: قنات‌ها یکی از نمادهای تمدن بشری برساخته ذهن و ابتکار ایرانی است. با توجه به اضافه برداشت‌ها از منابع آب زیرزمینی و همچنین ورود منابع آلاینده به سفره‌های آب زیرزمینی، این سازه‌های باستانی در معرض تخریب و زوال طی دهه‌های گذشته قرار گرفته‌اند.
وی با بیان اینکه طرح تحقیقاتی «سیر تکاملی کیفیت آب قنات‌های ایران (میراث جهانی یونسکو)» به ارزیابی وضعیت قنات‌ها در دو دهه اخیر به لحاظ کمیت و کیفیت آب می‌پردازد، افزود: به لحاظ کمیت علاوه بر اینکه مقدار آب قنات‌های موجود کم شده است، قنات‌های قابل توجهی نیز طی دهه‌های اخیر از بین رفته و تخریب شده‌اند. ریشه این تخریب، تغییرات کاربری‌های اراضی، افت شدید سفره‌های آب زیرزمینی و نبود حکمرانی مناسب در زمینه مدیریت منابع آب است.
عضو هیأت علمی وابسته دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران ادامه داد: به لحاظ کیفی نیز به دلیل اینکه تحقیق پیشین وجود نداشته و اولین تحقیق در دسترس در پهنه ملی در قالب طرح تحقیقاتی «سیر تکاملی کیفیت آب قنات‌های ایران (میراث جهانی یونسکو)» در حال ساماندهی است، بنابراین نمی‌توان به صورت مقایسه‌ای اظهارنظر کرد؛ ولی می‌توان انتظار زوال کیفیت آب قنات‌ها به دلیل افزایش ورود آلاینده‌ها به سفره‌های آب زیرزمینی طی دهه‌های اخیر را متصور بود.
نوری خاطرنشان کرد: تدوین نقشه راه آتی به منظور طراحی راهبردهای سیر تکاملی کمیت و کیفیت آب قنات‌های ایران ایجاب می‌کند که این تحقیق را انجام دهیم. در واقع با اجرای این طرح تحقیقاتی بین‌المللی به دنبال این هستیم که روند تخریبی قنات‌ها با عمل به توصیه‌هایی که در خروجی این پژوهش ارایه می‌شود، کندتر یا متوقف شود؛ همچنین برنامه حفاظت کیفی از قنات‌های ایران عملیاتی شود.
