به گزارش ایران اکونومیست، از زمانی که کاربر سعی می‌کند به اینترنت متصل شود تا زمانی که پاسخ را دریافت کند، مسیری طی خواهد شد و در هر کجای این مسیر اگر اختلالی پیش بیاید، روی ارتباطات به صورت کلی، اثر می‌گذارد اما سوالی که ممکن است مطرح شود این است لازمه افزایش کیفیت و سرعت اینترنت یک کشور چیست؟
سال گذشته چندین بار خبر قطعی فیبر نوری و از دست رفتن پهنای باند بین‌الملل شرکت ارتباطات زیرساخت منتشر شد و در ماه‌های آذر و دی‌ماه سال ۱۴۰۰، قطعی‌هایی در حوزه اینترنت بین‌الملل رخ داد که البته به‌سرعت بازیابی شد و مجددا در مدار مصرف قرار گرفت. همچنین ۴۰۰ گیگ ظرفیت پهنای باند بین‌الملل کشور به‌دنبال بحران اوکراین از دست رفته بود، که این ظرفیت هم جبران شد.
کارشناسان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقد هستند با قطعی‌های این‌چنینی، اینطور به نظر می‌رسد که ۱۰ درصد از مجموع ظرفیت پهنای باند کاهش یافته و این باعث می‌شود که همه کاربران، سرعتشان در شرایط پیک مصرف، ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش پیدا کند؛ همچنین این قطعی‌ها، باعث می‌شود کیفیت بازی‌ها به‌شدت افت کند و پینگ گیم‌ها بیشتر از چیزی که کیفیت اینترنت کاهش پیدا کرده، تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
ممکن است برخی اختلالات مقطعی در شبکه اینترنت در ساعات پیک مربوط به قطعی این ظرفیت پهنای باند بین‌الملل باشد زیرا در ساعات غیر پیک ترافیک، مشکلی از لحاظ ظرفیت پهنای باند وجود ندارد و ظرفیت فعلی شبکه زیرساخت بالاتر از حد تقاضاست اما در ساعات پیک ترافیک که مصرف کاربران افزایش می‌یابد، قطعی احتمالی کابل دریایی و پهنای باند مقداری مشکلات ایجاد می‌کند.
امسال در روز جهانی ارتباطات، پروژه‌های وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات بهره‌برداری و در همین راستا از دو پروژه شرکت ارتباطات زیرساخت کشور هم افتتاح شد؛ اهداف و ظرفیت این دو پروژه، شامل توسعه تبادل ترافیک IXP بین‌الملل شهید فخری‌زاده در تهران به میزان چهار ترابیت‌برثانیه و همچنین توسعه ظرفیت مراکز تبادل داده داخل کشور از شش به ۲۴ و به میزان ۱۸ ترابیت‌برثانیه در مدت شش ماه اعلام شد.
از جمله دستاوردهای این پروژه، ارتقاء جایگاه شرکت ارتباطات زیرساخت در حوزه بین‌الملل، ارایه سرویس و افزایش ظرفیت قابل ارائه به اپراتورهای داخلی و خارجی، تمرکززدایی ترافیک از مرکز تهران و توزیع بار ترافیک محتوای داخلی در کشور، افزایش امنیت اطلاعات و کیفیت سرویس، کاهش قیمت توزیع و پایداری دسترسی به محتوای داخلی، صرفه‌جویی در پهنای باند انتقالی به داخل کشور و سایر موارد است.
اما اقدامات دیگر در شرکت ارتباطات زیرساخت شامل افزایش ظرفیت شبکه انتقال با استفاده از تجهیزات بومی با حداقل ظرفیت ۲۰ ترابیت‌برثانیه، افزایش ترانزیت ترافیک بین‌الملل به میزان حداقل سه ترابیت‌برثانیه، اجرای طرح اصلاح مهندسی ترافیک داخل و بین‌الملل، است.
اکنون در مناطق پرجمعیت اگر دکل‌های مخابراتی کم باشد،کاربر احساس کندی سرعت می‌کند؛ همچنین ارتباط کاربر، مبتنی بر سیم‌های مسی است که سرعت محدودی دارد، بر همین اساس، مسئولان شرکت ارتباطات زیرساخت معتقدند توسعه فیبر نوری لازمه افزایش کیفیت و سرعت اینترنت است و بر راه‌اندازی نهضت فیبر نوری در کشور تأکید کرده اند.
طبق اعلام مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت در شهریور ماه سال جاری سرعت اینترنت ثابت در کشور ۱۰مگابیت برثانیه است و می توان با برخورداری از فیبر نوری سرعت را تا ۱۰۰ مگابیت و حتی یک گیگابیت برثانیه افزایش داد و کیفیت سرعت اینترنت را تضمین کرد.
به گفته وی ظرفیت پهنای باند شبکه انتقال از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۰ از ۱۰ هزار و ۴۱ گیگابیت برثانیه به ۳۶ هزار و ۳۱۳ گیگابیت بر ثانیه رسیده است. در کنار آن ظرفیت اینترنت پهنای باند بین‌الملل که از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال گذشته از ۱۵۰۰ گیگابیت بر ثانیه به ۷۱۱۹ گیگابیت برثانیه رسیده که حکایت از افزایش ۴.۷ برابری دارد.
همچنین ظرفیت پهنای باند داده‌های داخلی از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال ۱۴۰۰ از ۶۹۸۶ گیگابیت بر ثانیه به ۳۲ هزار گیگابیت برثانیه رسیده است؛ علاوه بر آن ترانزیت بین‌الملل از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال قبل از ۱۵۰۰ گیگابیت بر ثانیه به ۴۹۴۴ گیگابیت بر ثانیه رسیده است.
طبق این گزارش مدتهاست لایه تجمیع که در اختیار شبکه مخابرات است، نوسازی نداشته و از سرعت پیشرفت شبکه، عقب مانده است؛ به همین دلیل دولت سیزدهم تصمیم دارد اپراتورهای ثابت و سیار را درگیر مقوله فیبرکشی تا منازل کند تا کار با سرعت بیشتری پیش رود. از سال گذشته تاکنون دسترسی به فیبر نوری به دو میلیون رسیده و تا پایان این دولت طبق گفته مسئولان آن را به ۲۰ میلیون دسترسی می‌رسانند.
اینترنت ADSL که در ایران پس از اینترنت موبایل، کاربران بسیاری دارد، جزو قدیمی‌ترین سرویس‌های اینترنت در جهان است و می‌توان روی خطوط تلفن ثابت، بدون نیاز به کابل‌کشی و نصب خطوط جدید، اتصال ADSL را ایجاد کرد؛ اینترنتی که ارزان است و نسبت به انواع دیگر اینترنت پهن‌باند راه‌اندازی سریع و ساده‌تری دارد، اما با محدودیت‌هایی از جمله سرعت دانلود کمتر از ۲۴ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود کمتر از دو مگابیت روبه‌روست.
در عین حال، یکی از انواع جدید اینترنت ثابت، اینترنت فیبر نوری (FTTx) مبتنی بر کابل‌های فیبر نوری است که از کابل‌های مسی یا خطوط تلفن استفاده نمی‌کند و کابل‌های فیبر نوری انتقال‌دهنده اطلاعات هستند. به دلیل استفاده اینترنت فیبر نوری از سیگنال‌های نوری، کیفیت و سرعت بیشتری نسبت به ADSL دارد و می‌تواند یک کیفیت و سرعت را بدون در نظر گرفتن فاصله کاربر تا سرویس‌دهنده ارایه دهد و سرعت‌های دانلود و آپلودی بالغ بر یک گیگابیت ارائه دهد. به همین دلیل تاکید مسئولان هم ضرورت توسعه فیبر نوری در کشور است.
به گفته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات راه‌اندازی فیبرنوری یک پروژه ۱۰ ساله است، اما تلاش می شود ظرف سه یا چهار سال این کار انجام شود؛ این کار یک کار بزرگ و ملی است و همه بخش‌های مختلف باید پای کار بیایند تا این کار محقق شود.
